Gjatë dekadës së fundit, Rusia e ‘ringjallur’ e Vladimir Putin ka qenë një shqetësim i përhershëm për shumë në Perëndim. Këto shqetësime nuk janë të pabaza. Është e pamohueshme që Putini dhe rrethi i ngushtë i Presidentit janë rritur në besim gjatë kësaj periudhe. Pavarësisht nëse bëhet fjalë për aneksimin e pjesëve të një kombi tjetër, mbështetjen e një diktatori në një luftë të huaj ose helmimin e disidentëve në tokën ruse, Kremlini i Putinit me sa duket nuk kërkon më vërtetim nga një Perëndim që ka lejuar që lufta e Moskës të rritet me pak efekt në sjelljen e tij.
Botës i është kujtuar besimi i Rusisë javët e fundit. Ndërsa çmimet e gazit rriten në të gjithë Evropën për shkak të një furnizimi të reduktuar të gazit rus, dhe Putini ndërpret lidhjet e lira diplomatike të vendit të tij me NATO-n, ia vlen të shqyrtohet se politikbërësit perëndimorë e kanë keqkuptuar Putinin dhe kanë injoruar gatishmërinë e tij për të përdorur armët që ka në dispozicion.
Kriza energjetike në mbarë Evropën zbulon një mjet shumë të fuqishëm që i ofron Rusisë një levë në marrëdhëniet e saj me Evropën: rezervat e saj të gazit. Nuk është sekret që shumë vende evropiane, përfshirë Gjermaninë, varen nga furnizimet ruse me gaz natyror. Mungesat e fundit kanë goditur jo vetëm rreziqet ekonomike, por edhe gjeopolitike të kësaj varësie.
Ndërsa Rusia po përmbush detyrimet e saj ekzistuese për të furnizuar vendet evropiane, analistët thonë se mund të rrisë eksportet, për të mundësuar ruajtjen përpara atij që mund të jetë një dimër i ftohtë, duke ulur kështu kostot dhe duke qetësuar nervat.
Pyetja nga perspektiva ruse është, pse duhet? Moska është ende në pritje të miratimit nga rregullatori gjerman për Nord Stream 2, një tubacion i diskutueshëm që do të lidhë Rusinë me Gjermaninë, dhe do të furnizojë sasi të mëdha gazi në Evropën Perëndimore. “Nëse rregullatori gjerman jep lejen e tij për furnizime nesër, furnizimet prej 17.5 miliardë metra kub do të fillojnë pasnesër”, tha Putin në një forum televiziv të enjten, duke fajësuar krizën e fundit të gazit dhe çmimet e larta në politikën energjetike të BE-së, raportoi “Reuters”.
Gazsjellësi është i diskutueshëm, sepse shumë e shohin atë si një projekt ndikimi gjeopolitik për Moskën, një frikë që nuk u zbut kur zëvendëskryeministri rus Alexander Novak tha në fillim të këtij muaji se “përfundimi i hershëm i certifikimit” për Nord Stream 2 do të ndihmonte “të qetësohej” jashtë situatës aktuale.
Përveç avantazheve financiare dhe gjeopolitike që mund të vijnë nga mbështetja e Evropës në gazin rus, ai gjithashtu ndihmon në lojën e një narrative të brendshme politike që ka evoluar me kalimin e kohës në Rusi: Perëndimi vazhdon t’i gabojë gjërat.
“Thelbi i kësaj narrative është se Evropa dhe Perëndimi duhet të rimendojnë politikat e saj të prishura, qofshin ato për energjinë, ndërhyrjen e huaj apo ndërtimin e kombit”, thotë Oleg Ignatov, një analist i lartë në Crisis Group në Rusi.
“Dhjetë vjet më parë, ky argument ishte më mbrojtës, pasi Kremlini donte të mbrohej nga kritikat nga qeveritë perëndimore ose OJQ-të. Por tani Rusia mund të argumentojë se politikat perëndimore dështuan në Libi, Siri dhe tani në Afganistan aq keq, sa që qasja e Rusisë ka qenë në të vërtetë korrekte gjatë gjithë kohës”, shton ai.
Dështimi perëndimor dhe suksesi rus janë natyrisht në lidhje me prioritetet e secilës palë. Putin ka thënë se rënia e Bashkimit Sovjetik ishte “tragjedia më e madhe gjeopolitike” e shekullit të 20-të.
Kur e faktorizon këtë në sjelljen e Putinit gjatë dekadës së fundit – aneksimi i Krimesë, ndezja e Perëndimit për veprimet ushtarake në Siri duke mohuar aktivitetin e Rusisë, nxitjen e tensioneve midis NATO-s dhe Turqisë – bëhet e lehtë të ndërtosh një imazh të një lideri. Duke u përpjekur për të rikthyer krenarinë në vendin e tij, dhe shumë i lumtur për të shfrytëzuar mundësitë e ofruara nga homologët naivë globalë.
“Që nga fundi i Luftës së Ftohtë, shumë në brezin e Putinit kanë besuar se ishte ende në një luftë politike me Perëndimin”, thotë Mark Galeotti, profesor nderi në University College London, aktualisht me qendër në Moskë.
