Nga Fatos Lubonja/Kohët e fundit në kampin opozitar janë shtuar akuzat ndaj atyre, që deklarojnë nëpër media se “janë të gjithë njëlloj”. “Si mund të jemi ne njëlloj me këta, që futën kriminelët në Parlament, që kanabizuan krejt Shqipërinë!” – formulohet me dy fjalë kritika. “Ju jeni antiopozitarë, të shitur, punoni për Edi Ramën.” – shtojnë të tjerë, edhe më agresivë.
Meqë së fundi këto akuza i dëgjova direkt nga Lulzim Basha në emisionin “Studio e hapur”, ndiej përgjegjësinë publike t’i jap përgjigje edhe me të shkruar, për faktin se më duket një çështje tejet e rëndësishme.
Së pari, po bëj një konstatim: edhe Edi Rama me taborin e tij u ka drejtuar, fjalë për fjalë, të njëjtat akuza kur ishte në opozitë atyre që shpreheshin se “janë njëlloj”.
Kjo akuzë, fatkeqësisht, thjesht provon atë që them: njëllojtësinë. Sepse te të dyja palët gjen mendësinë e vjetër enveriste, sipas së cilës “kush nuk është me mua, është kundër meje,” që çon pastaj në një politikë lufte llogoresh, që duhet të përfundojë me asgjësimin e tjetrit.
Veçanërisht kur u drejtohet gazetarëve, që duhet t’i njohin e respektojnë si pushtet i pavarur, kjo akuzë bëhet edhe më problematike.
Thënë kjo nuk i shpëtojmë, megjithatë, nevojës për t’iu përgjigjur një pyetjeje themelore, që shtrojnë këta kritikë. “Ti thua se, meqë këta janë të gjithë njëlloj, duhet ngritur një forcë e tretë.
Mirëpo, meqë edhe ti e pranon se kjo situatë që po përjetojmë me Edi Ramën dhe rilindasit është më e keqe se ajo më parë, dhe, duke e parë se parti si Libra e Blushit nuk patën sukses, përkundrazi, po vdesin, a nuk mendon se e vetmja mundë- si është të mbështetësh këtë opozitë, pavarësisht rezervave ndaj saj?
Përndryshe, a nuk rezulton se duke thënë “janë të gjithë njëlloj” frenohet çdo proces politik, ndihmohet statukuoja d.m.th. pushteti i Edi Ramës? Përndryshe, si e mendon ti procesin, që mund të na nxjerrë nga kjo rrugë drejt humnerës”.
Përgjigjen po e jap duke iu referuar një deklarimi që bënte së fundi për Trumpin, regjisori amerikan Michael Moore, – por duke e ftuar lexuesin të ketë gjithmonë parasysh dallimet midis SHBA dhe Shqipërisë.
Moore shkruante: “Ai nuk është mirë; ai është një narçizist malinj dhe një sociopat aktiv. Dhe, duke qenë se zotëron kodet e lëshimit të armëve bërthamore, ai është një rrezik i veçantë për njerëzimin”. “Por – vazhdon më poshtë Moore – problemi ynë shkon shumë përtej një presidenti sociopat […] misioni dhe puna jonë është që të rrëzojmë sistemin e mashtrimit që ka prodhuar Trumpin.” Bashkohem me opozitën lidhur me rrezikshmërinë e veçantë të sociopatit aktiv Edi Rama (ndonëse, shyqyr Zotit, ai nuk ka në dorë të rrezikojë botën, por vetëm Shqipërinë).
Por ndahem me të, për sa i përket pikërisht procesit politik, që ajo ka vënë në jetë për të rrëzuar Ramën, proces që, sipas meje, duhet të lidhet medoemos me rrëzimin e “sistemit të mashtrimit”. Sipas gjykimit tim, në kushtet aktuale “sociopati” me “rrezikshmëri të veçantë” nuk duhet parë kurrsesi i ndarë nga pika kulminante e rrezikshmërisë që ka arritur sistemi ynë i mashtrimit. Madje, gjykoj se ai sot – ndryshe nga Trumpi në SHBA – as nuk mund të rrëzohet si politikan sociopat, pa u goditur ai sistem mashtrimi.
Le ta shtjelloj idenë time.
Gjykoj se, që të nxjerrë diagnozën e saktë dhe terapinë e saktë, opozita duhet jo vetëm të shtrojë pyetjen: si ka mundësi që ne kemi në krye të vendit një mashtrues të tillë politik, por të shkojë më tej në pyetjen: si ka mundësi që edhe paraardhësit e tij kanë qenë mashtrues?
Me një fjalë, ajo duhet të zbresë te rrënjët e Ramës, sistemi i mashtrimit ekonomik, i ndërtuar qysh herët – edhe me kontributin e saj të madh – që sot me Ramën në krye ka kaluar në një fazë edhe më kriminale, me pastrimin e parave të drogës dhe jo ta ndalë akuzën për drogën deri te blerja e votës me paratë që ka grumbulluar Saimir Tahiri me policinë dhe sensibilizimin e ndërkombëtarëve për këtë.
