Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Editorial - Opinione

Ndryshimi kushtetues, opozita bie nga shiu në breshër

5 vjet ago
in Editorial - Opinione, Të Gjitha, W-Instant
Ndryshimi kushtetues, opozita bie nga shiu në breshër

Nga Fatos Lubonja

Deformimi i vullnetit të popullit në votime ka ardhur te ne nga shumë faktorë tashmë të mirënjohur: si blerja e votës, përdorimi i administratës apo Policisë në votime, kontrolli mbi mediat, kontrolli mbi drejtësinë, aleanca me krimin etj., por këto nuk janë të lidhura direkt me sistemin tonë zgjedhor.

Sistemi zgjedhor është një faktor shtesë. Kuptohet se rekomandimi nga OSBE-ODHIR i ndryshimit të tij nënkupton se ka një deformim të kësaj vote lidhur edhe me sistemin zgjedhor.

Por, ka një problem në ato rekomandime. Nga sa kam ndjekur mediat (edhe gjithë debatin e fundit) nuk më ka kapur syri kurrkund që këto rekomandime t’i referohen identifikimit të deformimeve konkrete që mundëson sistemit ynë zgjedhor; ndërkohë që vetëm një identifikim i tillë do të mund të përcaktonte se ku duhet ndërhyrë në Kodin Zgjedhor, dhe si, për të korrektuar.

Kjo analizë objektive nuk është bërë as nga aktorët shqiptarë, për shkak të konfliktit të interesit, duke ndikuar që, më në fund, opozita të bjerë nga shiu në breshër. Le të shpjegohem.

Deformimet kryesore të lidhura me sistemin tonë zgjedhor që kishim, sipas meje, janë katërfaktorësh.

Së pari, sistemi proporcional rajonal ka ndihmuar të fortët e zonave (së bashku me krimin në zona) për ta deformuar votën nëpërmjet pushtetit të tyre të parasë dhe kontrollit të zonës.

Së dyti, listat e mbyllura e kanë rritur autoritarizmin e liderit që imponon njerëzit e tij- shpesh të fortët e lidhur me të- dhe kanë mpirë vullnetin e popullit.

Së treti, sistemi ka krijuar vështirësi, gati pamundësi, të daljes në Parlament të forcave të reja politike që do të mund të rifreskonin politikën shqiptare e, njëherësh, të sillnin në votime njerëzit e zhgënjyer me klasën politike.

Së katërti, duke qenë se të fortët dhe krimi janë bërë gjithnjë e më të lidhur me maxhorancën- pasi bizneset e tyre të ligjshme dhe të paligjshme varen nga pushteti i saj – sfidimi i maxhorancës është bërë gjithnjë e më i vështirë.

Sipas meje, me ndryshimet kushtetuese që prekin sistemin zgjedhor kemi rënë nga shiu në breshër, pasi këto ndryshime nuk janë hartuar për të korrigjuar këto deformime, por për të favorizuar edhe më shumë deformimin e votës nga maxhoranca.

Le t’i marrim me radhë katër deformimet që përmenda.

1. Duke mbetur proporcional rajonal, sistemi nuk e ka dobësuar pushtetin deformues të të fortëve të zonave.

2. Duke ruajtur 1/3 e kreut të listës të mbyllura, as nuk hapen realisht listat, as nuk pengohet lideri të vendosë në këto lista të fortët e lidhur me të.

3. Për sa i përket mundësisë së lindjes së partive të reja, sistemi i propozuar duket se u krijon atyre më shumë mundësi për të nxjerrë deputetë sesa sistemi i vjetër.

Kjo, pasi në sistemin e vjetër një parti e vogël që hynte në koalicion mund të nxirrte një deputet me një numër shumë më të paktë votash sesa një parti e re që hyn e vetme kundër të gjithave.

Me heqjen e koalicioneve, partitë e vogla vihen në kushte të barabarta. Por, nga ana tjetër, partitë e reja opozitare të pavarura do të marrin votat e partive të mëdha opozitare, duke ndihmuar indirekt partinë në pushtet.

4. Duke u hequr koalicionet pakësohet mundësia e sfidimit dhe ndëshkimit të maxhorancës, pasi votat e partive opozitare që nuk arrijnë pragun, që në rast koalicioni do t’i shkonin koalicionit opozitar, tani do të ndahen proporcionalisht midis partive të mëdha, duke favorizuar përsëri maxhorancën.

Po ashtu, avantazhet e maxhorancës rriten edhe pasi opozitës me këto ndryshime i imponohet në një kohë të shkurtër një ristrukturim me shumë probleme, siç është shkrirja në një apo dy koalicione parazgjedhore, ndërkohë që partia në pushtet mund të punojë e qetë në drejtime të tjera.

Ndërkaq, kjo shkrirje e identitetit të partive në koalicione do të deformonte përsëri votën e popullit, pasi reduktohet pluralizmi, çka do të thotë mundësia e zgjedhjes midis partive të ndryshme (me çka u justifikua edhe hapja e listave) si dhe i demotivon ato, duke i çuar në terma afatgjata drejt zhdukjes përfundimtare, çka përsëri indirekt shkon në interesin e partive të mëdha, pra, edhe të maxhorancës.

