Ndërsa ngjarjet stresuese na nxjerrin përkohësisht jashtë loje, “sistemi ynë imunologjik psikologjik” ka fuqinë që të rikthehet shumë më shpejt sesa mendohej më parë. Në këtë përfundim ka arritur një studim i fundit që nisi të analizonte një grup punonjësish në mesin e muajit mars, kur në SHBA nisën të zbatohen urdhrat e qëndrimit në shtëpi, teksa Covid-19 u shpall një pandemi globale.
“Kur ndodh një ngjarje me rëndësi që na streson, ajo na nxjerr nga modeli ynë i sjelljes. Ne ndihemi sikur nuk e kemi veten nën kontroll, dhe thjesht nuk jemi si vetja jonë normale”- thotë bashkautori i studimit Trevor Foulk, një profesor në Universitetin e Merilendit.
“Ne kemi qenë gjithmonë të prirur të mendojmë se e rifitojmë ndjenjën e normalitetit vetëm kur objekti apo subjekti që na shkakton stres zhduket”. Në vend të kësaj, Foulk thotë se studimi i ekipit të tij zbuloi se “rimëkëmbja psikologjike” nga ngjarjet e vështira stresuese mund të fillojë ndërsa ne ende jemi duke luftuar me përvojën.
Studimi analizoi 122 punonjës duke i anketuar disa herë në ditë për 2 javë, rreth asaj se si pandemia Covid-19 po ndikonte në jetën e tyre. Ai nisi më 16 mars 2020, vetëm dy ditë pasi Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), deklaroi se Covid-19 kishte arritur statusin global të pandemisë.
Studimi u fokusua mbi atë se sa shpejt njerëzit e gjejnë rrugën e tyre për t’u kthyer në një formë të “normalitetit”, posaçërisht duke dalluar 2 shenja dalluese të normalitetit: ”pafuqia” dhe vërtetësia”.
Në përputhje me atë që shumica prej nesh kanë përjetuar, pjesëmarrësit në studim raportuan nivele të larta të pafuqisë dhe paaftësisë gjatë ditëve të para të studimit. Pandemia çoi në një ndjenjë të mos-kontrollit të jetës së tyre, duke mos i lejuar ata të merrnin pjesë në aktivitetet dhe rutinat që informojnë vetë-perceptimin. Por vetëm brenda 2 javësh, pjesëmarrësit filluan të gjejnë rrugën e tyre për t’u kthyer në një ndjenjë të normalitetit.
“Njerëzit ndiheshin më pak të pafuqishëm dhe më vetja e tyre, madje edhe kur nivelet e tyre të stresit subjektiv po rriteshin. Ritmi me të cilin njerëzit ndiheshin sërish normalë është i jashtëzakonshëm, dhe nxjerr në pah se sa rezistencë mund të jemi përballë sfidave të jashtëzakonshme”, thotë Foulk.
Si për ironi të fatit, pjesëmarrësit më adaptues në këtë studim, ishin gjithashtu më “neurotikët” sipas përkufizimit psikologjik standard. Ata që në fillim përjetuan nivelet më të larta të “ankthit , depresionit dhe vetëdijes mbi gjendjen”, kishin tendencën të shëroheshin me një shpejtësi më të madhe.
Ndërkohë ky studim nuk arrin të shpjegojë, pse një studimi i mëparshëm ka sugjeruar që “neurotizmi i shëndetshëm” mund të sjellë më shumë vigjilencë dhe pro-aktivitet përballë ngjarjeve stresuese. Në përgjithësi, shumica e pjesëmarrësve filluan të ndiheshin normalë shumë më shpejt sesa pritej, raportuan studiuesit.
Meqë ky studim mbështetej tek vetë-raportimi, ai është i kufizuar në kuptimin e asaj se sa mund të na tregojë se si dhe pse njerëzit përshtaten me ritme të ndryshme. Ndërkohë, ai nuk mund të na tregojë se si vazhduan të jenë pjesëmarrësit pas periudhës dy-javore.
Por koha optimale e studimit ofron paraqitje të shkurtër të procesit të përshtatjes ndaj ngjarjeve të papara më herët.“Përkundër shumë pesimizmi që dominon, studimi ynë ofron pak rreze shprese, se sistemi ynë imunologjik psikologjik fillon të funksionojë shumë më shpejt sesa mendojmë, dhe se ne mund të fillojmë të ndihemi ‘normalë, edhe ndërsa po vazhdon ende kjo pandemi”, përfundoi Foulk.
Burimi i lajmit: https://www.psychologytoday.com/gb/blog/neuronarrative/202011/we-may-be-more-adaptive-we-think
Përshtatur nga TIRANA TODAY
