Nga Anxhela Ferra
Çdo herë që në vend ka fushata elektorale politikanët kujdesen që t’i afrohen çdo shtrese e çdo komuniteti, me qëllim marrjen e votës. Një nga komunitet që e ndjen vëmendjen e politikës vetëm për zgjedhje, janë romët dhe egjiptianët. Krerët e partive dhe kandidatët shkojnë në qytete të ndryshme dhe bëjnë premtime të shumta.
Duke nisur nga shtëpitë e deri të integrimi i tyre në shoqëri e në politikë. Por, siç ndodh rëndomë, pas marrjes së votave ata harrohen. Manjola Veizi drejtuese në Qendrën për të Drejtat e Grave Rome në një intervistë për Tirana Today thotë se veç problemit të mos mbajtjes së premtimeve, romët nuk janë të përfaqësuar në politikë.
“Për fat të keq praktika ka treguar që shpesh herë komuniteti rom dhe egjiptian të targetohet vetëm në kohën e zgjedhjeve si votues të cilët mund të blihen lehtësisht. Kjo për një sërë arsyesh, duke qenë të pashkolluar e nuk kuptojnë sa i rëndësishëm është procesi zgjedhor dhe vota e tyre. Por, gjithashtu edhe gjendja e tyre ekonomike bën që të jenë pre e ryshfeteve apo të mirave materiale që mund t’iu ofrohen për votën.
Shpesh shoh politikanë që gjatë kohëve të proceseve zgjedhore dalin me romët, kërcejnë, i duan shumë romët. Dhe mbas kësaj i harrojnë totalisht dhe nuk kthehen më. Romët shkojnë të votojnë, por shpesh duke qenë edhe të pashkolluar bëhen pre e këtyre personave që duan t’i ndihmojnë. Dhe më pas në njëfarë mënyrë i influencojnë.”
Fjalët që i drejtohen komunitetit rom dhe egjiptian janë të shumta, por neglizhimi sa i një qeverie apo një tjetre ka sjellë skepticizëm për plotësimin e tyre. Duke bërë kështu që situata e komunitetit ndër vite të ndryshojë pak ose aspak. Veizi tregon për Tirana Today se kanë nisur projekte për përfaqësim më të madh të komunitetit.
“Premtimet që bëjnë politikanët janë nga më të ndryshmet, do t’iu shtrojmë ujin, legalizojnë shtëpitë, do t’iu japim banesa sociale. Do të rregullojmë rrugët këtu, do t’iu japim punë, ndihmë sociale. Pra, gjëra që nuk janë të prekshme, që të ketë një shifër të cilën të mundesh ta ndjekësh e monitorosh. Nuk ka plan konkret.
Shumica e romëve punojnë në tregun informal, mbledhin materiale të riciklueshme, shesin rroba të përdorura. Pra, nuk ka tregues të mirë që të tregojnë se ka një rritje të punësimit. Ne duam të ngremë kapacitete që të kenë mundësi të monitorojnë këto premtime. Dhe ne jo më kot kemi filluar që në zgjedhjet e 2013-ës, mbështetur nga OSBE me projekte të shumta. Për rritjen e pjesëmarrjes së grave, vajzave rome e egjiptiane në jetën publike dhe politikë.”
Por, veç garantimit të drejtës për të votuar, komuniteti prej disa vitesh kërkon të fitojë të drejtën edhe të votohen. Ende në parlamentin shqiptarë nuk ka përfaqësues të romëve dhe egjiptianëve. Edhe pse shpesh parti të ndryshme kanë përfshirë në listat zgjedhore emra të komunitetit, por në pozicione ku nuk mund të fitohet vendi në parlament.
“Deri tani janë shumë pak, vetëm 2 veta rom të zgjedhur në Këshillat Bashkiakë. Ka pasur tendenca nga gra, vajza, por edhe burra që të kandidojnë në mënyrë të pavarur. Por, ka goxha pengesa përveç pjesës që duhet të gjenerosh votat e 1% të popullsisë në zonën që banon. Pastaj ka dhe kosto financiare, duke qenë se nuk kemi një parti tonën ne nuk mund të marrim një buxhet të caktuar.
Në pamje të parë politikanët duan të përfshijnë njerëz nga komuniteti. Shpesh kur flasim me ta na thonë, sa mirë na sillni vajza e djem të rinj. Por, dihet si është në politikë. Flitet me numër votash.”/TIRANA TODAY
