Nga: Morgan Mcfall-Johnsen “Science Alert”
Shumica e njerëzve që preken nga koronavirusi i ri shërohen. Deri tani janë dokumentuar më shumë se 440 mijë raste në të gjithë botën. “Nëse gjithçka shkon mirë, sistemi juaj imunitar do të shkatërrojë plotësisht të gjithë virusin që ka depërtuar në sistemin tuaj”, shprehet Tom Duzinski, drejtor i edukimit mbi epidemiologjisë në Universitetin e Indianës në SHBA.
Por ka ende shumë paqartësi. Së pari, është akoma e paqartë se sa njerëz janë rikuperuar tërësisht, dhe si sëmundja do të ndikojë tek ata në një periudhë afatgjatë, ose për sa kohë do të jenë ata të imunizuar. Universiteti Xhon Hopkins, beson se numri i vërtetë i të shëruarve nga Covid-19 është në të vërtetë shumë më i lartë nga ai që raportohet.
Sipas tij, shumë zona, shtete, territore dhe rajone nuk raportojnë se sa prej banorëve të tyre janë shëruar tashmë nga ky virus.
“Rastet e raportuara në Kinë, janë vlerësime bazuar në raportet e mediave lokale, dhe mund të jenë dukshëm më të ulëta se sa numri i vërtetë”, tha për CNN Dagllas Donovan, zëdhënës i universitetit.
Për me tepër, për shkak të disponueshmërisë së kufizuar të testimit në disa vende, përfshirë SHBA-në, prioritet u jepet rasteve më të rënda. Njerëzit që kanë simptoma të lehta apo asnjë simptomë, kanë më pak të ngjarë që të testohen, madje edhe nëse e këkojnë me ngulm testimin.
Kjo do të thotë se shumë raste të lehta më Covid-19, nuk përfshihen në numërimin e rasteve totale të shëruara nga koronavirusi. Dhe ky fakt, mund të dëmtojmë kuptimin që kanë deri tani ekspertët mbi sëmundjen, dhe mënyrën se si ata parashikojnë trajektoren e saj.
“Njohja e numrit real të personave të infektuar në popullatë, do të ishte shumë e dobishme për të pasur modele më të mira, se kur sëmundja do të arrijë kulmin dhe rënien e saj, dhe gjithashtu se kur mund të fillojmë t’i kthejmë njerëzit në punë”- shprehet dr. Bala Hota, profesor dhe zyrtar i asociuar i mjekësisë në Qendrën Mjekësore Universitare Rush të Çikagos.
Hota thekson se shumë pacientë që konsiderohen të shëruar dhe nuk janë më infektues, vazhdojnë të kenë një kollë të lehtë, dhe ndihen fizikisht të keputur. Dhe atyre mund të duhet një kohë e gjatë, për t’u rikthyer plotësisht në normalitet.
“Duhen të paktën 6 javë për t’u shëruar plotësisht nga kjo sëmundje. Ndërkohë, personave që vuajnë nga një formë shumë e rëndë, mund të duhen edhe muaj që ta marrin veten”, tha në një konference për mediat dr. Majk Rajan, drejtori ekzekutiv i Programit të Emergjencave Shëndetësore në Organizatën Botërore të Shëndetit.
Sipas tij, procesi i shërimit është i ndryshëm tek pacientët që ishin intubuar në një ventilator. “Ajo që po shohim tek pacientët që përfundojnë të intubuar tek ventilatori, është se shumë shpesh ata qëndrojnë aty mbi disa javë”, tha per ‘US News & World Report’ dr. J.Randall Kërtis, profesor në Universitetin e Uashingtonit.
“Pastaj kur dalin nga intubimi, do të qëndrojnë për disa ditë në repartin e kujdesit intensiv, dhe pastaj do të kthehen në një pavion të zakonshëm spitalor nga disa ditë, deri në disa javë për të rifituar plotësisht formën e tyre”, thekson ai.
Dr. Shu-Yuan Xiao, profesor i patologjisë në Universitetin e Çikagos, deklaroi për ABC News se shumica e njerëzve me simptoma të lehta të Covid -19, duhet të shërohen “pa ndonjë pasojë të qëndrueshme”.
Autoriteti Spitalor i Hong Kongut raportoi në muajin mars, se brenda një grupi prej 12 pacientësh që ishin shëruar, 2-3 prej tyre treguan ulje të aftësisë së mushkërive në vizitat e mëvonshme tek mjeku. Disa prej tyre, ecnin vetëm me maskën e oksigjenit me vete.
Skaneri i mushkërive të 9 pacientëve, zbuloi shenja të dëmtimit të organeve. Por për shkak se koronavirusi u identifikua në fillim në dhjetorit 2019, nuk ka pasur shumë kohë për të studiuar pacientët e rikuperuar, dhe për të publikuar gjetjet nga ky studim.
Gjithsesi, ekspertët e kanë një ide të efekteve që mund të ketë një pneumoni e rëndë tek një njeri.
Nëse një pacient zhvillon sindromën e frymëmarrjes akute (ARDS), ajo mund të dëmtojmë indet e mushkërive të tyre. Ndërkohë, njerëzit e prekur nga Covid-19, mund të zhvillojnë ndoshta antitrupat ndaj koronavirusit, për ta luftuar atë nëse e ndeshin sërish.
Kjo i bën ata imunë, por se sa zgjat kjo mbrojtje, kjo është ende e paqartë. Drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive në SHBA, Entoni Fauçi, tha në një intervistë për mediat amerikane se ishte i gatshëm të vinte bast çdo gjë “se njerëzit që shërohen nga koronavirusi, janë realisht të mbrojtur në rast se infektohen sërish”.
Fauçi shtoi për shkak se virusi nuk duket se po pëson shumë mutacione, njerëzit që shërohen prej tij do të jenë të imunizuar, në rast se SHBA-ja përjeton një valë të dytë të pandemisë në vjeshtë. “Nëse janë infektuar në shkurt dhe mars dhe shërohen, shtatorin apo tetorin e ardhshëm, ai person që infektohet, besoj se do jetë i mbrojtur”-tha Fauçi.
Është kjo arsyeja, pse identifikimi i njerëzve që janë shëruar, është mëse i domosdoshëm në luftën kundër pandemisë. Pasi këta njerëz, mund të rikthehen të sigurtë në punët e tyre. Disa kompani, kanë nisur që tani testet e gjakut që mund të zbulojnë antitrupat kundër Covid -19, për të identifikuar punonjësit me imunitet.
“Kjo mund të na ndihmojë të kuptojmë, se kush mund ta kthejë vendin në normalitet. Njerëzit që janë imunë, mund të jenë të parët që do i rikthehen jetës normale”, tha për agjencinë Rojters, Florian Kramer, profesor i vaksinologjisë në Shkollën e Mjekësisë në Mount Sinai, SHBA.
Por ka ndërkohë disa raporte, që ngjallin frikën se imuniteti nuk zgjat dhe aq sa do të shpresohej. Autoritetet shëndetësore në Korenë e Jugut, thanë të hënën se një grup prej 51 personash që ishin shëruar nga koronavirusi, rezultuan më vonë pozitivë. Edhe Kina ka raportuar raste të ngjashme.
TIRANA TODAY
