Mbipesha është e lidhur me një rrezik më të madh për vdekjen e parakohshme. Por pjesa e trupit që e mbart yndyrën e tepërt, mund të përbëjë një ndryshim të madh. Pesha shtesë në disa vende, mund të ulë rrezikun e vdekshmërisë, ashtu sikurse mund ta rritë në vende të tjera.
Studiuesit që e botuar studimin e tyre në revistën “BMJ”, shqyrtuan 72 studime të mundshme që përfshinin më shumë se 2.5 milionë pjesëmarrës me të dhëna për yndyrën e trupit dhe vdekshmërinë. Ata zbuluan se të qenit i shëndoshë në mes, pra pasja e një beli shumë të gjerë, shoqërohej vazhdimisht me një rrezik më të lartë të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet.
Në të dhënat e bashkuara nga 50 studime, çdo rritje prej 10 cm në perimetrin e belit, lidhej me një rritje relative të rrezikut prej 11 për qind për vdekjen e parakohshme. Kjo lidhje ishte e rëndësishme pasi iu përshtat pirjes së duhanit, aktivitetit fizik dhe konsumimit të alkoolit.
Madhësia e belit, është një tregues i sasisë së dhjamit të brendshëm, ose dhjamit të ruajtur në bark përreth organeve të brendshme. Kjo lloj yndyre shoqërohet me një rrezik në rritje për sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2, kancerin dhe sëmundjen e alzheimerit.
Por dhjami i shtuar në dy vende, duket se shoqërohet me një rrezik më të ulët të vdekjes. Tre studime treguan se çdo rritje prej 5 cm në perimetrin e vitheve, shoqërohej me një rrezik 18 për qind më të ulët të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet.
Në 9 studime që përfshinë gati 300.000 pjesëmarrës, një rritje prej 10 cm në perimetrin e vitheve të një gruaje, shoqërohej me një rrezik 10 për qind më të ulët të vdekjes së parakohshme.
“Madhësia e vitheve, është një tregues i sasisë së muskujve, që janë një element mbrojtës”, tha një nga bashkautorët e studimit, Tausif Kan, bashkëpunëtor në Universitetin e Torontos, Kanada.
“Dhe dhjami në vithe nuk është i brendshëm, por yndyrë që gjendet nën lëkurë, e cila konsiderohet e dobishme”, thekson ai. Krahasimi i madhësisë së belit me matjet e tjera trupore, zbulon akoma më shumë informacione në lidhje me rrezikun për vdekjen e parakohshme.
Duke pasur parasysh dy persona me të njëjtën madhësi të kofshëve, personi me bel më të gjerë është më i rrezikuar për të vdekur para kohe. Për shembull, kini parasysh një burrë me një bel me perimetër 86 cm dhe vithe me perimetër 94 cm, dhe një tjetër me të njëjtën madhësi të vitheve, por me një bel 104 cm.
Rreziku relativ i vdekjes i këtij të fundit, zbuluan studiuesit, ishte pothuajse 50 për qind më i lartë. Ndryshimet e vogla në raport bel-vithe bëjnë një ndryshim të madh: Në 31 studime që raportuan raportin, çdo rritje prej 0.1 njësi në raportin bel-vithe shoqërohej me një rrezik relativ të vdekjes prej 20 për qind më të lartë, me një lidhje më të fortë tek gratë sesa tek burrat.
Humbja e peshës së tepërt, është sigurisht e dëshirueshme nga të gjithë. Por ndoshta nuk ka asnjë mënyrë për të rishpërndarë peshën, ose për të humbur peshë vetëm në bel. “Nuk funksionon në këtë mënyrë. Ju duhet të zvogëloni peshën e përgjithshme trupore, dhe kjo gjithashtu zvogëlon edhe dhjamin në pjesën qendrore të trupit”, thotë dr. Kan.
Ekziston ndërkohë një mënyrë për të bashkuar shumë prej këtyre faktorëve të ndryshëm në një matje të vetme, duke përdorur një formulë të quajtur ABSI, ose një indeks i formës trupore. Kjo llogaritje përfshin jo vetëm peshën dhe gjatësinë, si BMI-ja, apo indeksi i masës trupore, por edhe moshën, gjininë dhe perimetrin e belit.
Autoret e studimit, jonë se ajo mund të japë një vlerësim më të saktë të rrezikut. ABSI përdoret kryesisht si një mjet kërkimor, por çdokush mund ta llogarisë atë vetë në këtë uebsajt:https://www.fatcalc.com/absi. Çdo rritje me 0.005 njësi e ABSI, shoqërohej me një rrezik 15 për qind më të lartë të vdekshmërisë nga të gjitha shkaqet.
“Mesazhi i studimit, është të matni vazhdimisht madhësinë e belit tuaj. Kjo është më e rëndësishme sesa një matje e thjeshtë e peshës trupore. Ju mund të keni një peshë dhe indeks të masës trupore (BMI) normale, por nëse beli juaj është shumë i madh, kjo ju vë në një rrezik shumë të madh”, thekson Dr.Kan.
Burimi i lajmit: https://www.nytimes.com/2020/10/01/well/live/where-you-carry-body-fat-may-affect-how-long-you-live.html
Përshtatur nga TIRANA TODAY
