Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Editorial - Opinione

Autokracia, një sëmundje globale që mund të prekë edhe SHBA-në

6 vjet ago
in Editorial - Opinione, Të Gjitha, TT, W-Instant
Autokracia, një sëmundje globale që mund të prekë edhe SHBA-në

Nga Ece Temelkuran, “The Washington Post”

“Jo, këtu s’mund të ndodhë!”. Kështu u shprehën shumë amerikanë 3 vjet më parë, kur Donald Trump u zgjodh me bujë president i SHBA-së. U përpoqa t’u shpjegoj miqve të mi amerikanë, se ajo që na ndodhi në Turqi, ishte më e mundur në vendin e tyre.

Mjetet konvencionale politike, u thashë atyre, nuk do të ishin të mjaftueshme për ta ndaluar këtë lloj çmendurie të re politike. Dhe ja ku jemi. Tani edhe analistët më të respektuar, po marrin në konsideratë një mundësi që dikur e kishin hedhur poshtë: “Po sikur Trump të mos dalë nga Shtëpia e Bardhë, edhe nëse humbet zgjedhjet?”.

Epo, ndoshta tani është koha të kuptojmë se po jetojmë në kohën e të pamundurave, dhe se jemi të gjithë bashkë në këtë valle. Në zgjedhjet lokale që u mbajtën në Turqi në muajin  mars, opozita fitoi në disa qytete të mëdha, pavarësisht regjimit famëkeq shtypës të presidentit Rexhep Tajip Erdogan. (Për të pasur një ide se çfarë ka përjetuar Turqia, shumëzoni me 100 aftësitë politike të Trump, dhe pastaj imagjinojeni atë në pushtet për gati 17 vjet).

Këto vite të dhimbshme, nisën me lëvizjen e njerëzve të vërtetë, që krijuan një polarizim automatik, duke përjashtuar ata që nuk e mbështetën lëvizjen, dhe i etiketuar ata si elita e korruptuar. Teksa debati politik u bë gjithnjë e më shumë kaotik, Erdogan dhe rrethi i tij, u bënë aktorët politikë të respektuar, duke qenë gjithnjë e më të efektshëm në përdorimin e pushtetit të tyre politik.

Ajo që erdhi më pas, ishte një operacion masiv për të prishur racionalitetin. Turqve iu desh disa kohë që të kuptonin, se është e pamundur të bisedosh me populistët. Jo për shkak se ata kanë aftësi të shkëlqyera debatuese, por sepse përdorin një logjikë skizofrenike, që e paralizon arsyen njerëzore.

Ndërsa po ndodhte kjo, ne po përsosnim aftësitë tona mbi humorin politik, për të qetësuar ankthet tona duke u tallur me udhëheqësin, ashtu siç bëjnë amerikanët gjatë dy viteve e gjysmë

të fundit. Ndërkohë, zemërimi dhe frika e shkaktuar nga deklaratat absurde të udhëheqësit, pushtuan jo vetëm sferën politike, por edhe marrëdhëniet tona më intime.

Ishte ai momenti kur filloi faza më e çmendur: Miqtë e udhëheqësit filluan të shumëzohen, dhe të na përndjekin në jetën tonë të përditshme. Imagjinoni Trumpë të vegjël që përhapen në vendin tuaj të punës, duke thënë gjëra të tilla si: “Unë nuk besoj në ndryshimin e klimës” ose “Bota është e sheshtë”, dhe pastaj e sheh veten duke u përpjekur të shpjegosh se përse ka rëndësi shkenca, pa u përçmuar nga njerëzit e vërtetë.

Gjatë këtyre 17 viteve, të gjithë mekanizmat e vjetër politikë dhe gjyqësorë, u shkatërruan vazhdimisht nga një qeveri dhe një makineri partiake e pamëshirshme, që e la popullin turk të luftojë për të ruajtur atë që ka mbetur nga demokracia e tyre. I gjithë kombi, nisi të studionte ligjin tonë zgjedhor jashtëzakonisht të ndërlikuar.

Sot ju mund të pyesni ndonjë anëtar të opozitës në Turqi, madje edhe më pak të arsimuarit, dhe ai do të jetë në gjendje të recitojë përmendësh nenet e ligjit elektoral. Humbja e demokracisë, na ka kujtuar të gjithëve se sa gjak, djersë dhe lot duhen për ta rindërtuar atë.

Tani e dimë se asnjë institucion abstrakt, asnjë hetim ligjor dhe sigurisht asnjë apel për të pasur turp, nuk mund të rrëzojë dot populizmin e djathtë, kur ai e ka marrë pushtetin. Tani duhet të jetë e qartë se diçka, që ajo që konsiderohej e pamundur në Shtetet e Bashkuara, apo në Turqi 17 vjet më pare, po ndodh tani, dhe po ndodh në të njëjtën mënyrë.

Është koha ta pranojmë se ky është një fenomen global politik dhe moral, që duhet përballur në nivel global. Nëse Stiv Benon, është mjaftueshëm i zgjuar sa për të organizuar udhëheqësit populistë të krahut të djathtë në Evropë, dhe nëse këta udhëheqës janë të suksesshëm në zgjedhje, atëherë njerëzit e tjerë nëpër botë duhet të bisedojnë me njëri tjetrin, të ndërtojnë një forum global debatesh, dhe një rrjet solidariteti.

