Komuniteti shkencor ka punuar fort për të kuptuar mënyrat më të mira, sesi të reagojmë ndaj krizës së Covid-19. Po çfarë është bërë nga psikologët në lidhje me ruajtjen e shëndetit mendor në këtë periudhë të vështirë? Shumë studime janë kryer në një periudhë të shkurtër kohe. Dhe ja cilat janë 4 këshillat kryesore të ekspertëve:
- Ruani një distancë të sigurt nga lajmet mbi koronavirusin
Nëse do të ishim krijesa krejtësisht racionale, Covid-19 do të na shqetësonte vetëm për aq sa mund të na dëmtonte. Por nëse 50 vitet e fundit të hulumtimeve psikologjike na kanë mësuar ndonjë gjë, ajo është se njerëzit janë larg nga të qenit racionalë.
Ne ndikohemi shumë nga emocionet tona. Ndjekim shembullin e njerëzve të tjerë. Prandaj nuk është për t’u habitur pse studiuesit në Poloni, zbuluan se faktori i dytë madhor i lidhur me ankthin e Covid-19, ishte sasia e lajmeve që ndiqnin njerëzit mbi virusin. Cili ishte faktori kryesor? Sa të rrezikshëm e perceptonin kërcënimin.
Dhe lidhja e 2 faktorëve është logjike:sa më shumë informacion që marrim në lidhje me Covid-19, aq më shumë ka të ngjarë ta perceptojmë kërcënimin si shumë të rrezikshëm, dhe aq më shumë ka të ngjarë të shfaqim nivele të larta të ankthit Covid-19.
Nga ana tjetër, kjo nuk do të thotë se ne duhet të shmangim çdo lajm derisa pandemia të mbarojë. Përkundrazi, duhet të shërbejë si një kujtesë e butë për të monitoruar sasinë e informacionit Covid-19 që ndiqni.
- Vetëkontrolli, është tani më i rëndësishëm se kurrë më parë
Vetëkontrolli ka qenë gjithmonë një pjesë e rëndësishme e suksesit. Njerëzit që janë në gjendje të vonojnë kënaqësinë, dhe t’i rezistojnë tundimeve janë më të shëndetshëm, më të pasur dhe më të lumtur. Por një studimi i ri sugjeron që vetëkontrolli është më i rëndësishëm tani se kurrë.
Një ekip psikologësh të udhëhequr nga Mikail Kokoris i Universitetit Vrije në Holandë, zbuloi se njerëzit që kanë një vetëkontroll të lartë, ishin më të aftë t’i qëndronin rutinave të tyre para-pandemike, dhe e kishin më të lehtë të zhvillonin sjellje të reja, të orientuara nga qëllimi, dhe ishin më efektivë në shndërrimin në zakone të këtyre sjelljeve të reja pozitive.
Një fushë ku vetëkontrolli është veçanërisht i rëndësishëm, duke pasur parasysh rrethanat aktuale, është dieta ushqimore. Të gjithë po kalojmë shumë kohë në shtëpi dhe frigoriferi është vetëm disa hapa larg. Një studimi fundit tregoi se “oreksi i dobët ose ngrënia e tepërt”, ishin simptoma depresive, që janë shtuar më shumë që nga fillimi i pandemisë. Ndaj Kini kujdes nga zakonet tuaja të të ngrënit, dhe ushtroni vetëkontroll në masën që mundeni.
- Menaxhoni mendimet tuaja
Studimet kanë zbuluar se disa mendime, janë më të mira se të tjerat në shmangien e ankthit të shkaktuar nga Covid-19.Po cilat mendësi funksionojnë më mirë? Sipas psikologëve Hanes Zaker dhe Kort Rudolf, janë 3 të tilla. Një mendësi sfidash, që bazohet në besimin se dikush ka burime të mjaftueshme për t’u përballur me ngjarje të vështira, dhe mund të “arrijë përfitime ose rritje personale, kur mobilizon energji fizike dhe psikologjike”. Kjo u zbulua se lidhej pozitivisht me kënaqësinë nga jeta gjatë pandemisë.
Së dyti, njëmendësie kontrollueshme nga vetvetja, i referohet besimit se pandemia është në një farë mase, e kontrollueshme përmes zgjedhjeve dhe veprimeve të dikujt. Për shembull, njerëzit që e përvetësojnë këtë mendim, ka më shumë të ngjarë të besojnë se masat parandaluese si mbajtja e maskës, larja shpesh e duarve, dhe kujdesi i mirë për veten, janë efektive në parandalimin e përhapjes së virusit. Kjo mendësi, shoqërohej me nivelet më të larta të mirëqenies psikologjike gjatë pandemisë.
Një mendësie kontrollueshme nga të tjerët, i referohet besimit se një individ mund të mbështetet tek njerëzit e tjerë, për menaxhimin e një stresi të caktuar. Në rastin e Covid-19, kjo mund të sjellë besimin se një qeveri, komunitet, apo edhe një entitet shpirtëror, është në gjendje të menaxhojë dhe kontrollojë në mënyrë efektive rrjedhën e pandemisë.
- Gjeni një strategji përballimi (ose dy) që funksionojnë për ju
Njerëzit përballen me stresin në mënyra të ndryshme. Një studim i ri identifikon një numër strategjish përballimi, që shoqërohen me rritjen e rezistencës përballë pandemisë. Në krye të listës së strategjive efektive të përballimit janë përballimi aktiv, riformulimi pozitiv, mbështetja instrumentale, feja dhe pranimi.
Përballja aktive ka të bëjë me zgjidhjen e problemeve, kërkimin e informacionit ose mbështetjen sociale, kërkimin e ndihmës ose ndryshimin i mjedisit. Riorganizimi pozitiv ndodh kur dikush e kthen një situatë negative në pozitive, ose gjen më të mirën në një situatë të caktuar. Për shembull, të pranosh që pandemia të ka çuar në mësimin e një aftësi të re, që mund të mos e kishe përvetësuar në rrethanat të tjera, në vend se të ankohesh për faktin se ke qëndruar brenda në shtëpi, është një shembull i një pikëpamje pozitive.
Mbështetja instrumentale, i referohet llojeve të ndryshme të ndihmës që mund t’ju japin të tjerët, për shembull duke iu ofruar ndihmë financiare, kujdes për fëmijët apo për mirëmbajtjen e shtëpisë. Përballimi i stresit ose traumës përmes rehatisë që gjendet në praktikat fetare ose shpirtërore, është një mënyrë tjetër efektive për të menaxhuar ankthin e shkaktuar nga Covid-19.
Dhe së fundmi, pranimi ka të bëjë me mos lejimin e kapjes së vetes në një luftë kundër gjërave që janë jashtë kontrollit tonë. Përkundrazi, ne duhet të reagojmë ndaj ndryshimit në një mënyrë që përputhet me vlerat tona. Kjo s’do të thotë që një strategji e përballimit, është domosdoshmërisht më e mirë se një tjetër. Por gjithçka ka të bëjë me gjetjen e asaj që funksionon për ju.
Burimi i lajmit: https://www.forbes.com/sites/traversmark/2020/11/15/how-to-sustain-your-mental-health-through-covids-second-and-third-waves/?sh=1a908615e7dd
Përshtatur nga TIRANA TODAY