Por, ndoshta avantazhi më i madhe që ka maxhoranca në këtë histori, është se do ta mbajë opozitën të angazhuar në këtë betejë, ndërkohë që, deformimet që i vijnë votës nga sistemi zgjedhor janë shumë më të parëndësishme sesa deformimet që përmenda në krye të shkrimit e që opozita i ka lënë pas dore e përshirë në hallin e sistemit zgjedhor.

Nëse do të bëja një vlerësim nga 1 në 10, do të thosha se pesha e deformimit të votës për shkak të sistemit në raport me deformimet e tjera që vijnë nga blerja e votës, përdorimi i administratës apo Policisë në votime, kontrolli mbi mediat, kontrolli mbi drejtësinë, aleanca me krimin, financimet nga oligarkët etj., mund të jetë 1-2 në 10.

Me mënyrën sesi u soll Edi Rama me ndryshimin e dhunshëm kushtetues, po tregon se do të hedhë hapa të tjera të dhunshëm për ta rritur peshën e faktorëve të tjerë deformues në favor të tij dhe duke krijuar edhe faktorë të tjerë deformues.

Në shkrimin paraardhës kam sugjeruar se për t’iu përgjigjur Ramës, opozita duhet të punojë për votën e besimit.

Nuk jam i sigurt se kaq mjafton, por jam edhe më i sigurt se nuk duhet të mbesë në grackën e debatit mbi sistemin zgjedhor. /Panorama

Tags: BresherFatos Lubonjaopozita

TË LIDHURA

A do ta çojë SPAK deri në fund luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Shqipëri?
Editorial - Opinione

A do ta çojë SPAK deri në fund luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Shqipëri?

22:35 | 05/07/2025
Skllevërit e Sali Berishës dhe pse nuk ka shpresë për PD
Editorial - Opinione

Skllevërit e Sali Berishës dhe pse nuk ka shpresë për PD

20:59 | 02/07/2025
Balluku nën hetim nga SPAK për tenderin e Llogarasë, lidhje me biznesmenin turk në Stamboll
Politikë

Balluku nën hetim nga SPAK për tenderin e Llogarasë, lidhje me biznesmenin turk në Stamboll

10:47 | 30/06/2025
Next Post
Tërmet i fuqishëm në Filipine

Tërmet i fuqishëm në Filipine

Inter fiton sfidën për vendin e dytë ndaj Atalantës

Inter fiton sfidën për vendin e dytë ndaj Atalantës

Parashikimi i motit për ditën e sotme

Parashikimi i motit për ditën e sotme

JU REKOMANDOJMË

“Vrasja në Mat, autorët dyshohet se erdhën me 2 Range Rover nga Rrësheni”

“Vrasja në Mat, autorët dyshohet se erdhën me 2 Range Rover nga Rrësheni”

18:09 | 10/07/2025
Pasuria milionëshe që la pas Diogo Jota pas tragjedisë fatale

Pasuria milionëshe që la pas Diogo Jota pas tragjedisë fatale

18:31 | 05/07/2025
Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

15:27 | 21/06/2019
Fifi konfirmon ndarjen nga bashkëshorti në TikTok: “Do të doja të mos të të kisha njohur kurrë”

Fifi konfirmon ndarjen nga bashkëshorti në TikTok: “Do të doja të mos të të kisha njohur kurrë”

14:35 | 08/07/2025




TË FUNDIT

Tragjedi në Gramsh/ Rrëshqitje dheu në fshatin Tervol, fadroma bie mbi 58-vjeçarin dhe i merr jetën
Aktualitet

Tragjedi në Gramsh/ Rrëshqitje dheu në fshatin Tervol, fadroma bie mbi 58-vjeçarin dhe i merr jetën

by mirseda
13:03 | 11/07/2025
0

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në fshatin Tervol të Gramshit, ku një 58-vjeçar ka humbur jetën...

SPAK aksion në Shkodër, lëshohen 13 urdhër-arreste, mes tyre edhe zyrtarë policie

SPAK aksion në Shkodër, lëshohen 13 urdhër-arreste, mes tyre edhe zyrtarë policie

13:00 | 11/07/2025
Zaptuan hapësirat publike në plazh/ 3 persona procedohen në Golem

Zaptuan hapësirat publike në plazh/ 3 persona procedohen në Golem

12:22 | 11/07/2025
Ishte shpallur në kërkim për trafikim narkotikësh, arrestohet 29-vjeçari në Klos

Ishte shpallur në kërkim për trafikim narkotikësh, arrestohet 29-vjeçari në Klos

12:21 | 11/07/2025
Rama: Të shkarkohen të gjithë kryetarët e njësive administrative brenda të hënës

Rama: Të shkarkohen të gjithë kryetarët e njësive administrative brenda të hënës

11:47 | 11/07/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com