Ju zgjoheni nga një gjumë i çrregullt, dhe zbuloni se nuk jeni në gjendje të lëvizni trupin tuaj, nga koka deri në gishtin e vogël të këmbës. Jeni plotësisht i paralizuar! Gjithashtu ndjeni një shtypje të fortë në gjoks, sikur diçka e rëndë është ulur mbi të, si dhe ndjenjën e tmerrshme se dikush tjetër ndodhet në dhomën tuaj.
Zemra ju rreh fort, mendja prodhon mendimet më të këqija të mundshme, ndërsa bërtisni nga përbrenda pa arritur megjithatë të nxirrni asnjë tingull. A është kjo një skenë nga një film horror, apo diçka më ogurzezë? Kulturat e ndryshme, e kanë shpjeguar këtë përvojë të frikshme në mënyra të ndryshme.
Sipas folklorit brazilian, një tufë njerëzish me thonj të gjatë, gërmonin çatinë e shtëpisë, dhe shkelnin mbi gjoksin e njerëzve që flenë. Sipas mitologjisë japoneze, shpirtrat hakmarrës vijnë për të mbytur armiqtë e tyre që janë në gjumë.
Në kulturën bashkëkohore amerikane, paraliza e gjumit shpjegohet me praninë e qenieve jashtëtokësore. Në fakt të gjitha këto simptoma përshkruajnë dukurinë e paralizës së gjumit, që është çrregullim i gjumit që e ndryshon përkohësisht lëvizjen, perceptimin, mendimin dhe gjendjen emocionale të një personi, gjatë tranzicionit midis gjumit dhe zgjimit.
Paraliza e gjumit, është një përvojë mjaft e zakonshme. Gati 8 për qind e popullsisë së botës e ka provuar të paktën një herë atë. Por nëse jeni student apo dikush që ka një problem psikologjik, shanset për ta përjetuar rriten shumë.
Së pari duhet të jeni të sigurt për një gjë: paraliza e gjumit është zakonisht e padëmshme, sidomos nëse ndodh rrallë. Por kur ndodh, ajo shkakton jo pak shqetësim. Atëherë si mund ta parandaloni atë? Paraliza e gjumit ndodh gjatë fazës së gjumit, me lëvizjen e shpejtë të syve ose REM.
Kjo fazë zë 20-25 për qind të gjumit tuaj gjatë një nate. Gjatë REM, truri është në fakt shumë aktiv. Sinjalet elektrike në tru, janë të njëjta me ato në gjendjen zgjuar. Por ndërkohë trupi është i palëvizshëm gjatë kësaj faze. Përveç syve që lëvizin shumë, muskujt e humbasin lëvizshmërinë.
Dhe kjo është mënyra e trupit tuaj për t’ju penguar, që ju të lëvizni nga krevati gjatë kohës që shihni ëndrra. Pra çdo natë gjatë gjumit REM, ju jeni të “paralizuar” ndërsa shihni ëndrra dhe përpunoni emocione. Por ndonjëherë, kufiri midis gjumit dhe zgjimit, bëhet shumë i hollë. Ndaj papritmas, e shihni veten zgjuar dhe të pafuqishëm.
Tek ata që vuajnë nga narkolepsia, një çrregullim i ciklit gjumë-zgjim, që dëmton aftësinë e një personi për të qëndruar zgjuar, paraliza e gjumit mund të jetë pjesë e rregullt e përvojës së tyre. Gjithashtu, nëse jeni duke përjetuar një çrregullim ankthi, çrregullimi paniku apo ankthi social, mund të jeni më të rrezikuar nga paraliza gjatë gjumit.
Edhe përjetimi i një traume ose çrregullimi i stresit post-traumatik (PTSD), e bën një person më të rrezikuar nga kjo dukuri. Studentët janë rreth 4 herë më të rrezikuar për të përjetuar paralizë gjatë gjumit. Arsyet nuk janë ende të qarta, por mund të lidhet me stilin e tyre të jetesës: ndenjjen në orët e vona të natës për të studiuar, periudhat me një stres të madh, apo konsumin e alkoolit dhe drogës.
Po si mund të parandalohet ky fenomen? Së pari mbani një orar të rregullt të gjumit dhe zgjimit, si dhe flini mjaftueshëm. Kjo pasi paraliza e gjumit tenton të ndodhë kur orari juaj i gjumit është i çrregullt, ose kur jeni pa gjumë prej shumë orësh.
Së dyti, praktikoni relaksimin ose meditimin. Sipas një studimi të fundit, relaksimi i trupit dhe mendjes mund të zvogëlojë ose edhe eleminojë për fare paralizën e gjumit. Kjo këshillë, bazohet në idenë se paraliza gjatë gjumit dhe simptomat e panikut, formojnë një cikël vicioz mes tyre.
Së treti, kufizoni konsumin e alkoolit dhe rishikoni ilaçet që merrni me mjekun tuaj. Disa barna që prishin gjumin REM, përfshirë shumë nga ato antidepresive por edhe alkooli, mund ta prishin gjumin. Gjithashtu duhet të rishikoni mjekimet, për të parë nëse ndonjëri prej tyre mund të ndikojë në paralizën e gjumit.
Burimi i lajmit: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-savvy-psychologist/202010/why-sleep-paralysis-happens-and-how-prevent-it
Përshtatur nga TIRANA TODAY