Nga Luçiano Boçi
Arkëmorti bëri udhëtimin e tij të fundit shoqëruar me kërcitje fishekzjarresh e pëllitje kryeministrore. Pesha e tij çuditshëm dukej fare e lehtë, kuptuar nga shpejtësia e ecjes së kortezhit, pavarësisht se të gjithë e dinin që qefini bashkë me trupin brenda qivurit ishin tepër të rëndë.
Me nxitim, i përcjellë me nderime e elozhe nga ambasadorët, ai u fut shtatë pashë nën dhe pa shumë zhurmë mediatike e kërcitje deklaratash. Shumëkush e dinte që ky ishte procesioni më i kushtueshëm i bërë ndonjëherë. Lekët ishin hedhur pa hesap që ai të ndodhte.
Por askush nuk u pa të qajë atë mot. Fytyrat e ngrira me ngazëllimin e ndryrë brenda, konkurronin me dinjitet buzëqeshjet e stampuara pa emocion që varrmihësit shpërndanin si urime midis njëri-tjetrit. Gjindja ishte e mpirë. Jo nga ceremonia, por nga varfëria. Lodhja nga jeta ishte aq e dukshme sa kalimi pranë i vdekjes krijonte një harmoni paqeje të kërkuar. Por kjo nuk ishte e papritur.
Gjindja jonë ka një tërheqje dhe marrëdhënie të çuditshme me Thanatos-in (vdekjen). Askund, kufijtë midis jetës dhe vdekjes, nuk janë kaq të shkrira si në gjindjen tonë. Adhurimi ndaj saj duket afër absolutes.
Tërheqja drejt saj duket si rrugë gjetje lumturie së cilës i mungon dimensioni i së ardhmes. Një lumturi e vizatuar me të zeza. Megjithatë askush nuk e ktheu kokën të shihte atë ditë ngjarjen e lumtur të pushtetit.
Vazhduan duke përtypur ritualin e mjerimit të përditshëm dhe propagandën falas, tashmë të shpërngulur nga televizionet në selitë e huaja hijerënda që mbyllnin veshët ndaj thirrjeve dëshpëruese të arsyes.
Fakti që zgjedhjet u bënë qefini i demokracisë nuk theu asgjë brenda tyre përveç se thyen dhe njëherë prillin e shumë thyerjeve në histori. Vetëm diku përtej ceremonialit të bekuar me temjan lirie, kishte lindur debati profan për enigmën e madhe se kush ishte mbyllur në atë arkëmort të blerë me çmim rekord dhe të mirat që do vinin pas varrosjes madhështore të tij apo atë saj.
Një prej debatuesve i shquar për qeskat poshtë syve e me pamje si i arratisur nga Hadi, nuk e mbante dot gëzimin për faktin se brenda arkëmortit ishin futur si qefin, zgjedhjet.
Aq i lumtur ishte, sa me patetizëm deklaronte se më në fund Shqipëria kishte shpëtuar nga zgjedha e zgjedhjeve. E pas kësaj do shpërthente lumturia politike. Por nuk kishte si të ishte i së njëjtës mendje debatuesi që prej vitesh ofronte analizat e tij objektive publikut të marrosur pas dhunës dhe adhurimit për vdekjen e dimensioneve të jetës.
Me një sy ëndërrimtar i pandreqshëm dhe tjetrin gjykues virtuoz, ai shihte qartë se në atë arkëmort të rëndë sa një mal, ishte ndryrë vetë demokracia bashkë më votën e lirë dhe pasoja dihej.
E keqja kishte sanksionuar me këtë procesion jo thjesht pushtetin e saj, por dhe kishte blerë njëkohësisht të ardhmen si një e mirë hipotetike. Dëshpërimi i tij njerëzor ishte prekës dhe frymëzonte qëndrime kundër vdekjes, siç kishin bërë nga selia e tyre dhe mbrojtësit e jetës, por për të cilat në vendin tonë, ende duhet leje e posaçme tek zyrat me mitologji moderne.
Po kush pyet për debatin publik në vendin ku dashuria për vdekjen ngjan më e madhe se dashuria për jetën?! Aq më tepër që zhurma e faktorëve varrmihës për të gjetur epitafin e duhur mbi pllakën e varrit të sapo mbyllur kuiste me një zhurmë therëse metalike në mediat pro qeveritare, sa shponte çdo vesh qoftë dhe të shurdhët.
Për epitafin nën zë, thonë që u hap dhe një konkurs. Nga ato milionëshet për të gjetur një logo. Kështu të paktën pëshpëritnin ish-kostumdokët e dikurshëm, se në të vërtet gojët e liga thonë që ishte më shumë bast komik, se kush do e gjente përcaktimin më të humorshëm, se sa bast politik.
Qëllimi ishte që njerëzit kur ta lexonin të qeshnin. Nuk kishte rëndësi se ca do qeshnin hidhur me faktin e futjes në varr të zgjedhjeve e demokracisë dhe ca të tjerë do të qeshnin nga lumturia që më në fund ajo halë syri kishte vdekur. Vetë vlera e epitafit e kaloi kështu njëqindfish vlerën e vetë kapakut.
Përplasjet e garës midis gjithëditurit dhe gjithëpushtetshmit ishin dëshmi i dashurisë pa fund për integrimin e vendit dhe për drejtësinë e padrejtësisë. Ndërkohë, të emocionuar, blerësit e mandateve prisnin me ankth përfundimin e epitafit, si moment i sanksionimit të biznesit të tyre./panorama.al