BE është duke u përgatitur për një valë të re zgjerimi deri në vitin 2025, por mosmarrëveshjet në Ballkan mund të mbajnë peng gjërat.
“Partnerët e Ballkanit Perëndimor tani kanë një mundësi historike. Për herë të parë, perspektiva e tyre e pranimit ka një afat kohor të mirë”, me këtë komisioni do të thotë se një dokument strategjik do të miratohet më 7 ose 14 shkurt.
“Me vullnet të fortë politik, shpërndarja e reformave reale dhe zgjidhjet e qëndrueshme ndaj mosmarrëveshjeve me fqinjët, Malin e Zi dhe Serbinë duhet të jenë gati për anëtarësim deri në vitin 2025”, thuhet në tekstin e EUobserver.
Drafti synon të thotë se Shqipëria, Bosnja, Maqedonia dhe Kosova “gjithashtu duhet të jenë të avancuar mirë në rrugën e tyre evropiane deri në atë kohë” ose,”negociatat e tyre … duhet të pranohen”.
Gazeta shënon një ndryshim në ton pasi kreu i komisionit Jean-Claude Juncker tha në 2014 se nuk do të ketë zgjerim të BE në të ardhmen. Serbia dhe Mali i Zi tashmë kanë filluar bisedimet e pranimit.
Shqipëria dhe Maqedonia shpresojnë ta bëjnë këtë vit, nëse Maqedonia mund ta zgjidhë mosmarrëveshjen e emrit me Greqinë.
Bosnja po dialogon për të fituar statusin e vendit “kandidat”, ndërsa Kosova po kërkon zyrtarisht të bëhet kandidate.
Spiunazhi rus
Planet e Juncker po formohen gjithashtu nën kontekstin e rritjes së aktivitetit rus në rajon. Rusia po përmbytë media të Ballkanit me propagandë anti-BE dhe nxit nacionalizmin serb me marrëveshje armësh. Vitin e kaluar, spiunët e dyshuar rusë ishin pas një grushti të dështuar të Malit të Zi, i projektuar për të ndaluar atë nga bashkimi me NATO. Ministri i Jashtëm shqiptar, Ditmir Bushati, tha së fundmi EUobserve se: “Ky është një skenar i mundshëm,”.
Diskutimet:
Diskutimi më i ashpër është mosnjohja e pavarësisë së Kosovës nga ana e Serbisë. Gazeta e komisionit, duke folur për Beogradin, tha se “përparësitë në rrugën e BE-së kanë një interes strategjik” në avokimin e “aspiratave të partnerëve të tyre” të BE.
Ajo shtoi se një “normalizim gjithëpërfshirës i marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës në formën e një marrëveshjeje ligjërisht detyruese” ishte “vendimtare” për perspektivat e tyre në BE. Megjithatë, problemet e Kosovës shkojnë përtej Serbisë. Pesë shtete të BE-së gjithashtu nuk e njohin pavarësinë e saj.
Emri i Maqedonisë
Mosmarrëveshja e emrit Maqedoni-Greqi mund të zgjidhet deri në qershor.
Greqia ka bllokuar bisedimet e hyrjes së Maqedonisë në BE për një dekadë me arsyetimin se emri i Maqedonisë nënkuptonte një pretendim për një rajon grek me të njëjtin emër. Por Shkupi dhe Athina thonë se janë afër arritjes së një marrëveshjeje të ndërmjetësuar nga OKB.
“Ne kemi një dritare për një zgjidhje,” tha kryeministri grek Alexis Tsipras të hënën, pas bisedimeve me kreun maqedonas Zoran Zaev. Zaev tha: “Unë besoj se ka një shans deri në fund të vitit 2018 për të gjetur një zgjidhje.”
Ministri i jashtëm grek tha se Maqedonia duhet të miratojë një emër të përbërë me një kualifikues gjeografik. Zaev nuk pranoi të komentojë, duke thënë: “Nuk dua ta shkatërroj procedurën e negociatave të afta”.
Lista e mosmarrëveshjeve
Lista e mosmarrëveshjeve në Ballkan vazhdon edhe 20 vjet pas përfundimit të luftërave.
Kroacia dhe Sllovenia, të cilat tashmë janë anëtare të BE-së, nuk mund të bien dakord mbi kufirin e tyre detar në atë që Juncker tha të hënën mund të pengojë zgjerimin. Kroacia gjithashtu ka bisedime të hapura me Bosnjen, Malin e Zi dhe Serbinë.
Kosova kishte rënë dakord mbi kufirin e saj me Malin e Zi, por Prishtina tani po refuzon ta respektojë marrëveshjen. Axhenda e Junckerit në Ballkan po merr formë nën presidencën gjashtëmujore të Bullgarisë, e cila filloi më 1 janar.
BE do të mbajë një samit të Ballkanit Perëndimor më 18 maj në Sofje. Komisioni gjithashtu synon të publikojë raporte të rregullta të progresit për aspirantët e Ballkanit në prill.
“Ne do të vendosim … në tetë, nëntë muaj si do të vazhdojmë me secilën nga këto vende,” tha zëdhënësi i Juncker të hënën.
Turqia është i vetmi vend tjetër me një perspektivë të BE.
Gazeta e Ballkanit Perëndimor EUobserver nuk e përmendi atë, por komisioni do të shqyrtojë marrëdhëniet me Ankaranë në raportet e tij të prillit. TIRANA TODAY
