Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Bota

Ja si një klimë anormale mund të ndikojë mbi një pandemi

4 vjet ago
in Bota, Të Gjitha
Ja si një klimë anormale mund të ndikojë mbi një pandemi

Rreth 100 vjet përpara Covid-19, një tjetër pandemi tronditi planetin tonë:ajo e Gripit Spanjoll, qëmidis viteve 1918-1920 vrau miliona njerëz, në një botë që tashmë ishte sprovuar

Rëndë nga Lufta e Parë Botërore. Tani akulli i Alpeve evropiane, na tregon se në atë kohë ndërhyri një faktor shtesë:një anomali klimatike, e cila kishte nisur që në vitin 1914, dhe e cila mund ta ketë rritur vdekshmërinë gjatë luftës dhe më pas gjatë pandemisë.

Akulli i Monte Rosa

Ajo që ndodhi u rindërtua në laborator nga ekipi i udhëhequr nga Aleksandër Mur nga Universiteti i Harvardit dhe Instituti i Ndryshimeve Klimatike, si dhe Universiteti Long Ajland. “Ne analizuam një bërthamë akulli të nxjerrë në lartësinë 4.450 m nga Colle Gnifetti në Monte Rosa, nën këmbët e Capanna Margherita, strehimorja dedikuar mbretëreshës, që u çua deri atje për ta inauguruar.

Unë u zhvendosa nga Italia drejt Shtetet e Bashkuara kur isha vetëm17 vjeç dhe mbaj mend që e kam dëgjuar që fëmijë historinë e strehimores dhe akullnajës, të cilën më pas pata fatin ta studioj”- thotë Mur. “Akulli zbuloi se një anomali klimatike 6vjeçare i parapriu Gripit Spanjoll dhe vazhdoi gjatë gjithë pandemisë”-nënvizon ai.

Nga bombardimet tek shiu

Pandemia u shkaktua nga një shtamë e virusit të gripit të grupit A/H1N1, dhe vlerësohet t’i ketë marrë jetën 20 deri në 100 milion njerëzve. Sipas Mur, faktorët e mjedisit mund të kenë kontribuar për ta bërë atë kaq shumë vdekjeprurës.

Nga informacioni i klimës së kohës i ruajtur në akull, kombinuar me të dhëna të tjera mbi klimën, temperaturën dhe vdekshmërinë për periudhën nën shqyrtim, shkencëtarët aritën të zbulojnë se ndikimet anormale të ajrit nga Atlantiku i Veriut ndikuan në klimën e Evropës në vitet 1914-1919.

Ajri nga oqeani solli erëra të ftohta dhe shi. “Shirat e rrëmbyeshëm, të përshkruara nga kronikat e Luftës së Parë Botërore, u shkaktuan ndoshta nga vetë konflikti. Bombardimet ngritën shumë pluhur në atmosferë, duke bërë që bërthamat e kondensimit rreth të cilave bashkohen molekulat e ujit të shkaktonin shi. Nga njëra anë, kjo anomali shtoi viktimat e konfliktit, përkeqësoi gjendjen shëndetësore të ushtarëve, për shkak të hipotermisë dhe një dobësimi të ndjeshëm të sistemit imunitar”- thotë eksperti.

Zogjtë e “bllokuar”, dhe transhetë e përmbytura nga uji

Nga ana tjetër, studimi spekulon se anomalia e klimës ndikoi edhe tek vektorët e viruseve të kafshëve, si për shembull rosat e egra. “Ajo prishi migrimet normale të zogjve”-shpjegon Mur. Për shkak të motit të keq, shumë nga ato mbetën ndoshta në Evropën Perëndimore gjatë vjeshtave të vitit 1917 dhe 1918, në vend se të migronin në Rusi, siç konfirmohet nga studimet e fundit mbi ndikimin e këtyre anomalive në lëvizjen e këtyre specieve.

Kjo do të thotë se rosat e egra mbetën afër popullatës civile dhe ushtrisë, dhe kjo mund të ketë favorizuar kalimin e virusit H1N1 tek njerëzit, përmes ujit të ndotur nga jashtëqitjet e tyre.

“Ne nuk mund të jemi të sigurt se cilën rrugë ka ndjekur virusit (nuk e dimë se nga e ka origjinën, etj.). Por nga ana tjetër e dimë se ka pasur reshje të shumta shiu, liqene dhe lumenj të tejmbushur, dhe ushtarë që rrinin për ditë me radhë në llogore të mbushura me ujë ndoshta të ndotur”.