“Kjo u bë më e mprehtë pas aneksimit të Krimesë në 2014, dhe kjo është arsyeja pse tani shihni një Rusi më të rehatshme me vendosjen e trupave në kufijtë ndërkombëtarë, përhapjen e dezinformatave dhe ndjekjen e disidentëve politikë. Për sa u përket atyre, kjo është një bazë lufte”, thotë Galeotti, para se të shtonte se “për Perëndimin, megjithatë, Rusia është jashtëzakonisht e bezdisshme, por në fakt jo aq shumë një kërcënim”.
Disa argumentojnë se kërcënimi relativisht i kufizuar i Putinit, ka sjellë një politikë të dobët perëndimore përballë agresionit rus. Kjo, nga ana tjetër, ka nënkuptuar që Presidenti rus mund të kryejë akte armiqësore me shumë pak pasoja.
Agjentët rusë që helmojnë një ish-spiun rus në tokën britanike, është natyrisht e keqe dhe kërcënuese. Megjithatë, ajo përbën një kërcënim të vogël aktual për Mbretërinë e Bashkuar, por të shkosh më tej se vendosja e sanksioneve ndaj individëve të afërt me Putinin, mund të jetë më e vështirë se sa ia vlen. Kjo, potencialisht, luan në duart e Putinit, pasi i lejon atij t’i rrotullojë këto ngjarje si provë se ai është një burrë i fortë i paprekshëm.
“Dështimi afatgjatë i Perëndimit ka trajtuar çdo akt armiqësor si një incident të izoluar, në vend që të shohë modelin e përgjithshëm të një Rusie që nuk ka dëshirë apo interes të luajë sipas rregullave të saj”, thotë Keir Giles, një bashkëpunëtor i lartë në Chatham House, dhe autor i librit të ardhshëm “Si Rusia e merr rrugën e saj”.
Kjo, argumenton Giles, është në zemër të gjithçkaje që ndodh tani. “Rusia po bëhet më e hapur dhe e drejtpërdrejtë. Kur Rusia shfrytëzon krizën e gazit në Evropë për të detyruar projektin e saj të gazsjellësit Nord Stream, ose ndërpret të gjitha lidhjet e mbetura me NATO-n, kjo është bërë hapur dhe nuk ka më një pretendim se Moska po punon drejt marrëdhënieve të mira me Perëndimin. Eshtë i njëjti model që shohim brenda Rusisë – shtypja e shtuar tani është e dukshme dhe përshpejtohet, sepse Kremlinit nuk i intereson më”.
Pasojat e kufizuara për Perëndimin, natyrisht, u japin pak ngushëllim atyre që kundërshtojnë Putinin brenda dhe jashtë Rusisë. “Putini është një oportunist. Përçarja e NATO-s është dhurata më e madhe që ai mund të marrë”, thotë Riho Terras, ish-komandant i Forcave të Mbrojtjes të Estonisë. “Mbështetja gjermane në gazin rus është një problem për ata prej nesh që ndajmë një kufi, pasi ai minon unitetin. Brexit mund të jetë i mirë për Britaninë e Madhe, por ngre pyetje për një ushtri evropiane e cila padyshim do të ishte më e dobët se NATO”.
Disa besojnë se pasuria më e madhe e Putinit ka qenë histeria dhe mbivlerësimi i kërcënimit që ai paraqet në një pjesë të Perëndimit, e kombinuar me kundërshtimin e kufizuar nga vendet e fuqishme, përfshirë SHBA-në, për armiqësinë e tij të sinqertë.
“Sa herë që shfaqet një mundësi, ai do ta shfrytëzojë atë. Ndodhi në Ukrainë, ndodhi në Gjeorgji. Ai kupton vetëm mesazhe të forta dhe nëse vazhdojmë të tregojmë përçarje, ai do të përgjigjet në të njëjtën mënyrë”, thotë Terras.
Figurat e opozitës në Rusi besojnë se Perëndimi mund të ndërmarrë veprime që mund të dobësojnë pozitën e Putinit. “Sanksionet personale kundër njerëzve të afërt me Putinin, të cilët janë të përfshirë në korrupsion dhe abuzim të të drejtave të njeriut, do të shkojnë shumë drejt arritjes së këtij qëllimi,” thotë Vladimir Ashurkov, një politikan opozitar dhe Drejtor Ekzekutiv i Fondacionit Kundër Korrupsionit të liderit opozitar, Alexey Navalny.
Sidoqoftë, miti që është ushqyer nga konfuzioni dhe mosveprimi perëndimor se kush është saktësisht Putini dhe çfarë dëshiron ai, ka shkuar deri diku në krijimin e një kolosi të brendshëm i cili mund të veprojë gjithnjë e më shumë pa u ndëshkuar, në një mënyrë që shërben vetëm për të ushqyer mitin duke e rrethuar atë në Rusi.
Burimi i lajmit: CNN. Përshtatur nga Tirana Today
