Parlamenti Europian miratoi me 23 nëntor rezolutën për strategjinë e re të zgjerimit të BE-së, të propozuar nga deputeti Tonino Picula nga Grupi i Socialistëve dhe Demokratëve (S&D), me 502 vota pro, 75 vota kundër, 62 abstenime. Picula, raportuesi i PE për Strategjinë e Re të Zgjerimit, shprehu kënaqësinë e tij me rezultatet e votimit në Twitter, ku tha se PE dëshiron “një proces transparent dhe të përshpejtuar zgjerimi për ata që e meritojnë dhe heqjen e fondeve për ato regjime që nuk e bëjnë këtë. mbështesin vlerat evropiane”.
Grupi i Socialistëve dhe Demokratëve në PE (S&D) lëshoi një deklaratë ku theksoi rëndësinë e raportit, duke pasur parasysh se “zgjerimi është një nga politikat më të suksesshme të BE-së, por duhet të ringjallet në mënyrë që BE-ja të ruajnë rëndësinë dhe besueshmërinë e tij gjeostrategjike”, duke mbajtur gjithashtu fokusin e qartë në sundimin e ligjit dhe reformat demokratike.
Deklarata shpjegoi se raporti “thekson se nëse BE-ja dëshiron të jetë një lojtar gjeopolitik, ajo duhet të mbetet një projekt i hapur, dhe gjithashtu propozon një afat të qartë: negociatat e pranimit duhet të përfundojnë deri në fund të vitit 2030”.
Rezoluta njohu rëndësinë e politikës së zgjerimit në dritën e rrethanave aktuale gjeopolitike të shkaktuara nga agresioni rus ndaj Ukrainës, si dhe zvogëlimin e efektivitetit të politikës së zgjerimit “për shkak të dështimit të BE-së për të përmbushur premtimet e veta”.
Për të mësuar nga gabimet e kaluara dhe për të përmirësuar politikën e zgjerimit në tërësi, BE-ja duhet ta transformojë procesin e anëtarësimit në mënyrë që të jetë më e përgjegjshme ndaj meritave, si dhe kthimit të prapambetur të demonstruar nga vendet kandidate, siç theksohet në rezolutë. Disa nga hapat konkretë të rekomanduar nga PE drejt arritjes përfshijnë heqjen e kërkesës për unanimitet kur vendoset për hapjen dhe mbylljen e grupeve dhe kapitujve, si dhe negociatat e anëtarësimit dhe futjen e shumicës së cilësuar për votat që lidhen me procesin e anëtarësimit. Më tej, ai u bën thirrje shteteve anëtare që “të shmangin përdorimin e mosmarrëveshjeve të pazgjidhura dypalëshe dhe rajonale për të bllokuar proceset e anëtarësimit të vendeve kandidate”.
Një propozim tjetër për përmirësimin e procesit të anëtarësimit është futja e “udhërrëfyesve të orientuara nga anëtarësimi për çdo vend anëtarësues individual me hapa të prekshëm dhe konkretë si dhe reagime të rregullta mbi rezultatet e arritura”, si dhe emërimi i kryenegociatorëve të BE-së për çdo vend, të cilët do të vepronte nën një mandat të gjerë dhe gjithashtu do t’i përgjigjej PE-së. PE-ja propozoi më tej shpërblimin e vendeve që bëjnë përparim të konsiderueshëm në reformat me një qasje hap pas hapi, duke i përfshirë ato gradualisht në “politikat përkatëse të BE-së, iniciativat dhe tregun e vetëm, duke përfshirë aksesin në fondet e BE-së në fushat përkatëse, duke u mundësuar qytetarëve të korrin përfitimet e anëtarësimit gjatë gjithë procesit dhe jo vetëm pas përfundimit të tij.” Nga ana tjetër, regresioni ose mungesa e progresit duhet të sanksionohet sipas politikës së synuar të kushtëzimit.
