Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Shqipëria

Vdekja na vjen nga ajri, raporti: Ja sa njerëz vret në Shqipëri

8 vjet ago
in Shqipëria, Të Gjitha
Vdekja na vjen nga ajri, raporti: Ja sa njerëz vret në Shqipëri

Shumica e popullsisë së botës jeton në zona ku cilësia e ajrit nuk është e shëndetshme. Ky konkluzion vjen nga raporti më i fundit i “Cilësia e Ajrit 2018” nga Instituti me të njëjtin emër, i cili është një bashkëpunim mes Institutit të Pasojave për Shëndetin dhe Vlerësimin dhe Matja e Shëndetit me ekspertë të Universitetit të British Columbia, i cili jep të dhëna për cilësinë e ajrit në mbarë botën.

Sipas raportit të 2018-s, rreth 95% e njerëzve jetojnë në zonat ku përqendrimet e grimcave të imëta (pluhuri i vogël ose grimca në ajër) të ambientit (në natyrë) tejkalojnë Udhëzimin e Cilësisë së Ajrit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, e cila ka vendosur si prag 10 μg / m3. Pothuajse 60% jetojnë në zonat ku grimcat e shkëlqyera tejkalojnë edhe objektivin më të ulët të cilësisë së ajrit të OBSH prej 35 μg / m3.

Sipas hartës, vihet re se Shqipëria ndodhet në zonën e dytë të ‘rrezikut’, me 10-15 μg / m3 të ndotjes së ajrit, më e lartë se sa norma e vendosur nga OBSH. Situatë e ngjashme duket edhe në Ballkan, bën ndryshim Serbia dhe Kroacia, me disa përkeqësime. Europa Qendrore sakaq, si dhe ajo Lindore ka një përkeqësim të normës së ndotjes, në nivele që kap 25 μg / m3. Situata duket më alarmante në Afrikën Veriore dhe Qendrore, si dhe në vendet e lindjes së Mesme. Ndotja në këto shtete tejkalon normën, duke arritur 35 μg / m3.

Raporti citon edhe problematikën e lidhjes mes ndotjes së ajrit dhe sëmundjeve që prekin popullatën nga ky korrelacion.

Në Shqipëri, në vitin 2016, sipas raportit kishte 1,377 vdekje nga ajri i ndotur, nga 1,357 në vitin 2010, me një rritje të lehtë. E krahasuar për vdekje për 100 mijë banorë, Shqipëria, së bashku me vendet e Ballkanit dhe Europës Qendrore renditet ndër shtetet me vdekjet më të larta. Për vendin tonë, ky raport është 38.9 vdekje për 100 mijë banorë. Nivelin më të lartë e ka Bullgaria, me 67.4, e ndjekur nga Maqedonia me 61.9, Bosnja me 55.9, Hungaria 52.3, Mali i Zi me 48.8.

Vdekjet më të ulëta të lidhura me ndotjen janë në vendet nordike, si Suedi (6.8), Finlandë (9.7).

Grafiku në fund paraqet vdekjet e lidhura me cilësinë e ajrit, për Europën, ku Shqipëria veçohet me ngjyrë portokalli, duke u renditur e 11-a në grupin e vendeve që kanë pasoja relativisht të rënda në lidhje me cilësinë e ajrit.

Grimcat

Një nga komponentët më gjerësisht të gjurmuar dhe të studiuar të ndotjes së ajrit janë grimcat e, e përbërë nga grimca ajrore që janë më të vogla se 2.5 mikrometra me diametër aerodinamik (ose PM2.5). Këto grimca janë 20-30 herë më të vogla se gjerësia e flokëve të njeriut dhe mund të kalojnë menjëherë në mushkëri. Nivelet e PM2.5 maten në terma të mikrogramëve për metër kub ajri (μg / m3). Niveli i PM2.5 në ajrin e ambientit (në natyrë) ka qenë parashikuesi më i qëndrueshëm i vdekshmërisë së hershme dhe rritja e aftësisë së kufizuar (për shembull, rritja e të sëmurëve dhe mungesa e shkollës ose punës).

Ozoni

Një tjetër ndotës i ajrit që përdoret gjerësisht nga shumë qeveri për të përcaktuar cilësinë e ajrit është ozoni. Ozoni formohet nga ndërveprimet kimike midis ndotësve të tjerë në atmosferën ku jetojmë dhe frymojmë. Ky është një gaz reaktiv që, për shkak të aftësisë së tij për të irrituar indet e ndjeshme në rrugët e frymëmarrjes dhe mushkëritë, është shoqëruar me pasoja negative të shëndetit te fëmijët dhe të rriturit. Efektet e tij në sistemin e frymëmarrjes janë të mirëpërcaktuara dhe përfshijnë përkeqësimin e astmës (efektet akute) dhe zvogëlimin e rritjes së mushkërive (efektet kronike).

