Nga: Craig Spencer “New Statesman”
Si drejtor i shërbimit të urgjencës në Universitetin e Kolumbias, dhe si një mjek i urgjencës në spitalin Presbiterian të Nju Jorkut, kam qenë në vijën e parë të betejës kundër Covid-19 në Nju Jork, që ku u raportuan rastet e para më 1 mars.
Sot nuk gjej dot mënyrën për ta përshkruar ato që po na shohin sytë. I yni është një realitet i ri, që varet nga irrealja. Njerëzit dhe vendet që ne i kemi njohur aq mirë dhe për aq kohë, janë transformuar radikalisht. Dhomat e urgjencës janë shndërruar tashmë në njësi të kujdesit intensiv.
Në rrugë dhe në spitale, gjithçka duket dhe tingëllon dhe ndjehet ndryshe. Në hapësirën e një jave, ne hymë në një botë tjetër. Jashtë spitaleve tona janë ngritur çadra, madje edhe nëpër parqe. Sa herë që i shoh, ndaloj rrugës, befasohem.
Pëlhurat e tyre të çuditshme dhe të pista, duken aq të kota pëballë godinave të mëdha të spitaleve të klasit botëror. Por ne jemi tashmë në një epokë krejtësisht dëshpëruese. Herën e fundit që punoja në një çadër ishte në Afrikën Perëndimore në vitin 2014. Atje u shërbeja pacientëve që vuanin nga sëmundja e rrezikshme e Ebolës.
Në ato tenda kam parë njerëz në agoni, të vetmuar, dhe vdekjen. Pashë njerëz të vdisnin të vetmuar. Mendoja se nuk do të më duhej ta provoja më sërish atë përvojë. Nuk kam dashur kurrësesi. Dikur ishte mjaft e dhimbshme. Por aktualisht në Nju Jork, ne nuk kemi zgjidhje tjetër përveç ngritjes së spitaleve fushore.
Njësitë tona të kujdesit intensiv, po mbushen shumë shpejt me të sëmurë. Dhe të gjitha spitalet e qytetit do të jenë shumë shpejt në prag të kolapsit, pa mundur të përballojnë dot numrin e madh të të infektuarve me koronavirus. Pacientët që i shihja zakonisht në Spitalin Presbiterian, ata që mbërrinin në spital pas një sulmi në zemër apo krize të apandesitit, nuk shihen më askund.
Çdo person që hyn tani në dhomën e urgjencës, në fakt dhjetëra në ditë, është me Covid-19. Të punosh sot në pavionin e urgjencës, do të thotë të ecësh nëpër një korridor ku gjenden dhjetëra njerëz që kolliten pandërprerë; me frekuenca paksa të ndryshme, por me një kollë të shkaktuar nga e njëjta sëmundje.
Por nuk po na trondit vetëm numri i madh i pacientëve, por edhe ashpërsia e simptomave:ndalim i frymëmarrjes…Çdo pacient që është në gjendje kritike, kërkon në dispozcion 6-8 profesionistë: infermierë, teknikë të frymëmarrjes së asistuar, mjekë të urgjencës, anestezistë.
Çdo proces reanimimi kërkon 1 orë kohë ose më shumë:fillon me dhënien e ilaçeve, vendosjen e tubave për frymëmarrjen artificiale, dhe vijon me vendosjen e ventilatorëve, dhe menaxhimin e presionit të gjakut. Po punojnë çdo ditë me turne 12-orëshe.
Të gjithëve ne si staf na kërkohet të bëjmë gjëra që nuk i kemi bërë kurrë më parë, dhe të marrim vendime që dikur mund të dukeshin të paimagjinueshme. Lodhem aq shumë, saqë sytë nën syze me mjegullohen për disa momente, dhe nuk mundem të shquaj në monitor të thënat jetike të pacientit.
Ne përpiqemi të parashikojmë se cili pacient me Covid-19 do të vdesë, nëse e dërgojmë të vijojë mjekimin në shtëpi, dhe cili jo. Flasim shpesh me familjarët e tyre. Bëjmë me ta biseda të gjata, mbi atë që mund të ndodhë. Dëgjojmë ngashërimet e tyre. Ata nuk janë fizikisht të pranishëm për t’i dhënë lamtumirën të dashurve të tyre, kur na kërkohet t’i heqim pajisjen një pacienti të pashpresë.
Ata mund ta bëjnë këtë vetëm përmes aplikacionin FaceTime. Pastaj fikim monitorin, më pas ventilatorin. Pa prit pak. Pastaj mendon për familjen e të ndjerëve në shtëpi, dhe më vonë për familjen tënde. Dikush nis të thotë një lutje. Dhe ti nuk mund të bësh asnjë tjetër veçse të qash. Qëndron ashtu pa lëvizur. Prit. Koha e vdekjes:7 e 19 minuta e pasdites.
Kur isha në Afrikën perëndimore, pashë të vdisnin shumë njerëz. Ti mund të zhvilloje një bisedë të gjatë me pacientin në mëngjes. Më pas shkoje të haje drekën, dhe kur ktheheshe ai kishte vdekur. Por ajo që po ndodh në Nju Jork është e ndryshme. Nuk po bëjmë të njëjtën gjë.
Ne u bëmë mjekë për të shpëtuar jetë, dhe jo për t’i qëndruar pranë teksa ata largohen nga kjo botë. Unë e shoh këtë zhgënjim në fytyrat e kolegëve të mi. Ne jemi fizikisht të rraskapitur. Orët e kaluara në kostumet dhe maskat mbrojtëse, na duken si ditë të tëra. Dhe jemi vetëm në fillim. Po na kaplon një lodhje e madhe mendore. Gjërat që bëjmë, dhe gjërat po shohim – vazhdoj t’i them vetes – nuk janë ato që duhet të bëjmë si mjekë. Jam shumë në merak për kolegët e mi. Do ditë, secili prej tyre më thërret duke qarë. Edhe sa kohë do të rezistojmë? Edhe sa kohë do të zgjasë kjo situatë? Mbaj mend se si ky ankth më gërryente çdo ditë kur isha ne Guine në vitin 2014. A mos është sot dita kur do të infektohem?
Nuk do ta mësoj dot për një javë. Ditët kalojnë. Shqetësimi rritet. Asnjëherë nuk i kam parë kolegët e mi kaq të frikësuar, kaq të sikletosur. Por gjithashtu nuk i kam parë kurrë që të gjithë të punojnë kaq mirë së bashku. Nuk i kam parë asnjëherë më parë më të unifikuar, më të përqendruar, dhe më të sinqertë sa sot.
Po, jemi të shqetësuar për mungesën e pajisjeve mbrojtëse personale. Po, jemi gjithashtu të shqetësuar për mungesën e ilaçeve. Po, shqetësohemi për shëndetin e njëri-tjetrit. Por në 12 vitet e mia si mjek, nuk kam parë kurrë një përkushtim kaq të madh në detyrë, dhe një ndjenjë të madhe krenarie për këtë që po bëjmë.
Mendoj për këto teksa kthehem çdo natë në shtëpi. Rrobat e ditës i fut në një thes plastik. Bëj një dush të nxehtë. Shihem në pasqyrë. Shenjat e përgjakura të syzeve dhe maskës janë shumë të dukshme. Edhe për sa kohë do të rezistojmë?
TIRANA TODAY