PE e shfrytëzoi këtë mundësi për të shprehur mbështetjen për Bosnje-Hercegovinën në zbatimin e reformave dhe “përshëndeti rekomandimin e Komisionit me kushte për dhënien e statusit të vendit kandidat për Bosnje-Hercegovinën”. Teksti përfundimtar i rezolutës përfshinte gjithashtu amendamentin i cili “dhe i bën thirrje Këshillit Evropian të ndjekë rekomandimin sa më shpejt të jetë e mundur”.
Kur bëhet fjalë për bashkëpunimin rajonal, rezoluta përfshinte amendamentin që mirëpret tre marrëveshjet e lëvizshmërisë të nënshkruara më 3 nëntor në kuadër të Procesit të Berlinit, një nga iniciativat e njohura si shembull i mirë i bashkëpunimit rajonal nga rezoluta. Megjithatë, rezoluta u bëri thirrje gjithashtu vendeve anëtare që të “shprehin rezerva të forta për çdo iniciativë rajonale të bashkëpunimit ekonomik që nuk përfshin të gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor dhe nuk bazohet në rregullat e BE-së, siç është nisma e Ballkanit të Hapur”.
Pas miratimit të saj, rezoluta tani paraqet qëndrimin zyrtar të Parlamentit Evropian ndaj zgjerimit. Edhe pse nuk është detyruese, rezoluta është një rekomandim zyrtar për Komisionin dhe Këshillin.
“Besoj fuqimisht se procesi i zgjerimit mund të inkurajojë reformat e shumëpritura të BE-së. Ne duhet të përmirësojmë vendimmarrjen. Ne nuk mund të humbim kohë edhe një herë, si në rastin e Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë… Por, sado që S&D-të duan që BE të përshpejtojë procesin e zgjerimit, është e qartë se suksesi i saj varet edhe nga vendet që aspirojnë t’i bashkohen familjes sonë të BE-së. Ata duhet të bëjnë zgjedhje të qarta pro-evropiane. Anëtarësimi në BE do të thotë më shumë sesa thjesht fondet dhe korridoret e transportit të BE-së. Para çdo gjëje, ai përfaqëson një sërë vlerash dhe parimesh për t’u ndarë dhe respektuar, “tha Picula.
Rezoluta i bën thirrje Komisionit dhe Këshillit të BE-së që çështjen e harmonizimit me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë të BE-së ta konsiderojnë si prioritet në procesin e anëtarësimit dhe thekson se negociatat me Serbinë duhet të përparojnë “vetëm nëse vendi përafrohet me BE-në. sanksione kundër Rusisë dhe bën përparim të rëndësishëm në reformat e lidhura me BE-në.
Deputetët miratuan amendamentin në pjesën e rezolutës që lidhet me Serbinë, e cila u bën thirrje vendeve anëtare të “rishqyrtojnë çdo fond dypalësh dhe të BE-së për Serbinë që do të përfitonte autoritetet serbe”. Kjo i referohet në veçanti fondet në kuadër të Planit Ekonomik dhe Investimeve të Ballkanit Perëndimor, “në mënyrë që të sigurohet që të gjitha shpenzimet e BE-së të jenë plotësisht në përputhje me qëllimet dhe interesat strategjike të BE-së”. Në një tjetër amendament të miratuar nga seanca plenare, PE “shpreh shqetësimin për krizën e vazhdueshme politike në Mal të Zi, e cila tashmë ka pasur dhe vazhdon të ketë pasoja negative për rrugën e pranimit të vendit në BE”. Më tej, rezoluta kujton se sundimi i ligjit është vendimtar për procesin e integrimit në BE dhe se legjislacioni i vendit duhet të jetë plotësisht në përputhje me kushtetutën e tij. Malit të Zi, i cili konsiderohet si “furnatori në procesin e anëtarësimit në BE”, duhet t’i jepet “takerat mbyllëse për kapitujt e negociatave” në mënyrë që të përshpejtohet akordimi i vendit./Abcnews.al
