Si vendi zyrtar i punës dhe rezidenca ekzekutive e presidentit të Shteteve të Bashkuara, Shtëpia e Bardhë është padyshim një nga ndërtesat më të famshme dhe të njohura në botë. Por pas fasadës së saj madhështore neoklasike, detajet e ndërtimit dhe historia e saj, janë shumë më pak të njohura.
A e ndërtuan skllevërit Shtëpinë e Bardhë?
Qeveria amerikane nuk zotëronte zyrtarisht skllevër, por ajo pagoi pronarët e skllevërve për t’i punësuar ata, për të ndihmuar në ndërtimin e Shtëpisë së Bardhë. Sipas Shoqatës Historike të Shtëpisë së Bardhë, komisionerët e qytetit të Uashingtonit, planifikuan në fillim të merrnin punëtorë nga Evropa për ndërtimin, që nisi në vitin 1792 dhe përfundoi pas 8 vitesh.
Kur panë se nga matanë Atlantikut nuk kishte shumë interes, ata përdorën afro-amerikanët e lirë dhe të skllavëruar që të punojnë së bashku me punëtorët dhe zejtarët vendas të bardhë, plus një grusht evropianësh, për të ndërtuar jo vetëm shtëpinë e presidentit, por edhe godina të tjera qeveritare si Capitol Hill Xhejms Hoban, një emigrant irlandez me profesion arkitekt i përzgjedhur nga vetë presidenti Xhorxh Uashington, ishte ai që e projektoi ndërtesën origjinale. Kur britanikët i vunë asaj flakën në vitin 1814, Hoban drejtoi punën për rindërtimin e strukturës.
Ku ndodhet Shtëpia e Bardhë?
Shtëpia e Bardhë ndodhet në adresën 1600 Pennsylvania Avenue në Uashington. Presidenti Uashington zgjodhi vetë vendin e ndërtimit në bregun lindor të lumit Potomak, dhe pranë ndërtesës së Çapitol Hill. Përgjatë viteve, kjo godinë i është nënshtruar rikonstruksioneve të shumta, përfshirë ndërhyrjen e madhe në kohën e presidentit Teodor Ruzvelt në vitin 1902, që përfshinte instalimin e dritave elektrike.
Në vitin 1948, pasi inxhinierët zbuluan që ndërtesa ishte strukturalisht e paqëndrueshme dhe e pasigurt për banim, presidenti Herri Truman urdhëroi një boshatisje të plotë dhe një rregullim total të strukturës dhe themelit të ndërtesës. Gjatë asaj kohe Truman dhe familja e tij jetuan në Blair House përballë godinës.
Kush ishte presidenti i parë që jetoi në Shtëpinë e Bardhë?
Edhe pse Uashingtoni zgjodhi vendndodhjen dhe arkitektin për godinën, ai ishte i vetmi president që nuk jetoi kurrë në Shtëpinë e Bardhë. Presidenti Xhon Adams ishte i pari që u vendos në këtë rezidencë në vitin 1800, para se ajo të mbaronte plotësisht.
Që atëherë, çdo president dhe familja e tij kanë jetuar në 1600 Avenue. Në Shtëpinë e Bardhë, kanë vdekur 2 prej tyre: Uilliam Herrison në vitin 1841 dhe Zakari Tejlor në vitin 1850, si dhe tre zonjat e para, Leticia Tajler, Karolin Herrison dhe Elen Uilson.
Sa dhoma ka në Shtëpinë e Bardhë?
Shtëpia e Bardhë ka 6 kate, 132 dhoma dhe 35 banjo. Sipas faqes zyrtare të saj në internet, godina përmban 28 vatra zjarri, 8 shkallë, 3 dritare, 412 dyer, dhe 147 dritare. Ajo ka një kuzhinë të pajisur për t’i shërbyer deri në 140 të ftuarve.
Çdo 4 apo 6 vite ajo i nënshtrohet një lyerje të plot me bojë të bardhë. Rezidenca dhe ambientet përfshijnë gjithashtu një pishinë brenda në godinë, të ndërtuar në kohën e presidentit Frenklin Ruzvelt, dhe një pishinë të hapur të ndërtuar në kohën e presidentit Xherald Ford.
Ka shumë zëra për dhoma sekrete në këtë godinë. Por sipas Shoqatës së Shtëpisë së Bardhë, i vetmi“sekret” është një vend-strehim emergjence i ndërtuar nën Krahun Lindor gjatë presidencës së Frenklin Ruzveltit, pas bombardimeve të vitit 1941 në Pearl Harbor. Zëvendëspresidenti Dik Çeni e përdori atë gjatë sulmeve terroriste të 11 Shtatorit 2001, dhe së fundmi presidenti Donald Trump ka të ngjarë të jetë strehuar për disa orë atje gjatë një proteste të vitit 2020 para Shtëpisë së Bardhë.
A quhej gjithmonë Shtëpia e Bardhë?
Epiteti “Shtëpia e Bardhë” filloi të shfaqej në gazeta para luftës së vitit 1812 kundër britanikëve. Por ishte presidenti Teodor Ruzevelt, që në vitin 1901 i vuri emrin zyrtar Shtëpia e Bardhë. Emrat e mëparshëm ishin Shtëpia e Presidentëve, Rezidenca Ekzekutive, Pallati Presidencial dhe Rezidenca Presidenciale.
Çfarë ndodh në Krahun Perëndimor të shtëpisë (West Wing)?
Krahu Perëndimor, ka qenë vendndodhja e zyrave presidenciale të SHBA. Përveç Zyrës Ovale, kompleksi i West Wing përfshin dhomën e kabinetit, atë të informimit ditor, etj.
Zyra Ovale, që ka shërbyer si zyra e presidentit që nga koha e presidenti Uilliam Taft në vitin 1909, është në fakt në formë vezake dhe përmban tryezën e madhe prej drurit të lisit, dhuruar presidentit Radhërford Hajes nga Mbretëresha britanike Viktoria në vitin 1880.
Dhoma e Situatave, e njohur zyrtarisht si Salla e Konferencave ndodhet në bodrumin e Krahut Perëndimor dhe përbëhet në fakt nga disa dhoma.
E përdorur që nga viti 1961 nga Xhon Kenedi si një hapësirë për koordinimin e veprimeve gjatë krizave serioze, ajo përdoret nga presidentët gjatë operacioneve më delikate, siç ishte ai gjatë presidencës Obama, me vrasjen e Osama Bin Ladenit nga komandot amerikane të Navy SEALS.
Burimi i lajmit: https://www.history.com/news/white-house-history-facts-presidents
Përshtatur nga TIRANA TODAY
