Sipas INSTAT, 32% e vajzave mbi 15 vjeç gjatë vitit 2017 ishin forcë joaktive në tregun e punës. Për arsye të përmbushjes së detyrave shtëpiake, krahasuar me vetëm 2% të burrave.
Rreth 17% e vajzave martohen deri në moshën 19 vjeçare, krahas vetëm 1% të djemve të të njëjtës grupmoshë.
Në Shqipëri, hendeku gjinor vazhdon të jetë në nivele shqetësuese. Vajzat shqiptare ende përballen me martesat e hershme, diferencat në paga, papunësinë, apo kushtet e këqija të punëve.
Në një intervistë për Tirana Today, aktivistja Edlira Çepani thotë se edhe pse situata ka ndryshuar ndër vite, femra shqiptare është shumë larg së kërkuari të drejta të barabarta me meshkujt.
“Gratë dhe vajzat shqiptare e kanë treguar se mund të jenë të pranishme në komunitet me vendimet e duhura. Por, nga ana tjetër shohim një situatë shumë të rënduar të grave për sa i përket dhunës në familje.
Po ashtu kemi dhe mungesën e lirisë së tyre për të punuar. Në mënyrë që të dalin nga shtëpia e tyre dhe të kontribuojnë ekonomikisht. Por, edhe ato që janë në treg pune, nuk mbështeten aq sa duhet për të pasur sipërmarrjet e tyre apo fuqizimin e vetë ekonomik.
Ato punojnë në kushte shumë të vështira, ka shkelje të drejtave në punë, të orareve apo të pagave.
Ne kemi tendencën t’i pranojnë shumë më lehtë padrejtësitë, se çdo popull tjetër. Ndaj dhe nuk ka një reagim më të madh prej njerëzve, për këto problematika kaq themelore.”
Një tjetër problematikë sipas Çepanit lidhet me mbështetjen dhe hapësirën e munguar nga shoqëria, për shumë femra të cilat janë viktima të dhunës në familje, apo edhe të prostitucionit.
Përballë dhunës nga bashkëshortët, e deri në rastet fatale, zëri i shumë grave ende nuk është dëgjuar. As për t’i mbrojtur.
“Pjesa më e madhe e vrasjeve që ne dëgjojmë në media, kanë qenë të paralajmëruara. Vajzat dhe gratë e dhunuara kanë marr guximin për të ngritur zërin dhe ato e ngrenë deri në një nivel të caktuar.
Më pas është përgjegjësi e institucioneve që ta dëgjojnë zërin e tyre dhe të marrin masat e duhura për t’i mbrojtur ato. Kur ne shohim kaq shumë raste të cilat nuk dënohen në mënyrën e duhur dhe me dënimin ekstrem, kuptojmë që nuk ka një seriozitet të sistemit të drejtësisë, që t’i japë fund këtij fenomeni.”
Në një botë maskiliste, gratë shqiptare janë ende larg të kërkuarit barazi gjinore.
“Nëse duam një shoqëri të shëndetshme, të lejojmë që të gjithë të kenë lirinë e tyre për të bërë zgjedhjet dhe jetën që duan. Përtej gjinisë së tyre, të krijojmë një mjedis më bashkëpunues, si nga meshkujt ashtu edhe nga femrat.” TIRANA TODAY