Një përmbledhje sistematike mbi përhapjen e dëmtimeve traumatike të trurit (TBI) tek njerëzit e pastrehë ose në situata strehimi të paqëndrueshme, përfshirë 38 studime të publikuara midis viteve 1995- 2018, të botuara në revistën “Lancet Public Health”, sugjeron se njerëzit që nuk kanë një shtëpi, janë shumë më të rrezikuar të kenë një dëmtim të llojit TBI.
Autorët e studimit, bëjnë thirrje që punonjësit e kujdesit shëndetësor të ndërgjegjësohen për barrën dhe efektet e lidhura me dëmtimeve traumatike të trurit tek njerëzit që janë të pastrehë. Ata theksojnë se vlerësimet më gjithëpërfshirëse të shëndetit të tyre – përfshirë kontrollin për historinë e TBI – mund të ndihmojnë në përmirësimin e kujdesit ndaj tyre.
Autori kryesor i studimit Xhejkob Stabs nga Universiteti i British Kolumbias në Kanada, thotë: “Lëndimi traumatik i trurit, mund të jetë një faktor i rëndësishëm në sfidat komplekse shëndetësore, me të cilat përballet kjo pjesë e popullatës.
Puna jonë e vë theksin tek nevoja që profesionistët e kujdesit shëndetësor, duhet të jenë të vetëdijshëm mbi prekjen e madhe nga TBI të kësaj pjesë të popullatës, dhe mënyrën se si ajo lidhet me shëndetin”- tha ajo.
Në SHBA dhe BE, ka më shumë se 6 milionë njerëz të pastrehë çdo vit, dhe njerëzit e pastrehë dihet se kanë një shëndet më të dobët mendor dhe fizik, sesa popullata e përgjithshme. Ndonëse shpesh është i parandalueshëm, TBI është një problem i përhapur dhe i shpesh i shpërfillur i shëndetit publik, i lidhur me zhvillimin e mëvonshëm të çrregullimeve neurologjike dhe psikiatrike.
Autorët shqyrtuan studimet ekzistuese nga 6 vende me të ardhura të larta: Australia, Kanadaja, Japonia, Koreja e Jugut, Britania e Madhe dhe SHBA-ja, që përfshinin njerëz të çdo moshe që ishin ose të pastrehë, në situata të paqëndrueshme të strehimit, ose që kërkonin shërbime për të pastrehët.
Ata ekzaminuan edhe numrin e rasteve të reja, dhe të rasteve ekzistuese me dëmtime traumatike të trurit, dhe lidhjen midis TBI dhe shëndetit. Në rishikimin e tyre sistematik, ata përfshinë 38 studime, dhe rishqyrtuan lidhjen midis TBI dhe shëndetit. Rezultatet sugjerojnë që 1 në 2 persona të pastrehë përjetojnë një dëmtim traumtik të trurit (53 përqind), dhe gati një në katër prej tyre përjetojnë një TBI, që është e moderuar ose e rëndë (25 përqind).
Gjetjet e tyre, sugjeruan gjithashtu se dëmtimet traumatike të trurit, janë vazhdimisht të lidhura me një shëndet fizik dhe mendor më të dobët që vetë-raportohet nga të pastrehët, me vetëvrasjet dhe rrezikun e vetëvrasjeve, problemet me kujtesën, rritjen e përdorimit të shërbimit shëndetësor, dhe problemet me drejtësinë.
Ata vërejnë se këto lidhje duhet të rikonfirmohen në hulumtime të mëtejshme, përfshirë modelet e studimit të ardhshëm, për të vendosur më saktë normat e shpeshtësisë, si dhe për studime dhe praktika të shëndetit publik që të fokusohen në parandalimin e TBI, si dhe të kuptohen më hollësisht pasojat e TBI mbi këtë segment të popullatës.
Autorët spekulojnë se bazuar në krahasimin e vlerësimeve të tyre, me studimet e popullatës së përgjithshme, përhapja e TBI tek njerëzit e pastrehë, apo në situata të paqëndrueshme strehimi, mund të jetë potencialisht midis 2.5-4 herë më e lartë se sa në popullatën e përgjithshme.
Për më tepër, ata sugjerojnë që dominanca e rasteve me dëmtime traumatike të trurit në forma të moderuara ose të rënda në këtë populate, mund të jetë gati 10 herë më e lartë se sa vlerësimet e ngjashme në popullatën e përgjithshme./ TIRANA TODAY