Monitor

Tags: ajrinjerëzraportishqiperivdekjavjenvret

TË LIDHURA

Argita dhe Jamarbër Malltezi kërkojnë lirim të pasurive të sekuestruara nga SPAK
Aktualitet

Argita dhe Jamarbër Malltezi kërkojnë lirim të pasurive të sekuestruara nga SPAK

12:48 | 23/10/2025
I ashpër është treguar kryeministri  me kryebashkiakun e Kuçovës,  për ligjin  për paketën e maleve.
Politikë

I ashpër është treguar kryeministri me kryebashkiakun e Kuçovës, për ligjin për paketën e maleve.

12:46 | 23/10/2025
Delinda Disha hap një kapitull të ri: Kandidate për kryetare në Tepelenë
Politikë

Delinda Disha hap një kapitull të ri: Kandidate për kryetare në Tepelenë

12:42 | 23/10/2025
Next Post
Emri/ Kush është biznesmeni shqiptar që u rrëmbye nga dy serbë. Kërkuan…

Emri/ Kush është biznesmeni shqiptar që u rrëmbye nga dy serbë. Kërkuan…

Lotaria amerikane/ Avokati: Ja si të veproni pasi të shikoni rezultatin

Lotaria amerikane/ Avokati: Ja si të veproni pasi të shikoni rezultatin

Lufta e madhe e bariut shqiptar, nga aksidenti tek mbijetesa

Lufta e madhe e bariut shqiptar, nga aksidenti tek mbijetesa







JU REKOMANDOJMË

Kukës/ 49-vjeçari derdh benzinë në dyqan dhe kërcënon punonjësit, arrestohet

Kukës/ 49-vjeçari derdh benzinë në dyqan dhe kërcënon punonjësit, arrestohet

17:11 | 20/10/2025
“Mami insistonte shumë”/ Luiza Gega dhe Taulant Stërmasi ndajnë lajmin e bukur

“Mami insistonte shumë”/ Luiza Gega dhe Taulant Stërmasi ndajnë lajmin e bukur

19:59 | 22/10/2025
Zhduket në mënyrë misterioze një 26-vjeçar në Tropojë, ja detajet e para

Zhduket në mënyrë misterioze një 26-vjeçar në Tropojë, ja detajet e para

22:16 | 21/10/2025
Ngjarje e rëndë në autostradën Fier–Vlorë, gjendet i pajetë një drejtues automjeti

Ngjarje e rëndë në autostradën Fier–Vlorë, gjendet i pajetë një drejtues automjeti

18:24 | 16/10/2025




TË FUNDIT

Raporti i OSBE/ODIHR për 11 majin: Mjedisi i polarizuar, votat e diasporës u menaxhuan mirë
Analizë

Raporti i OSBE/ODIHR për 11 majin: Mjedisi i polarizuar, votat e diasporës u menaxhuan mirë

by mirseda
12:50 | 23/10/2025
0

OSBE/ODHIR ka publikuar raportin final për zgjedhjet parlamentare të 11 majit. Sipas raportit përfundimtar, zgjedhjet u zhvilluan...

Argita dhe Jamarbër Malltezi kërkojnë lirim të pasurive të sekuestruara nga SPAK

Argita dhe Jamarbër Malltezi kërkojnë lirim të pasurive të sekuestruara nga SPAK

12:48 | 23/10/2025
I ashpër është treguar kryeministri  me kryebashkiakun e Kuçovës,  për ligjin  për paketën e maleve.

I ashpër është treguar kryeministri me kryebashkiakun e Kuçovës, për ligjin për paketën e maleve.

12:46 | 23/10/2025
Delinda Disha hap një kapitull të ri: Kandidate për kryetare në Tepelenë

Delinda Disha hap një kapitull të ri: Kandidate për kryetare në Tepelenë

12:42 | 23/10/2025
Gjyqi paraprak ndaj Ilir Metës, Kryemadhi shkon në SPAK

Gjyqi paraprak ndaj Ilir Metës, Kryemadhi shkon në SPAK

12:39 | 23/10/2025
Tirana Today


© 2025 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.
Kontakt
EMAIL : [email protected]
Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.
EMAIL : [email protected]
Cel: +355694040005
© 2025 TiranaToday Dev By: techzero1.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2025 TiranaToday Dev by : Techzero1.com