Shtetet e Bashkuara kanë thënë se janë të shqetësuara, pasi talebanët zbuluan qeverinë e re të Afganistanit, të gjithë meshkuj, me figura të lidhura me sulmet ndaj forcave amerikane.
Kabineti i përkohshëm udhëhiqet nga Mulla Mohammad Hassan Akhund, i cili është në listën e zezë të OKB-së. Një figurë tjetër, Sirajuddin Haqqani, kërkohet nga FBI-ja.
Grupi islamik mori kontrollin e Afganistanit, në një ofensivë gjithëpërfshirëse më shumë se tre javë më parë. Ajo pasoi tërheqjen e trupave të huaja, pas një pranie 20-vjeçare atje.
Të martën, tre persona u qëlluan për vdekje në një protestë anti-talebane në qytetin perëndimor të Heratit. Punonjësit mjekësorë thanë se ata u vranë kur militantët talebanë hapën zjarr. Në kryeqytetin Kabul, talebanët gjithashtu qëlluan me paralajmërim ndërsa qindra njerëz demonstruan në rrugë.
Të mërkurën një grup i vogël grash demonstruan në Kabul, duke mbajtur një fotografi të një policeje e cila thuhet se u qëllua për vdekje nga talebanët në provincën Ghor. Talebanët mohojnë se anëtarët e saj e kanë vrarë atë.
Qeveria talebane – e cila gjithashtu të martën e shpalli Afganistanin një “Emirat Islamik” – përballet me sfida të vështira në vendin e shkatërruar nga konflikti, duke stabilizuar ekonominë dhe duke fituar njohje ndërkombëtare.
Grupi kishte thënë më parë se donin të formonin një qeveri përfshirëse.
Kush vjen në udhëheqjen talebane
Në një deklaratë të martën, departamenti i shtetit amerikan tha: “Ne vërejmë se lista e shpallur e emrave përbëhet ekskluzivisht nga individë që janë anëtarë të talebanëve, ose bashkëpunëtorët e tyre të ngushtë dhe asnjë grua”.
“Ne gjithashtu jemi të shqetësuar nga përkatësitë dhe regjistrat e disa prej individëve”.
Amerika do të “gjykojë talebanët nga veprimet e saj, jo nga fjalët”.
Deklarata citon se Uashingtoni “do të vazhdojë t’i mbajë talebanët në angazhimet e tyre” për të lejuar kalimin e sigurt për shtetasit e huaj dhe afganët me dokumente udhëtimi, “përfshirë lejimin për të fluturuar jashtë Afganistanit”.
“Ne gjithashtu përsërisim pritshmërinë tonë të qartë që talebanët të sigurojnë që toka afgane të mos përdoret për të kërcënuar ndonjë vend tjetër”, thuhet në deklaratë, duke shtuar: “Bota po shikon nga afër”.
Ministrave iu tha të zbatojnë ligjin islam
Më herët të martën, një deklaratë që i atribuohet udhëheqësit suprem të talebanëve Mawlawi Hibatullah Akhundzada, i tha qeverisë të respektojë ligjin e Sheriatit – sistemin ligjor të Islamit. Talebanët duan “marrëdhënie të forta dhe të shëndetshme me fqinjët tanë dhe të gjitha vendet e tjera të bazuara në respekt dhe ndërveprim reciprok”, thuhej në deklaratën e publikuar në anglisht – me paralajmërimin se ata do të respektonin ligjet dhe traktatet ndërkombëtare “që nuk janë në konflikt me Islamin, ligji dhe vlerat kombëtare të vendit”.
Hassan Akhund, kryeministri i ri i përkohshëm, shërbeu si zëvendësministër i jashtëm nga 1996 deri në 2001, kur militantët ishin në pushtet për herë të fundit. Ai ka ndikim në anën fetare të lëvizjes, sesa në anën ushtarake.
Emërimi i tij shihet si një kompromis, pas raporteve të fundit për luftime mes disa figurave relativisht të moderuara talebane dhe kolegëve të tyre të vijës së ashpër.
Ministri i Brendshëm, në listën e terrorizmit amerikan
Sirajuddin Haqqani, ushtruesi i detyrës së Ministrit të Brendshëm, është kreu i grupit militant të njohur si rrjeti Haqqani, të cilët janë të lidhur me talebanët dhe kanë qenë pas disa prej sulmeve më vdekjeprurëse në luftën dy-dekadëshe të vendit-përfshirë shpërthimin e një kamioni bombë në Kabul në 2017 që vrau më shumë se 150 njerëz.
Ndryshe nga talebanët, rrjeti Haqqani është caktuar si një organizatë e huaj terroriste nga SHBA-ja. Ajo gjithashtu mban lidhje të ngushta me al-Kaedën.
Sipas profilit të FBI -së në Haqqani, ai “kërkohet për t’u marrë në pyetje në lidhje me sulmin e janarit 2008 në një hotel në Kabul … që vrau gjashtë persona, përfshirë një shtetas amerikan”.
“Ai besohet të ketë koordinuar dhe marrë pjesë në sulmet ndërkufitare kundër Shteteve të Bashkuara dhe forcave të koalicionit në Afganistan”.
Kryeministri në detyrë, Mullah Akhund, shfaqet si një kandidat kompromisi pas rivaliteteve të raportuara midis figurave kryesore ushtarake dhe politike që do të shërbejnë nën të.
Natyra e tij kujdestare gjithashtu siguron hapësirë për frymëmarrje, ndërsa talebanët lëvizin nga armët në qeveri.
Ai gjithashtu nënvizon pikëpamjen e talebanëve; se një fitore e talebanëve mund të nënkuptojë vetëm sundimin e talebanëve. Burimet thonë se ata u tërhoqën kundër thirrjeve për një qeveri “përfshirëse”. Ata refuzuan të përfshinin ish-figura dhe zyrtarë politikë, të cilët e kishin radhën në krye, dhe veçanërisht ata të ndotur nga korrupsioni.
“Pse duhet t’i lëmë të tjerët të zgjedhin kabinetin tonë kur vendet e tjera zgjedhin të tyren?”, ishte një kundërpërgjigje.
Sa për gratë, nuk kishte asnjë mundësi që atyre t’u jepet një rol ministror; ministria e çështjeve të grave duket se tani për tani është hequr fare.
Burimi i lajmit: BBC. Përshtatur nga Tirana Today
