Aromat e ëmbla, erërat e këqija por edhe erëra të ndryshme të tjera, përshkonin qytetet dhe fshatra në Evropën antike. Një ekip studiuesish po i rindërton tani ato falë inteligjencës artificiale. Po çfarë arome kishte Evropa në vitin 1500?
Kjo është pyetja e shtruar nga një grup historianësh, shkencëtarësh dhe ekspertësh të inteligjencës artificiale,të i dhanë jetë “Odeuropa”, një projekt kurioz që synon rindërtimin e aromave të cilat do të “çanin hundën”e një udhëtari nga Kontinenti i Vjetër midis shekujt XVI-XX
Projekti 3 vjeçar, me një financim prej 2.8 milionë eurosh, do të përdorë inteligjencën artificiale për të skanuar dhjetëra mijëra faqe tekstesh, të hartuara në të gjithë Evropën në mbi 500 vjet, në kërkim të referencave të nuhatjes.
Jo vetëm kaq. Një sistem i njohjes së imazhit do të bëjë një eksplorim, me të njëjtin qëllim, tek pikturat dhe veprat e artit, duke u fokusuar tek të gjithë ata elementë vizualë që mund të lidhen në një farë mënyre me aromat, nga ushqimi tek lulet dhe deri tek kafshët.
Enciklopedia e aromave
Të gjitha këto të dhëna, do të përdoren për krijimin e njënjë lloj enciklopedie të aromave dhe erërave, një projekt i madh në internet, ku të gjitha aromat e hasura në 5 shekuj të artit dhe letërsisë do të përshkruhen në detaje dhe katalogohen.
”Në tekstet e leshta, gjejmë shpesh referenca ndaj aromave:nga ato që lidhen me jetën fetare, si temjani, tek të tjerët që janë tipike e jetesës së përditshme, si për shembull duhani”-thotë Uilliam Talet, nga Universiteti Ruskin në Kembrixh dhe anëtar i projektit “Odeuropa”. Disa aroma në të kaluarën kishin një konsideratë të veçantë. Për shembull rozmarina, cilësohej nga mjekët e viteve 1600 si një ilaç kundër murtajës, ndërsa kripërat e amonit përdoreshin si një ilaç kundër lodhjes fizike dhe gjendjeve të të fikëtit.
Ndërkohë aroma të tjera e diktuan dikur jetën sociale dhe ekonomike të Kontinentit të Vjetër, dhe me kalimin e kohës perceptimi i tyre ka ndryshuar shumë. Për shembull, duhani që mbërriti në Evropë në vitet 1500, dhe u përdor fillimisht si një produkt ekzotik, për t’u bërë brenda disa dekadash, pjesë e aromave të zakonshme në shumicën e qyteteve.
Burimi i lajmit: https://www.focus.it/cultura/storia/odore-europa-medioevo
Përshtatur nga TIRANA TODAY
