Gjatë gjithë historisë, njerëzit në mbarë botën i kanë përdorur zogjtë për të parashikuar të ardhmen. Në Uells, kënga e një qyqeje në pranverë, parathotë të korra të mbarë gjatë vitit.
Pjesëtarët e fisit Ajmara në Andet e Amerikës së Jugut, besojnë se të shohësh një hutë me kokë e verdhë është një fat i mirë, ndërsa ajo me kokë të zezë ndjell fatin e keq.
Në një studim u krahasuan dëshmitë nga 6 kontinente, dhe u zbulua se njerëzit nga komunitete të ndryshme i kushtojnë vëmendje të veçantë zogjve, dhe asaj që zbulojnë ato rreth botës përreth nesh, nga afrimi i motit të keq, tek sëmundjet, vdekshmëria dhe e mbinatyrshmja.
Në mbi 500 dëshmi në 123 gjuhë të ndryshme, zogjtë citoheshin si shenja ose ogure të mira apo të këqija, dhe zakonisht lidhshin të bënin me vdekjen, fantazmat dhe frikën, por herë pas here edhe me diçka më pozitive, siç është fillimi i verës.
U konstatua se njerëzit i lidhnin zakonisht korbin, qukapikun, qyqet, shqiponjat dhe pulat me shenja të ndryshme, gjysma e të cilave lidheshin me këngën e zogjve. Për shembull, komunitetet Ajoreo në Paraguajin Verior, këngët e hutave sinjalizojnë tharjen e mjedisit pas një përmbytjeje. Shenjat vizuale të interpretuara nga fluturimi ose sjellja tjetër e një zogu, përbënin një të katërtën e totalit të dëshmive historike.
Në shumë raste, “leximi” i sjelljes së zogjve ka të bëjë me një kuptim të sofistikuar të marrëdhënieve ekologjike. Për shembull lidhja e Uellsit me këngën e qyqes, mund të jetë e rrënjosur tek vetëdija e njerëzve mbi klimën dhe ndikimin e saj tek kafshët dhe bujqësia.
Dy mijë vjet më parë, shtetari dhe filozofi romak Ciceroni i përkiste kolegjit të augurit, që interpretonte fluturimet e zogjve për llogari të shtetit romak, ndoshta me një sasi të caktuar skepticizmi sa shumë ishin të përfshira aty Perënditë.
Edhe Shekspiri e nxiti Ledi Makbethin të përhapte planet e saj vrasëse, duke përdorur konotacionin e korbave si lajmëtarë të vdekjes: Por ekologjistët po dokumentojnë gjithnjë e më shumë mënyra, se si zogjtë janë në gjendje të parashikojnë kushtet mjedisore, siç janë tornadot – duke shmangur stuhitë e mëdha në rrugëtimin e tyre të migrimit, ndoshta përmes perceptimit me infratinguj.
Ekologët po konfirmojnë edhe komunikimin dhe bashkëpunimin e drejtpërdrejtë midis njerëzve dhe zogjve të muajit të mjaltit, që njihen prej kohësh tek vendasit e Afrikës Lindore, të cilat i çojnë gjahtarët e mjaltit në kosheret e bletëve, në këmbim të asaj çka mbetet.
Njohja e këtyre treguesve ekologjikë nga profesionistët dhe vendasit në një zonë të caktuar, janë shembuj të një njohjeje të sofistikuar të sistemit ekologjik, pra me aftësinë për të lexuar peizazhe, dhe për të ditur se çfarë ka ndodhur, por edhe çfarë mund të ndodhë më tej. Njerëzit kanë kudo traditat e tyre për njohjen e botës. Tek e fundit, ne përpiqemi vazhdimisht të mësojmë nga e kaluara, dhe të parashikojmë të ardhmen. /TIRANA TODAY
