Kryeministri Edi Rama ka vendosur të mos flasë ndërkombëtarisht për opozitën dhe në një intervistë për “The Parliament Magazine”, kreu i qeverisë dëshiron të fokusohet në rrugën e Shqipërisë drejt integrimit në BE.
Gjithashtu, Rama thekson se tashmë BE e ka vënë Shqipërinë përballë realizimit të reformave për t’u bërë pjesë e familjes evropiane. Sipas Ramës, vetingu po pastron gjyqtarët e korruptuar, vendi është pastruar nga kanabisi, dhe se çdo lidhje me rusët e opozitës është duke u hetuar.
Cilat janë sfidat kryesore me të cilat përballet Shqipëria (dhe vendet e Ballkanit Perëndimor) në Këshillin e BE të qershorit, pasi do të bindin 27 shtetet anëtare për të votuar për zgjerimin e mëtejshëm?
Për çfarë po flasim me të vërtetë? Këshilli nuk do të votojë për zgjerimin në qershor; do të votojë për vazhdimin dhe thellimin e një procesi themelor të reformave në të gjithë Ballkanin Perëndimor. Ky proces tashmë ka sjellë stabilitet më të madh, më shumë siguri ekonomike dhe lidhje të përmirësuara midis kombeve tona.
Procesi i integrimit në BE, me të gjitha standardet e tij dhe kërkesat e përpikta, mund të kenë evoluar, por po gjenerohen rezultate revolucionare. Për të ngadalësuar apo ndaluar atë, tani që vendi ka pasur një rekomandim të qartë për hapjen e bisedimeve të pranimit, do të ishte e dëmshme dhe e pamundur t’u shpjegoheshin qytetarëve tanë, të cilët kanë mbështetur reforma edhe të dhimbshme, sepse janë plotësisht prapa idealit të Shqipërisë evropiane.
Natyrisht, ndikimi i BE-së do të dilte si rezultat i kësaj. Nga ana tjetër, përparimi në hapin e ardhshëm, negociatat zyrtare, do të rritin faktikisht levën e BE-së mbi proceset e reformës në vendin tonë, me afate të rrepta dhe afate që duhet të përmbushen.
Ne BE ka dy pikëpamje, një e ashtuquajtura “Regatta principle” me Serbinë e Malin e Zi si kryesues, dhe ajo e pranimit të të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor. Por cilën pëlqen kryeministri shqiptar?
Brukseli ishte pragmatik. Pas konflikteve të tmerrshme në ish-Jugosllavi është e natyrshme që vëmendja të fokusohej në atë pjesë të Gadishullit të Ballkanit. Ishte zhgënjyes për ne, por e kuptueshme në kontekst. Megjithatë, ta shohësh procesin si një garë varkash është gabim. Është një metaforë e gabuar. Shqipëria nuk konkurron me asnjë prej miqve tanë, Serbi, Mali i Zi apo kudo tjetër.
Në fakt, ne po punojmë gjithnjë e më shumë në lidhje me tregtinë, digjitalizimin, promovimin turistik, dhe shumë të tjera. Por kjo nuk tërheq tituj. Mediet ndërkombëtare e kanë më të lehtë në konfliktet e vjetra kulturore, kur realiteti, në terren është shumë ndryshe. Pyesni ndonjë 20-vjeçar nga Bratislava, Shkupi apo Tirana për identitetin e tyre kulturor. Shumë prej tyre kanë jetuar jetën si evropianë, me shpresën se një ditë vendi i tyre do të jetë një anëtar i BE.
Një nga arsyet që anketimet tregojnë se 80 përqind e shqiptarëve duan që anëtarësimi në BE . Ne jemi shteti më i ri në Evropë, me një moshë mesatare prej 28. Me fjalë të tjera, kur shqiptari mesatar ishte vetëm 13 vjeç, filluam të negociojmë një marrëveshje stabilizimi dhe asocimi me Brukselin.
Ditën kur Komisioni Europian publikoi rekomandimin e tij për hapjen e negociatave zyrtare të pranimit të Shqipërisë dhe Maqedoninë, Presidenti francez Emmanuel Macron komentoi mbi politikën e zgjerimit të BE. Si i shikoni komentet e tij dhe çfarë ndikimi mund të kenë ata në votimin e Këshillit të BE në qershor?
Presidenti Macron ishte i saktë: BE ka nevojë për reforma. Megjithatë, si reforma e BE-së, ne në Ballkanin Perëndimor duhet të bëjmë reforma. Këto procese duhet të ndodhin njëkohësisht. Më lejoni të jap një shembull. Ashtu si në shumë shtete postkomuniste, ne në Shqipëri kemi pasur një problem të madh me një gjyqësor të korruptuar. Zyrtarët e BE na thanë se na duhej ta rregullonim këtë. Pra, së bashku me Brukselin, me ndihmën e Uashingtonit, ne kemi krijuar një formulë për të forcuar sundimin e ligjit dhe institucionet gjyqësore.
