Nga: Bruce Schneier & Margaret Bourdeaux ”Foreign Policy”
Bota po bën çmos që të frenojë koronavirusin, që po përhapet në të gjithë globin me një shpejtësi alarmante. Aktualisht, ekspertët e sëmundjeve pandemike në Organizatën Botërore të Shëndetësisë, në Qendrat e Kontrollit dhe Parandalimit të Sëmundjeve në SHBA, dhe agjencitë e tjera të shëndetit publik, janë duke mbledhur informacione për të mësuar se si dhe ku po përhapet virusi.
Për këtë arsye, ata janë duke përdorur një larmi komunikimesh dixhitale dhe sistemesh monitorimi. Ashtu si shumica e infrastrukturës mjekësore, këto sisteme janë shumë të ndjeshme nga ndërhyrjet dhe hakerimet. Dhe kjo dobësi duhet të jetë shumë shqetësuese.
Qeveritë dhe agjencitë e inteligjencës, kanë shfaqur prej kohësh interes në manipulimin e informacionit shëndetësor, si në vendet e tyre, ashtu edhe jashtë vendit.
Ata mund ta bëjnë këtë për të parandaluar panikun masiv, për të shmangur dëmet ndaj ekonomive të tyre, apo për të shmangur pakënaqësinë e publikut (për shembull nëse zyrtarët kanë bërë gabime të mëdha në kontrollin e një epidemie).
Jashtë kufijve të tyre, shtetet mund ta përdorin dezinformimin për të sabotuar kundërshtarët e tyre, apo për të prishur një aleancë midis kombeve të tjera. Një epidemi e papritur – kur vendet po përpiqen të menaxhojnë jo vetëm epideminë, por edhe pasojat e saj sociale, ekonomike dhe politike – është sidomos shumë joshëse për të ndërhyrë.
Në rastin e koronavirusit, një ndërhyrje e tillë është duke ndodhur. Dhe kjo nuk duhet të konsiderohet ndonjë çudi. Shtetet armiqësore me Perëndimin, kanë një histori të gjatë të manipulimit të informacionit në lidhje me problemet shëndetësore, në mënyrë që të mbjellin mosbesim.
Për shembull, në vitet 1980, Bashkimi Sovjetik përhapi historinë e rreme sipas së cilës Departamenti amerikan i Mbrojtjes e prodhoi enkas HIV-in me synim vrasjen e afro-amerikanëve.
Dhe ajo lloj propagande pati efekte konkrete: Rreth 20 vjet pas asaj fushate dezinformimi, një studim i vitit 2005 zbuloi se 48 përqind e afro-amerikanëve besonin vërtet se HIV ishte prodhuar në një laborator. Madje 15 për qind, mendonin se virusi ishte një armë genocidiale që kishte në shënjestër komunitetet e tyre.
Në vitin 2018, Rusia ndërmori një fushatë të gjerë dezinformimi, për të forcuar lëvizjen kundër vaksinimit, përmes platformave të mediave sociale si Twitter dhe Facebook. Studiuesit kanë konfirmuar se dezinformatorët rusë, kanë postuar deri në 22 herë më shumë sesa norma mesatare mesazhe kundër vaksinimit.
Ekspozimi ndaj këtyre mesazheve, zbuluan studiuesit e tjerë, uli ndjeshëm marrjen e vaksinave, duke rrezikuar jetën e individëve dhe shëndetin publik. Javën e kaluar, zyrtarët amerikanë e akuzuan Rusinë për përhapjen e dezinformatave mbi koronavirusin, nëpërmjet një fushate tjetër të koordinuar.
Nga mesi i janarit, mijëra llogari në Tëitter, Facebook dhe Instagram – shumë prej të cilave kanë lidhje me Rusinë – janë parë duke postuar mesazhe gati identike në anglisht, gjermanisht, frëngjisht dhe gjuhë të tjera, që fajësonin Shtetet e Bashkuara për epideminë e koronavirusit.
Madje disa nga mesazhet, pretendonin se virusi është pjesë e një përpjekje të SHBA-së për të zhvilluar një luftë ekonomike ndaj Kinës, dhe të tjerët se ajo është një armë biologjike e krijuar nga CIA.
Sa më shumë që ky dezinformim minon besimin e publikut tek autoritetet, aq më i dobët bëhet reagimi i strukturave shëndetësore për monitorimin e epidemisë. Përmes hakerimit të këtyre sistemeve, dhe manipulimit të të dhënave mjekësore, shtetet që kanë aftësi të fuqishme kiberntike, mund të ndryshojnë dhe manipulojnë të dhënat.
Si do të ndodhte kjo? Shumë sisteme të mbikëqyrjes shëndetësore, janë duke monitoruar aktualisht përhapjen e rasteve të koronavirusit, përfshirë rrjetin e mbikqyrjes së gripit CDC-së në SHBA. Gati të gjitha testimet bëhen në nivel lokal ose rajonal, me agjencitë e shëndetit publik si CDC, që përpilojnë dhe analizojnë të dhënat.
Rrallë herë një kampion biologjik dërgohet në një laborator qeveritar të nivelit të lartë. Hakerat mund të ndërhyjnë në serverët e një laboratori, apo në komunikimet dixhitale midis laboratorëve dhe CDC. Dhe në rastin konkret, mund të ndërhyhet për të ndryshuar të dhënat mbi koronavirusin.
Fatmirësisht, deri tani nuk kemi asnjë rast të sabotimit në fushën e kujdesit shëndetësor nga hakerat, që të shkaktojnë një vjedhje të konsiderueshme të të dhënave, apo dhe ndërprerje në shërbimet mjekësore. Por, infrastruktura tjetër kritike ka qenë shpesh një objektiv.
Kështu, rusët kanë ndërhyrë në mënyrë të përsëritur në rrjetin kombëtar të energjisë në Ukrainë, teksa janë përpjekur të sabotojnë sistemet që menaxhojnë termocentralet e SHBA dhe infrastrukturën e rrjetit energjitik.
Shtetet e Bashkuara dhe Izraeli, arritën të vjedhin programin bërthamor iranian, ndërsa Irani ka aktualisht në shënjestër infrastrukturën e naftës në Arabinë Saudite.
Me koronavirusin që është në prag të shndërrimit në një pandemi, Shtetet e Bashkuara rrezikojnë të mos kenë të dhëna të besueshme, dhe kjo nga ana tjetër mund të dëmtojë aftësinë e vendit tonë për të reaguar. Përballë një pandemie të mundshme globale, autoritetet e shëndetit publik në SHBA dhe vende të tjera të botës, duhet të vlerësojnë pa humbur kohë sigurinë e sistemeve dixhitale në këtë sektor.
TIRANA TODAY
