Presidenti Donald Trump shpalli të martën në Shtëpinë e Bardhë planin e tij të paqes për Lindjes e Mesme përkrah Kryeministrit Benjamin Netanyahu të Izraelit.
Në plan përfshihet rishikimi i hartës së Bregut Perëndimor në favor të Izraelit, ndërsa u ofron palestinezëve një mundësi të kushtëzuar për krijimin e shtetit.
Palestinezët e kanë hedhur poshtë planin duke u bërë thirrje fqinjëve arabë që ta bojkotojnë atë.
Korrespondentja e Zërit të Amerikës në Shtëpinë e Bardhë Patsy Widakuswara sjell më shumë hollësi.
Palestinezët në Gaza dogjën fotografi të Presidentit Trump dhe Kryeministrit Netanyahu, ndërsa dy udhëheqësit po takoheshin në Shtëpinë e Bardhë, ku presidenti amerikan shpalli vizionin e tij për zgjidhjen e konfliktit izraelo-palestinez.
Plani njeh sovranitetin e Izraelit mbi Jeruzalemin dhe ripërcakton kufijtë në Bregun Perëndimor.
“Do të formojmë një komision të përbashkët me Izraelin për të shndërruar hartën e konceptuar në një interpretim më të detajuar në mënyrë që të arrihet menjëherë njohja”, tha Presidenti Trump.
Zgjidhja me dy shtete mbetet pjesë e planit, ndërsa kërkohet një shtet i ardhshëm palestinez me kryeqytet në pjesën lindore të Jeruzalemit.
Presidenti Trump tha se do të dyfishojë territorin palestinez në shkëmbim të sovranitetit izraelit mbi vendbanimet në Bregun Perëndimor dhe një ngrirje katër vjeçare të ndërtimeve në vendbanimet hebraike.
Thomas Schwartz është profesor për marrëdhëniet e jashtme në Universitetin Vanderbilt.
“Mospranimi do të nënkuptonte ndoshta vazhdimin e humbjes së territorve për ndërtimin e vendbanimeve hebraike. Duket se palestinezët nuk kanë zgjidhje, pasi nuk gëzojnë më mbështetjen e fortë apo financiare nga shumë shtete arabe. Duket sikur kjo është oferta e fundit më e mira që mund të marrin”.
Presidenti Trump e ka njohur aneksimin e Lartësive Golan nga Izraeli ndërsa zhvendosi ambasadën amerikane nga Tel Avivi në Jeruzalem.
Palestinezët nuk u përfshinë në plan dhe e hodhën poshtë atë menjëherë. Halah Ahmad është anëtar i Rrjetit Palestinez për Politikat, Al Shabaka.
“Në thelb, plani e bën të pamundur për palestinezët që të kenë vetëvendosje duke mënjanuar tërësisht ligjin ndërkombëtar dhe të drejtat e njeriut. Ai miraton vendbanimet dhe rrethanat të cilat janë dënuar nga çdo organ i rëndësishëm i të drejtave të njeriut dhe nuk është kontekst për paqen”.
Plani mund të hapë shtegun për aneksimin e pjesës së Luginës së Jordanit në Bregun Perëndimor, një premtim i fushatës së zotit Netanyahu.
“Shumë plane u përpoqën të detyronin Izraelin të tërhiqej nga territori jetik si Lugina Jordan. Por ju zoti President e pranoni që Izraeli duhet të ketë sovranitet mbi Luginën Jordan dhe zonatetjera strategjike Judea dhe Samaria”, tha Kryeministri Netanyahu.
Dy udhëheqësit janë në prag të rizgjedhjes ndërsa kritikët ngrenë pikëpyetje për momentin e shpalljes së planit.
“Është manovër për të tërhequr të djathtët në Izrael si dhe evangjelistët në Shtetet e Bashkuara, dhe nuk ka asnjë ngjashmëri me një plan paqeje”, thotë Halah Ahmad i Rrjetit Palestinez për Politikat, Al Shabaka.
Zoti Netanyahu po përballet me akuza për korrupsion në Izrael ndërsa Senati amerikan po zhvillon një gjyq lidhur me mundësinë e shkarkimit të Presidentit Trump.
“Ai po përpiqet të tregojë se administrata e tij ka seriozitetin e politikës së jashtme për arritjen e marrëveshjes në Lindjen e Mesme. Kjo për të ndikuar me argumentin që të mos dënohet dhe të mos zëvendësohet si president tani që po zbaton politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara”, thotë profesori Thomas Schwartz i UniversitetitVanderbilt.
Që nga marrëveshja e Oslos për paqen në vitin1993, presidentët amerikanë janë përpjekur pa sukses për ndërmjetësimin e një marrëvesheje paqeje në Lindjen e Mesme.
Qershorin e kaluar Presidenti Trump publikoi pjesën ekonomike të planit, e cila u refuzua nga palestinezët. /Voa