Le ta ilustroj idenë time me skandalin e fundit që ka shpërthyer, Armon. Ai flet për dy biznesmenë, të cilët kanë ndërtuar skema mashtrimi për të rrjepur shqiptarët. Sot flitet për një shifër mbi 700 milionë euro borxhe dhe taksa të papaguara, – pa llogaritur fitimet e nxjerra me shitjen e naftës së përzierë.
Këtë shifër e kanë krahasuar me paratë që humbën shqiptarët në krizën e piramidave mashtruese, por krahasimi duhet të shkonte edhe më tej: se këto skema nuk janë gjë tjetër, veçse forma më të sofistikuara mashtrimi të skemave piramidale të viteve ‘90.
Te skema Armo, që është vetëm një molekulë e sistemit tonë ekonomik të mashtrimit, nuk mund të mos të të bien në sy disa elementë të përbashkët me molekulat e tjera: se kryeministrat janë bërë palë me këta mashtrues; se institucionet bankare çuditërisht i kanë nxjerrë paratë (e qytetarëve) pa bërë asnjë hetim se kujt po ia jepnin borxh ato; se të dy kanë qenë edhe pronarë mediash; se na prezantohen sikur kanë prapa investitorë të huaj që dalin pastaj se janë ata vetë. Por, vini re, ka edhe një element të rëndësishëm të përbashkët.
Mashtruesi i parë i skemës Armo, që shahet sot nga Rama, i ka filluar “bizneset” në kohën e PS-së, madje cilësohej nga Berisha, asokohe opozitar, si “Kontrabandisti më i madh i karburanteve.”; e megjithatë, kur Berisha erdhi në pushtet, e ndihmoi në privatizimin e Armos. Edhe i dyti ka një histori të ngjashme bashkëpunimi të vjetër me të dy palët.
Shkurt, nuk është vështirë të konkludosh se ne kemi të bëjmë me një sistem mashtrimi ekonomik që ka, si anë tjetër të medaljes, mashtrimin politik.
Nuk është vështirë të deduktohet se një sistem i tillë nuk e ka për gjë të përdorë edhe krime të tjera sipas logjikës “krimi ndjell krimin”. Ja pse kemi arritur te futja galopante e trafikantëve të drogës në ekonomi – për rrjedhojë edhe në politikë – e te rreziqet që na kanosen në të ardhmen nga ky sistem kriminal.
Terrori urban që po ushtrohet nëpërmjet projekteve të kullave në Tiranë si dhe nëpërmjet lejeve të panumërta që jep Erjon Veliaj – mashtrim ky i hapur pasi votën e morën me “zero ndërtime” – nuk është thjesht tekë e një sociopati dhe mashtruesi, as thjesht etje për t’u pasuruar personalisht nëpërmjet korrupsionit Rama e Veliaj. Ai është edhe e vetmja rrugë, që i ka mbetur këtij sistemi kriminal për të qëndruar në pushtet.
Sociopatia e Ramës sot shfaqet si papërgjegjshmëri ekstreme, që u përgjigjet nevojave ekstreme që ka sistemi.
Ka opozitarë që më thonë se ai është i vetmi, që mund ta marrë përsipër poshtërsi të tilla si kriminalizimi total i policisë, kapja totale e drejtësisë, dhënia e lejeve të tilla monstruoze – gjëra që s’i ka bërë Berisha e Basha, të paktën jo në këtë shkallë.
Personalisht mendoj se papërgjegjshmëria e Ramës si shofer është problem i madh sigurisht, por mendoj gjithashtu, se ai do të frenohej menjëherë sikur të mos ishte papërgjegjshmëria e oligarkëve dhe kriminelëve, që po e furnizojnë makinën me karburant.
Problemi është se opozita bën sikur nuk e sheh këtë realitet dhe e përqendron tërë betejën me sociopatinë e Edi Ramës.
Kjo ndodh më së shumti pasi është e komprometuar edhe vetë nga sistemi i mashtrimit, dhe pjesërisht pasi as nuk arrin të mendojë se mund të vijë në pushtet pa oligarkët e tij. Por ajo nuk ka arritur të kuptojë se nëpërmjet çimentos së kullave, koncesioneve dhjetëravjeçare, lejeve për hidrocentrale etj.
Sot Rama po çimentohet si shofer i vetëm i sistemit; se ky sistem, që deri dje mbante edhe opozitën si shofer rezervë, (kur njëra kokë kontrollonte Tiranën tjetra Shqipërinë) sot është i tëri nën kontrollin e tij.
Në këto kushte, opozitës i mbetet ose të bëjë fasadën se gjoja kemi demokraci, derisa sistemi me shoferin e çimentuar në timon të na çojë të gjithëve në humnerë, ose të transformohet realisht dhe thellësisht në vetvete dhe aksione, për ti bërë balle këtij rreziku. (Panorama)