Nuk ka më kohë për arrogancën kombëtare – të llojit që ka shkaktuar për 3 vite një Brexit të çmendur në Britani, apo që nxiti studentët në Holandë të spiunonin në një linjë hotline të partisë populiste, mësuesit e tyre për pikëpamjet e tyre të majta.

Dhe as nuk kemi luksin të ndihemi të tmerruar, të tronditur, apo të mpihemi nga zemërimi. Ne duhet të shohim përtej marrëzisë së zhurmshme të populizmit, dhe të kuptojmë se si funksionon kjo sëmundje politike – me modele të ngjashme në çdo vend, pavarësisht pjekurisë së demokracisë, fuqisë së institucioneve shtetërore, apo rezistencës së partive politike tradicionale.

Kjo është kriza më e madhe globale e demokracisë përfaqësuese, në kujtesën e dekadave të fundit, dhe populizmi i krahut të djathtë, do të shfrytëzojë boshllëkun aktual, derisa pushteti që e kundërshton, të bëhet mjaftueshëm i fortë për t’i rezistuar.

Shënim: Ece Temelkuran, është gazetare dhe shkrimtare turke. Libri i saj i fundit titullohet “Si humbet një vend: Shtatë hapa nga demokracia në diktaturë”./ Përktheu për Tirana Today, Alket Goce

Tags: Autokraciaedhe SHBA-nëglobalemund të prekënjë sëmundje

TË LIDHURA

Dëmet reale dhe ato kolaterale të drejtësisë
Analizë

Dëmet reale dhe ato kolaterale të drejtësisë

21:10 | 11/07/2025
A do ta çojë SPAK deri në fund luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Shqipëri?
Editorial - Opinione

A do ta çojë SPAK deri në fund luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar në Shqipëri?

22:35 | 05/07/2025
Skllevërit e Sali Berishës dhe pse nuk ka shpresë për PD
Editorial - Opinione

Skllevërit e Sali Berishës dhe pse nuk ka shpresë për PD

20:59 | 02/07/2025
Next Post
U mbajt nën arrest padrejtësisht, Durim Bami kërkon 8.4 milion lekë dëmshpërblim

U mbajt nën arrest padrejtësisht, Durim Bami kërkon 8.4 milion lekë dëmshpërblim

Sot ditë e rëndësishme për PS dhe për Bashën. Çfarë pritet të ndodhë?

Sot ditë e rëndësishme për PS dhe për Bashën. Çfarë pritet të ndodhë?

Pak orë pas përplasjes për shtyrjen e zgjedhjeve, ndodh ajo që nuk pritej me Ramën dhe Metën

Pak orë pas përplasjes për shtyrjen e zgjedhjeve, ndodh ajo që nuk pritej me Ramën dhe Metën

JU REKOMANDOJMË

Bashkëpunëtori i vrasjes në Fier, banorët: E mësuam nga mediat, e njohim si të qetë

Bashkëpunëtori i vrasjes në Fier, banorët: E mësuam nga mediat, e njohim si të qetë

22:34 | 26/07/2025
Kapet vrasësi shqiptar me pagesë, plagosi dy persona për llogari të mafias turke

Kapet vrasësi shqiptar me pagesë, plagosi dy persona për llogari të mafias turke

15:54 | 19/07/2025
Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

15:27 | 21/06/2019
Veshja e Eglit në koncert duke kënduar ‘Mora Fjalë’ shkakton polemika, reagimi i Albinës ndez debatet (FOTO)

Veshja e Eglit në koncert duke kënduar ‘Mora Fjalë’ shkakton polemika, reagimi i Albinës ndez debatet (FOTO)

16:45 | 21/07/2025




TË FUNDIT

Çfarë është “Nicki Minaj Challenge” që po çmend TikTok-un?
Showbizz

Çfarë është “Nicki Minaj Challenge” që po çmend TikTok-un?

by mirseda
22:57 | 26/07/2025
0

Një trend i ri në TikTok po sfidon gravitetin: përdoruesit qëndrojnë mbi pirgje sendesh të çuditshme, nga...

Krasniqi: Kryeneçësia e Kurtit dhe partisë së tij ishin më e madhe se Kosova dhe demokracia

Krasniqi: Kryeneçësia e Kurtit dhe partisë së tij ishin më e madhe se Kosova dhe demokracia

22:55 | 26/07/2025
“Vlora dhe Dibra, zonat më të prekura nga zjarret”/ Vengu: 24 vatra mbeten aktive, ndërhyrja nga ajri vijon nesër

“Vlora dhe Dibra, zonat më të prekura nga zjarret”/ Vengu: 24 vatra mbeten aktive, ndërhyrja nga ajri vijon nesër

22:36 | 26/07/2025
Bashkëpunëtori i vrasjes në Fier, banorët: E mësuam nga mediat, e njohim si të qetë

Bashkëpunëtori i vrasjes në Fier, banorët: E mësuam nga mediat, e njohim si të qetë

22:34 | 26/07/2025
“Rashford e nis nga stoli, Barça nuk ka bërë goditje të madhe me të”

“Rashford e nis nga stoli, Barça nuk ka bërë goditje të madhe me të”

21:38 | 26/07/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com