Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), ka bërë me dije planin e saj për të hetuar origjinën e pandemisë së Covid-19. Investigimi do të nisë në Vuhan, qyteti kinez ku u identifikua për herë të parë koronavirusi i ri SARS-CoV-2, dhe do të zgjerohet në mbarë Kinën por edhe më tej.
Gjurmimi i rrugës së virusit, është i rëndësishëm për parandalimin e përhapjes së virusit në të ardhmen. Por shkencëtarët thonë se ekipi i OBSH-së po përballet me një detyrë të vështirë.
Shumica e studiuesve, mendojnë se virusi e ka origjinën nga lakuriqët e natës, por nuk dihet se si kaloi tek njerëzit. Koronavirusët e tjerë kanë kaluar nga një bartës i ndërmjetëm. Për shembull, virusi që shkaktoi një shpërthim epidemik të Sindromës së Rëndë Akute të Frymëmarrjes (SARS) në vitet 2002-2004, kaloi tek njerëzit ndoshta nga qentë rakun (Nyctereutes procyonoides).
“Të gjesh një kafshë me një infeksion SARS-CoV-2, është si të kërkosh gjilpërën në sasinë më të madhe të “kashtës” në botë.
Ata nuk mund të gjejnë kurrë një “lakuriq nate bartës” apo ndonjë kafshë tjetër, thotë Angela Rasmusen, virologe në Universitetin e Kolumbias në Nju Jork.
“Për hetuesit, do të jetë thelbësore të krijojnë një marrëdhënie bashkëpunimi me shkencëtarët dhe zyrtarët qeveritarë në Kinë”, shton ajo. Gjetja e origjinës së një virusi mund të zgjasë me vite, gjithnjë nëse kjo do të arrihet.
Ndërkohë, ky hetim ndodh në mesin e një situate shumë të ndjeshme politike midis Kinës dhe Shteteve të Bashkuara. Presidenti amerikan Donald Trump e ka quajtur Covid-in “një virus kinez”, teksa “qeveria kineze po përpiqet të bëjë gjithçka për të provuar të kundërtën, thotë Linfa Vang, virolog në Shkollën e Mjekësisë në Universitetin Kombëtar të Singaporit.
Loja e fajit politik, ka bërë të mos bëhen publike detajet thelbësore në lidhje me kërkimet që po ndodhin në Kinë, thotë Uang, që ishte pjesë e misionit të OBSH-së, që kërkoi origjinën e SARS-it në Kinë në vitin 2003.
Ai shpreson që situata me administratën e re në SHBA, të jetë më pak e paqëndrueshme. Presidenti i zgjedhur Xho Bajden, ka thënë ndër të tjera se do të anulojë vendimin e Trump për tërheqjen e SHBA nga OBSH. “Mbështetja nga Kina dhe SHBA, do të krijonte një mjedis shumë më pozitiv për të kryer kërkime në këtë fushë”, thotë Uang.
Një ekip ndërkombëtar epidemiologësh, virologësh dhe studiuesish me ekspertizë në shëndetin publik, shëndetin e kafshëve, dhe sigurinë e ushqimit do të drejtojë hetimin e OBSH-së mbi origjinën e vërtetë të Covid-19. Agjencia nuk ka bërë të ditur emrat e tyre.
Ekipi që mbajti takimin e tij të parë virtual, përfshirë një me studiuesit në Kinë më 30 tetor, po shqyrton provat paraprake dhe po zhvillon protokollet e studimit. Faza fillestare e hetimeve në Vuhan, do të kryhet ndoshta nga studiues që ndodhen tashmë në Kinë, dhe studiuesit ndërkombëtarë do të shkojnë aty pasi t’i rishikojnë ato rezultate, thotë agjencia.
Në Vuhan, studiuesit do t’i hedhin një sy nga afër tregut të mishit dhe kafshëve në Huanan, të cilin e kishin vizituar shumë nga njerëzit e parë që u diagnostikuan me COVID-19.
Se çfarë roli luajti tregu në përhapjen e virusit, kjo gjë mbetet një mister. Hetimet e hershme, morën mostrat nga kafshët e ngrira në treg, por askush nuk gjeti prova të SARS-CoV-2, sipas një raporti të 5 nëntorit, mbi termat e referencës të misionit OBSH. Por mostrat mjedisore, të marra kryesisht nga kullimet dhe ujërat e zeza, dolën pozitive me koronavirusin.
“Studimet paraprake nuk kanë sjellë të dhëna të besueshme, për të ngushtuar fushën e kërkimit”-thekson raporti. Misioni i OBSH-së, do të hetojë kafshët e egra dhe ato të fermave të shitura në treg, duke përfshirë dhelprat, rakunët (lotar Procyon) dhe drerin sika (Cervus nippon).
Ata gjithashtu do të hetojnë edhe në tregjet e tjera të Vuhanit, dhe do të gjurmojnë udhëtimet e kafshëve përmes Kinës dhe përtej kufijve. Hetuesit do t’i japin përparësi kafshëve që dihet se janë të ndjeshme ndaj virusit, të tilla si macet dhe minjtë.
Gjithashtu ekipi do të analizojë të dhënat e spitalit të Vuhan, për të zbuluar nëse virusi ishte përhapur para dhjetorit të vitit 2019. Studiuesit do të intervistojnë njerëzit e parë të identifikuar me Covid-19, për të zbuluar se ku mund të jenë ekspozuar ata, dhe do të testojnë mostrat e gjakut nga stafi mjekësor, teknikët e laboratorëve dhe punëtorët e fermave të mbledhura gjatë javëve dhe muajve para dhjetorit, duke kërkuar për antitrupa kundër SARS-CoV-2.
Planet për të hetuar përtej Kinës janë të rëndësishme, duke pasur parasysh se mbikëqyrja e gjerë e lakuriqëve të natës në Kinë, që nga shpërthimi epidemik i SARS-it në vitin 2002, ka identifikuar vetëm një të afërm të largët të SARS-CoV-2, thotë Uang.
Një numër në rritje ekspertësh, mendojnë se paraardhësit e afërt të SARS-CoV-2, kanë më shumë të ngjarë të ekzistojnë tek lakuriqët e natës jashtë Kinës, shton Uang. Ai thotë se ekipi i OBSH-së duhet të vëzhgojë lakuriqët e natës dhe kafshë të tjera të egra në të gjithë Azinë Juglindore për antitrupat SARS-CoV-2.
Hetimi duhet gjithashtu t’i japë përparësi gjitarëve mishngrënës që mbarështohen për leshin e tyre, siç janë rakunët, që luajtën një rol në epideminë e SARS-it, thotë Martin Bir, virolog në Institutin Federal të Kërkimit për Shëndetin e Kafshëve në Riems, Gjermani. “Është e habitshme që këto kafshë nuk përmenden në raport. Dhe ne nuk kemi asnjë informacion nga Kina nëse këto kafshë janë testuar apo jo”, shton ai.
Burimi i lajmit: https://www.nature.com/articles/d41586-020-03165-9
Përshtatur nga TIRANA TODAY