Epidemia, që u shfaq në marsin e vitit 1918, u përhap shumë shpejt ngado, por vala më shkatërruese ndodhi në vjeshtën e atij viti, kur edhe rosat e egra arritën nivelet më të larta të infeksionit.

“Gjatë këtij studimi, ne kemi vërejtur një rritje kulmore si në vdekshmëri ashtu edhe të reshjeve të shiut në vjeshtën e vitit 1918, pas ajrit të ftohtë të ardhur nga Veriperëndimi”- përfundon More. Pra, klima mund të ketë qenë një faktor shtesë në një situatë që ishte tashmë dramatike.

Burimi i lajmit: https://www.focus.it/ambiente/natura/clima-anomalo-influire-pandemia

Përshtatur nga TIRANA TODAY

Tags: klime anormalendikimpandemi

TË LIDHURA

‘Mbështetja e Orban për Rusinë’, Zelensky: Politikat e tij janë një gabim historik
Bota

‘Mbështetja e Orban për Rusinë’, Zelensky: Politikat e tij janë një gabim historik

22:04 | 10/06/2025
Kalifornia padit Presidentin, ja arsyeja
Bota

Kalifornia padit Presidentin, ja arsyeja

16:40 | 10/06/2025
I hodhi kokrrën e abortit në pije! I dashuri akuzohet se vr*u qëllimisht foshnjën e partneres
Bota

I hodhi kokrrën e abortit në pije! I dashuri akuzohet se vr*u qëllimisht foshnjën e partneres

14:41 | 10/06/2025
Next Post
Hajdari: Elbasani qarku më i varfër, qytetarët do ndëshkojnë politikën e vjetër

Hajdari: Elbasani qarku më i varfër, qytetarët do ndëshkojnë politikën e vjetër

90% të votave të numëruara, Netanyahu drejt mandatit të shtatë në Izrael

90% të votave të numëruara, Netanyahu drejt mandatit të shtatë në Izrael

Magazina te ”Casa Italia” në flakë prej 4 orësh, një person i bllokuar brenda

Magazina te ''Casa Italia'' në flakë prej 4 orësh, një person i bllokuar brenda

JU REKOMANDOJMË

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

15:27 | 21/06/2019
Trupi i pajetë i 30-vjeçares rumune gjendet pa k*kë

Trupi i pajetë i 30-vjeçares rumune gjendet pa k*kë

10:29 | 05/06/2025
Ndahet papritur nga jeta ish-bashkëshorti i Grida Dumës

Ndahet papritur nga jeta ish-bashkëshorti i Grida Dumës

21:42 | 06/06/2025
Gjysma e Shqipërisë “përvëlohet”, pjesa jugore përmbytet, era e fortë rrëzon pemët në rrugë

Gjysma e Shqipërisë “përvëlohet”, pjesa jugore përmbytet, era e fortë rrëzon pemët në rrugë

18:11 | 05/06/2025




TË FUNDIT

Kurti e Vuçiç së shpejti për dialogun, Sorensen paralajmëron përgatitjet
Kosovo

Kurti e Vuçiç së shpejti për dialogun, Sorensen paralajmëron përgatitjet

by mirseda
22:57 | 10/06/2025
0

Emisari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Peter Sorensen, ka reaguar pas takimit trepalësh me kryenegociatorët e...

Shqipëria barazon me Letoninë, rruga për Botërorin vështirësohet

Shqipëria barazon me Letoninë, rruga për Botërorin vështirësohet

22:55 | 10/06/2025
Maji do të jetë një muaj i vështirë për këtë shenjë horoskopi

Horoskopi ditor për nesër, e Mërkurë 11 Qershor 2025

22:49 | 10/06/2025
I mituri në Sarandë dhunon gjyshen dhe babin e tij si pasojë e problemeve mendore dhe varsisë nga drroga

I mituri në Sarandë dhunon gjyshen dhe babin e tij si pasojë e problemeve mendore dhe varsisë nga drroga

22:46 | 10/06/2025
LIVE Letoni-Shqipëri: Kuqezinjtë vuajnë në sulm, 5 minuta nga fundi

LIVE Letoni-Shqipëri: Kuqezinjtë vuajnë në sulm, 5 minuta nga fundi

22:37 | 10/06/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com