Samiti i Sofjes i cili do të mbahet pas pak ditësh ka hequr tërësisht nga axhenda e diskutimeve procesin e integrimit të Shqipërisë. Në një kohë kur skandalet qeveritare nuk kanë të ndalur, siç ishte ai i radhës, ku në video-përgjim shfaqet i vëllai i ministrit të Brendshëm Fatmir Xhafaj, duke dhënë udhëzime një trafikanti droge, duket se edhe rruga e integrimit në BE do të jetë shumë e gjatë.
Për ta konfirmuar një pretendim të tillë, është vetë Samiti i Sofjes i cili ka hequr nga axhenda e diskutimeve termat e “zgjerimit”, “anëtarësimit” apo edhe të hapjes së negociatave me Shqipërinë.
Pavarësisht se të 6 liderët e Ballkanit Perëndimor do të priten në këtë takim, i cili do të drejtohet nga kryeministri i Bullgarisë, Bojko Borisov, në axhendë vërehet qartë se nuk flitet aspak për çështjet e integrimit, por vetëm ato tregtare dhe infrastrukturore.
Ndërsa përmend vetëm terma abstraktë si Ballkani Perëndimor i përket familjes evropiane apo ndërtimi i lidhjeve të forta midis Ballkanit dhe Unionit, në infrastrukturë, lidhjet njerëzore dhe dixhitale.
Nuk janë skandalet vetëm skandalet qeveritare të kryeministrit Rama ato që e bëjnë BE-në të bëjë një hap pas në procesin e zgjerimit, por edhe raporti me Donald Trump. Pra, mesa duket Unioni ka çështje shumë herë më serioze se sa problemet e katundit tonë politiko-mafioz.
Ky fakt konstatohet edhe nga një analizë e prestigjiozes franceze Agence France-Presse. Ajo shkruan se vende i Mali i Zi dhe Serbia janë dy nga vendet që mund të anëtarësohen brenda vitit 2025, ndërsa Shqipëria do të duhet të presë.
Analiza e plotë:
“Agence France-Presse”, Bruksel- Krerët e BE-së do të synojnë të forcojnë lidhjet me Ballkanin, gjatë një samiti që do të mbahet në mesin e kësaj jave, por duket se do të lihet disi në hije nga përplasja me presidentin amerikan Donald Trump, mbi marrëveshjen bërthamore të Iranit.
Takimi i liderëve evropianë me 6 homologët e tyre ballkanikë më 17 maj në Sofje të Bullgarisë, ndodh në një moment kur Brukseli po përpiqet t’i kundërvihet rritjes së ndikimit rus në rajon, me premtimet e anëtarësimit të mundshëm në union të vendeve të rajonit.
Megjithatë, tërheqja e Donald Trump nga marrëveshja bërthamore e Iranit, së bashku me kërcënimin e rritjes së tarifave tregtare, të cilat gjithashtu kanë tensionuar raportet transatlantike, do të dominojnë darken e punës mes udhëheqësve të BE-së, në prag të samitit të 17 majit.
“Politikat e reja të Donald Trump ndaj marrëveshjes së Iranit, dhe çështja e tregtisë do të kenë një qasje të bashkuar evropiane. Krerët e Bashkimit Evropian, do t’i trajtojnë të dyja çështjet në takimin e nivelit të lartë në Sofje javën e ardhshme”- shkroi në rrjetet sociale Presidenti i Këshillit Evropian, Donald Tusk.
Për shkak të urgjencës që ka Brukseli, lidhur me përpjekjet për të shpëtuar marrëveshjen e Iranit, i ashtuquajturi samit i Ballkanit Perëndimor-BE në Sofje, është të paktën po aq i rëndësishëm për të ardhmen e unionit të trazuar.
Gjashtë vendet e Ballkanit – Shqipëria, Bosnja, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia – u bënë gjithnjë e më të paduruara për t’iu bashkuar BE-së, kur Brukseli e pezulloi procesin e zgjerimit 4 vjet më parë.
Komisioni Evropian, bëri publik kohët e fundit strategjinë e re për rajonin, i cili synon anëtarësimin e disa shteteve deri në vitin 2025 – favoritë për t’u bashkuar janë Mali i Zi dhe Serbia – në këmbim të reformave.
Do të ishte zgjerimi i parë i BE-së pas daljes së Britanisë së Madhe nga unioni, që do e ulë në 27 numrin e shteteve anëtare vitin e ardhshëm. Bashkimi Evropian, po premton gjithashtu të rrisë fondet dhe të nxisë transportin, lidhjet energjetike dhe komunikimin me Ballkanin.
Megjithatë, ka shumë pak “oreks” për zgjerimin e unionit midis shumicës së anëtarëve aktualë të BE-së, të cilët thonë se blloku duhet të zgjidhë problemet e veta, përpara se të zgjerohet sërish.
BE-ja është gjithashtu e kujdesshme për pranimin e anëtarëve të rinj, para se të zgjidhin mosmarrëveshjet mes tyre, veçanërisht në një rajon ende të prekur nga pasojat e shpërbërjes së përgjakshme të Jugosllavisë në vitet 1990.
Termat “anëtarësim” dhe “zgjerimit”, mungojnë dukshëm nga deklarata e samitit, gjë që gjithashtu përgënjeshtron pretendimin se ajo është lëshuar në mënyrë të përbashkët nga udhëheqësit e BE-së dhe krerët rajonalë, sipas një drafti të parë nga AFP.
Gjithashtu bie në sy mungesa e kryeministri spanjoll Mariano Rajoy, vendi i të cilit, është i kujdesshëm ndaj pretendimeve separatiste në vendin Iberik.
Për shkak të çështjes së rajonit autonom të Katalonjës, Madridi nuk e njeh ende pavarësinë e Kosovës nga Serbia. Edhe Rusia nuk përmendet në mënyrë direkte, me të vetmen referencë të dukshme ndaj Moskës, kur flitet për angazhimin e vendeve të unionit për të punuar së bashku në luftën kundër “dezinformimit dhe aktiviteteve të tjera hibride” në rajon.
Rusia, e ka shtuar praninë e saj në media në Ballkan vitet e fundit, por deri më tani nuk ka arritur të materializohet në ndonjë rezultat të prekshëm. Kandidatët pro-rusë nuk arritën të fitonin pushtetin në Malin e Zi, vend që vitin e kaluar iu bashkua NATO-s, pavarësisht kundërshtimit të fortë të Moskës.
Në Maqedoninë e përfshirë në një mosmarrëveshje të ashpër me Greqinë mbi emrin e saj, që deri më tani ka zbehur perspektivat e saj të anëtarësimit, një nacionalist i mbështetur nga Moska ka humbur pushtetin ndaj pro-perëndimorit Zoran Zaev.
Moska mbetet një aleate afatgjatë e Serbisë, dhe udhëheqësit e saj e vizitojnë shpesh Moskën, por niveli i investimeve ruse, është pak më shumë se një e njëzeta e asaj që vjen nga BE, edhe nëse është më e zëshme për të parat.
Bashkimi Evropian, është gjithashtu partneri më i madh tregtar i Serbisë, dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiç thotë në mënyrë të përsëritur se qëllimi strategjik i vendit të tij është të anëtarësohet në BE, pavarësisht nga lidhjet e ngushta me Rusinë.
PËRSHTATI TIRANA TODAY