Kjo ka përfshirë ndryshime të thella kushtetuese. Një element kyç është një sistem jopartiak i verifikimit për të çrrënjosur sistemin e drejtësisë të gjykatësve dhe prokurorëve të korruptuar ose jokompetentë. Deri më tani, 21 janë larguar nga detyra, 17 për shkak se kanë refuzuar t’i nënshtrohen të vërtetës, ndërsa katër janë larguar pasi nuk ishin në gjendje të justifikojnë pasurinë e tyre. Edhe pse e dhimbshme, procesi ka patur mbështetjen e madhe të qytetarëve shqiptarë. Tani, ka rekomandime që ‘modeli shqiptar’ të miratohet në të gjithë Ballkanin.
Çfarë e bindi Komisionin Evropian që të rekomandojë hapjen e negociatave me Shqipërinë?
Pa dyshim, ky ishte programi ynë për reformën e drejtësisë, por mbetet shumë për të bërë. Vetëm dy vjet më parë ishim përballë një sfide të madhe për shkak të dy dekadave të kultivimit të gjerë të kanabisit, të cilën ne e çrrënjosëm këtë industri të paligjshme.
Kemi forcuar programet tona të zhvillimit bujqësor për të promovuar kulturat zëvendësuese. Po përmirësojmë administratën dhe tani procesi i verifikimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve po shtrihet edhe në polici.
Ka të dhëna të kohëve të fundit se rusët kanë ndërhyrë në zgjedhjet e fundit parlamentare të Shqipërisë. Cilat janë pikëpamjet tuaja dhe a jeni të shqetësuar nga kjo?
I kam dëgjuar dhe lexuar të gjitha këto histori. Ka dëshmi dhe të dhëna se kundërshtarët tanë politikë janë mbështetur financiarisht në shkelje të plotë të legjislacionit tonë. Po zhvillohet një hetim i vazhdueshëm. Por si rregull, vendosa të mos komentoj në arenën ndërkombëtare për opozitën. Ne në Shqipëri përpiqemi të mbajmë marrëdhënie miqësore me të gjitha kombet.
Shqipëria ka diçka unike. Jemi vendi më pro-evropian dhe më pro-SHBA-ve në Evropë. Por, si një vend anëtar i NATO-s dhe një komb evropian, ka fuqi të caktuara që do të donin të dobësonin angazhimin tonë ndaj Aleancës Perëndimore. Stanjacioni politik, inkurajimi i populizmit dhe nacionalizmit, mund të jetë një nga këto taktika.
A jam i shqetësuar? Jo për momentin. Partia ime arriti të fitonte shumicën dërrmuese. Për mua ka vetëm një gjë në të cilën më duhet të përqendrohem: Modernizimin e vendit tim përmes reformave të thella që të tjerët para nesh nuk guxonin t’i imagjinonin.
Disa vende të BE-së dhe qytetarët e tyre kanë shprehur dyshime rreth anëtarësimit të Bullgarisë dhe Rumanisë në BE, duke pasur parasysh shqetësimet historike lidhur me korrupsionin. A mendoni se ky aspekt mund të jetë gjithashtu një pengesë për Shqipërinë?
Korrupsioni në Shqipëri është ende një problem, por Komisioni Evropian e ka gjykuar qartësisht Shqipërinë jo si një shtet të ri anëtar, por nga reformat që ka ndërmarrë qeveria. Negociatat për anëtarësim do të na ndihmojnë në thellimin e reformave dhe rezultateve tona kundër korrupsionit. Nuk është një çështje që mund të hiqet qafe në një natë të vetme. Por, tek ne është bërë shembulli fakti që nëse vjedh shtetin atëherë do të thotë që po vjedh veten tënde. Nëse duam të bëhemi pjesë e BE-së duhet të miratojmë seri standardesh të reja në mënyrën e përdorimit të parave publike.
Kohët e fundit kemi krijuar një platformë inovative online, përmes së cilës qytetarët mund të kenë një linjë të drejtpërdrejtë komunikimi me ministrat e qeverisë për të denoncuar së bashku çdo akt korruptiv nga zyrtarët publikë. Platforma promovon aksesin në informacion, transparencë, llogaridhënie dhe betejën kundër korrupsionit qeveritar dhe institucional.
Rreth 81 zyrtarë publikë tashmë janë shkarkuar dhe shumë prej tyre janë disiplinuar ose madje janë ndjekur penalisht për mos-ofrimin e shërbimeve publike në kohë ose që kanë kërkuar ryshfet. Kjo është në sajë të ankesave të qytetarëve përmes platformës online.
Përktheu Tirana Today
