Franca ka thënë se po tërheq ambasadorët e saj në SHBA dhe Australi për konsultime, në shenjë proteste ndaj një marrëveshje sigurie e cila përfshin edhe Mbretërinë e Bashkuar.
Ministri i Jashtëm francez tha se “vendimi i jashtëzakonshëm” u justifikua nga “graviteti i jashtëzakonshëm” i situatës. Aleanca e njohur si Aukus, i jep Australisë teknologjinë për të ndërtuar nëndetëse me energji bërthamore.
Ky veprim zemëroi Francën, pasi anuloi një marrëveshje shumë miliardë dollarëshe që kishte nënshkruar me Australinë. Marrëveshja shihet gjerësisht si një përpjekje për të kundërshtuar ndikimin e Kinës në Detin e kontestuar të Kinës Jugore. Ajo u njoftua të mërkurën nga presidenti amerikan Joe Biden, kryeministri britanik Boris Johnson dhe homologu i tij australian Scott Morrison.
Franca u informua për aleancën vetëm disa orë para se të bëhej njoftimi publik. Në një deklaratë të premten vonë, Ministri i Jashtëm francez Jean-Yves Le Drian, i cili e kishte përshkruar paktin si një “goditje pas shpine”, tha se ambasadorët po tërhiqeshin me kërkesë të presidentit Emmanuel Macron.
Marrëveshja “përbën sjellje të papranueshme midis aleatëve dhe partnerëve, pasojat e të cilëve ndikojnë drejtpërdrejt në vizionin që kemi për aleancat tona, për partneritetet tona dhe në rëndësinë e Indo-Paqësorit për Evropën”, tha Le Drian.
Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë u shpreh se administrata e Biden ishte penduar për këtë veprim, dhe do të angazhohej me Francën në ditët në vijim për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre.
Duke folur në Uashington, Ministrja e Jashtme Australiane Marise Payne tha se e kuptonte “zhgënjimin” në Francë, dhe shpresonte të punonte me vendin për të siguruar që ai të kuptonte “vlerën që i kushtojmë marrëdhënies dypalëshe”.
Një tërheqje e ambasadorëve është shumë e pazakontë midis aleatëve, dhe besohet të jetë hera e parë që Franca ka tërhequr të dërguar nga të dy vendet. Diplomatët francezë në Uashington tashmë kishin anuluar një pritje, për të festuar lidhjet midis Shteteve të Bashkuara dhe Francës, e cila ishte caktuar për të premten.
Parisi ishte ‘verbuar’ nga lëvizja e Australisë. Ishte një goditje ekonomike. Por zyrtarët francezë u zemëruan edhe më shumë kur dëgjuan për marrëveshjen vetëm disa orë para shpalljes publike, dhe se ishte pjesë e një marrëveshje të re të sigurisë që përfshinte tre vende, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar.
Vendimi i Francës për të tërhequr ambasadorët e saj është ndoshta i pashembullt. Vendi është “aleati më i vjetër i Amerikës”, siç vuri në dukje një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë. Ai tha se Uashingtoni do të angazhohet me Francën në ditët në vijim, për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre.
Por kjo duket së paku si një gjykim i gabuar, i turpshëm nga një administratë që ka premtuar se do të punojë ngushtë me aleatët.
Pakti do të thotë që Australia do të bëhet vetëm kombi i shtatë në botë që operon nëndetëse me energji bërthamore. Ai gjithashtu do të shohë që aleatët të ndajnë aftësitë kibernetike, inteligjencën artificiale dhe teknologjitë e tjera nënujore.
Burimi i lajmit: BBC. Përshtatur nga Tirana Today
