Shumë simbole zemrash dhe romancë për Shën Valentinin? E megjithatë shkenca na tregon se dashuria është si një lloj droge. Sidomos kur dashurohemi, ne jemi një fabrikë hormonesh dhe neurotransmetuesish – dopamina, norepinefrina, serotonina, etj… – të cilat veprojnë si droga të vërteta. Janë ato që mund të na bëjnë të ndihemi në parajsë, ose siç na e kanë thënë poetët, të na bëjnë që të përjetojmë dhimbjet e Ferrit.
Truri që shkëlqen
Nga ana tjetër,dihet se çdo emocion apo ndjenjë njerëzore, është e lidhur me modifikime fiziologjike dhe biokimike të organizmit tonë. Në fakt, pasioni i të dashuruarve përputhet me një aktivitet të saktë të disa zonave të trurit, i verifikueshëm përmes teknikave të vizualizimit të trurit si Pet (tomografia Positronemission) apo rezonanca funksionale magnetike, gjatë së cilës studiuesit analizojnë trurin e subjekteve, gjatë kohës që këta shohin fotot e së dashurës apo të dashurit.
Midis shumë studimeve, një nga më të famshmit është ai i Helen Fisherit dhe ekipit të saj nga Universiteti Stoni Bruk në Nju Jork. Duke ekzaminuar trurin e 37 të dashuruarve, Fisher zbuloi se tek ata kishte një rritje të aktivitetit në një zonë të vogël në bazën e trurit, të quajtur zona tegmentale ventrale:këtu disa qeliza specializohen në prodhimin e dopaminës, një stimulues natyral. Ajo shpjegoi se kjo është saktësisht e njëjta zonë që “ndizet” kur konsumi i kokainës shkakton eufori tek përdoruesi.
Mos u bëni xhelozë
Xhelozia ka qenë në fokus të një studimi tjetër të rëndësishëm të Stefani Ortige e Universitetit të Sirakuzës nëSHBA, që identifikoi 12 zonat e trurit që punojnë së bashku për të prodhuar kimikat të tjera tipike të dashurisë, përfshirë oksitocinën (i ashtuquajturi hormon i dashurisë që thellon ndjenjat e lidhjes dhe xhelozisë), dhe vazopresinës (e lidhur me besimin, ndjeshmërinë dhe monogaminë seksuale).
Disa studime të tjera kanë konfirmuar dhe janë thelluar mbi atë që është parë në imazhet e truri. Donatela Maraxiti, neuropsikiatre e Universitetit të Pizës, ishte një nga të parat që tregoi se të dashurohesh është pothuajse një “formë kalimtare e çmendurisë”.
Në një studim të famshëm, studiuesit zbuluan se tek të dashuruarit, kishte një reduktim të serotoninës, një nga lajmëtarët kryesorë kimikë të trurit, që lidhet normalisht me humorin e mirë. Prandaj është e çuditshme kur shihen nivele kaq të ulëta, duke pasur parasysh entuziazmin që i karakterizon të dashuruarit.
E humbin toruan
Por zvogëlimi i sasisë së këtij neurotransmetuesi, është i ngjashëm me atë të zbuluar tashmë tek shumë pacientë me çrregullime obsesiv-kompulsive:mendimi obsesiv i përqendruar tek partneri, duket si karakteristika më specifike e rënies në dashuri, dhe që justifikon nivelet e ulëta të serotoninës.
“Kur jemi të dashuruar, jemi shpesh euforikë, ose i alternojmë momentet e gëzimit me ato të dekurajimit nëse partneri na mban varur. Mendimet tona drejtohen vazhdimisht tek tjetri, të cilin ne e shohim si qenien më të jashtëzakonshme që ekziston në Tokë, dhe shpesh humbim interesin për aktivitetet e përditshme që na duken të padobishme dhe banale”- shpjegon Maraxiti.
Në një studim tjetër më të fundit, botuar në revistën amerikane “CNS Spectrums”, grupi i studiuesve nga Pisa i udhëhequr nga Maraxiti, i shtoi një pjesë tjetër transformimit të komplikuar biologjik të trupit të të dashuruarve, duke konfirmuar ekzistencën e niveleve më të larta të një tjetër neurotransmetuesi, dopaminës, elidhur me gëzimin, energjinë e rritur dhe dëshirën.
Zemra e “çmendur”
Gjatë rënies në dashuri, ekziston edhe një lidhje e ngushtë midis asaj që ndodh në nivelin e neuroneve në tru dhe zemër. Për shembull, gjatë fazave më të hershme, përfshirja e fortë emocionale, shkakton një sinjal alarmi në sistemin nervor qendror, që aktivizon gjëndrat mbiveshkore dhe nxit çlirimin e substancave të quajtura katekolamina (si adrenalina, noradrenalina dhe kortizoli):një “stuhi” e pakontrollueshme hormonale që rrit të rrahurat e zemrën me deri 10 rrahje në minutë. Kjo është arsyeja pse djersitja, rrahjet e zemrës, tharja e gojës dhe nxehtësia mund të jenë mënyra sesi trupi po na sinjalizon se po dashurohemi.
Burimi i lajmit: https://www.focus.it/comportamento/sessualita/san-valentino-amore-come-droga
Përshtatur nga TIRANA TODAY
