Pyetja kryesore që endet në mendjen e ekspertëve, që studiojnë shpërthimin e epidemisë së koronavirusit kinez, është nëse virusi mund të përhapet në mënyrë asimptomatike, pra pa asnjë simptomë të dukshme. Një zhvillim që mund ta bëjë atë shumë më të vështirë për t’u gjurmuar dhe mbajtur nën kontroll.
Një raport i fundit në “New England Journal of Medicine”, shton dyshimet se virusi mund të përhapet, përpara se njerëzit ta dinë se janë të sëmurë. Raporti, nga disa studiues në Kinë, zbuloi se një pacient asimptomatik kishte nivele të ngjashme të virusit në traktin e sipërm të frymëmarrjes, siç kishin edhe pacientët simptomatikë.
Ekspertët e sëmundjes infektive thonë se raporti rrit kuptueshmërinë mbi virusin, por nuk zgjidh misterin e përhapjes asimptomatike. Dhe ndërsa ka pasur raporte të shumta nga mjekët në Kinë mbi përhapjen asimptomatike të koronavirusit, ekspertët besojnë se provat shkencore mungojnë ende.
Virusi ka sëmurur më shumë se 76.000 njerëz në të gjithë botën, dhe ka vrarë të paktën 2.200 njerëz, kryesisht në Kinë. Viruse të tjerë në familjen e koronavirusit, përfshijnë ato që shkaktojnë Sindromën e Rëndë të Frymëmarrjes Akute (SARS) dhe Sindromën e Frymëmarrjes në Lindjen e Mesme (MERS), si dhe koronaviruset që shkaktojnë të ftohurën e zakonshme.
“Nuk ka asnjë provë të dokumentuar, se ndonjë prej tyre është përhapur në mënyrë asimptomatike”, thotë dr.Amesh Adalja, studiues në Qendrën Universitare Xhon Hopkins për Sigurinë Shëndetësore në Baltimora. “Nuk kemi ende prova përfundimtare, se po ndodh ky lloj fenomeni”, thekson Adalja.
Gjithsesi, është e qartë se llojet e tjera të viruseve të frymëmarrjes, mund të përhapen në mënyrë asimptomatike. “Për shembull, ne e dimë që gripi dhe rinoviruset, të cilat janë një nga shkaqet kryesore të të ftohurës së zakonshme, mund ta bëjnë këtë. Kjo gjë nuk është parë me koronavirusin. Por kjo s’do të thotë se nuk është e mundur, ose nuk ka ndodhur. Thjesht nuk është vërtetuar”, thekson eksperti.
Një studim i janarit i botuar po në “New England Journal of Medicine”, raportonte se koronavirusi ishte përhapur në mënyrë asimptomatike nga një grua kineze, që vizitonte Gjermaninë për biznes. Por pasi u publikua raporti, u zbulua se studiuesit nuk kishin biseduar me gruan para se të botonin artikullin, dhe se ajo kishte në fakt simptoma të buta, dhe kishte marrë barna kundër etheve.
Simptomat e infeksionit të koronavirusit mund të përfshijnë kollitjen, ethet dhe dhimbje të fytit. Por mjekët e dinë që është e mundur që disa njerëz të infektohen, edhe kur nuk kanë simptoma, ose kur kanë simptoma shumë të buta, që në pamje të parë nuk duken shqetësuese.
Megjithatë, raportet e fundit nga Kina mbi përhapjen asimptomatike, janë shqetësuese. Dr. Entoni Fauçi, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive në SHBA, dyshon se transmetimi asimptomatik mund të ndodhë. “Raportet e rasteve të hershme, tregojnë se në rrethana të caktuara, koronavirusi është i transmetueshëm tek njerëzit asimptomatikë”, thotë ai për NBC News.
“Ne e dimë që njerëzit me simptoma, janë zakonisht nxitësit kryesorë të shpërthimit të sëmundjeve të tjera të frymëmarrjes. Me fjalë të tjera, ashtu si me sëmundjet e tjera të frymëmarrjes, edhe nëse koronavirusi mund të përhapet asimptomatikisht, shumica e rasteve përhapen nga njerëzit që kanë simptoma”- thotë ai.
Sekrecionet e frymëmarrjes përhapen në ajër kur dikush kollitet ose teshtit, ndaj njerëzit që janë dukshëm të sëmurë, janë më ngjitësit, thotë dr.Çarls Çiu, profesor i mjekësisë laboratorike mbi sëmundjet infektive në Universitetin e Kalifornisë në San Françissko.
“Kur dikush teshtit ose kollitet, sekrecionet e frymëmarrjes aerosolizohen, dhe nëse jeni aty pranë, zakonisht brenda 2 metrash, mund të rrezikoni të ekspozoheni. Kjo është mënyra më e zakonshme e transmetimit. Pacientët që kanë simptoma minimale, ose që nuk kanë fare simptoma mund të jenë infektivë – ata mund të bartin virusin në mukozën ose sekrecionet e tyre – por nëse nuk kolliten ose teshtijnë, nuk kanë gjasa që ta transmetojnë virusin tek dikush tjetër”- thotë ai.
Mjeku shton ndërkaq se është e mundur që dikush që është i infektuar, por që nuk teshtit apo kollitet, ta përhapë virusin duke prekur hundën, gojën ose sytë dhe më pas, duke ndotur një sipërfaqe që e prek edhe dikush tjetër. “Unë mendoj se ndoshta koronavirusi i ri mund të transmetohet asimptomatikisht, megjithëse ka shumë të ngjarë që të jetë një rrugë e rrallë, ose të paktën jo e zakonshme e transmetimit”, thekson Çiu.
Ndërkohë në rastin e koronavirusin, afro 80 përqind e rasteve kanë në fillim simptoma të buta, ndaj njerëzit mund të jenë vërtetë jenë simptomatikë, por jo ta kuptojnë që janë sëmurë. Dhimbja e kokës mund të neglizohet lehtësisht si një dhimbje e zakonshme, edhe tek dikush që është në fakt i infektuar. Të kuptuarit saktësisht se si përhapet koronavirusi, është i rëndësishëm për frenimin e sëmundjes thotë dr.Trish Perl, shef i sëmundjeve infektive në Universitetin e Teksasit në Dallas.
TIRANA TODAY
