Nga Jakub Wiśniewski “Euractiv”
Ne jemi duke jetuar në mesin e pandemisë, duke mos pasur ende përgjigje për pyetjet më themelore se si preken shumë njerëz? Kur do të jetë i disponueshëm një ilaçi efektiv? Sa rëndë do të vuajnë ekonomitë, para se të rinisë aktiviteti ekonomik normal?
Me kalimin e çdo jave të emergjencës aktuale, dëshira jonë për një realitet para-Covidian rritet edhe më shumë. Ndërsa ulemi dhe analizojmë numrin në rritje të viktimave, ne tashmë e dimë se bota që ne njihnim ishte zhdukur në mënyrë të pakthyeshme, dhe që ne si shoqëri, demokraci ose bashkësi, do të dalim nga kjo krizë e ndryshuar shumë të ndryshëm.
Ja cilat janë sipas mendimit tim elementët kryesorë të realitetit të ri, dhe ku jo të gjithë janë të këqij:
Së pari, epoka e lëvizjes së lirë dhe të papërmbajtur është zhdukur. Modeli ekonomik i bazuar në turizmin masiv dhe tek disponueshmëria e fluturimeve të lira (lowcost), ka kaluar. Ne do të zgjohemi në një mjedis të ri neo-kombëtar ku mallrat, njerëzit dhe kapitali, për të mos përmendur shërbimet, do të udhëtojnë më pak lirshëm.
Së dyti, befas evolucioni dixhital mund të shndërrohet në një revolucion si rezultat i epidemisë. Tani të gjithë (dhe jo vetëm klasa e mesme e privilegjuar) do t`a dinë se gjërat mund të blihen ose shiten në internet, punët do të kryhet nga shtëpia, dhe argëtimi do të sigurohet në mënyrë dixhitale.
Së treti, shteti-komb është rikthyer. Ne kemi qenë dëshmitarë të kufijve të globalizimit. Qeveritë dhe kompanitë, po e kuptojnë se sa e pamatur ishte të mbështeteshin tek furnitorët në cepat e largëta të botës, sidomos në kontekstin e produkteve të tilla kritike si ilaçet, pajisjet mjekësore, mikroçipet apo produktet ushqimore. Evropianët vetëm pak kohë më parë, e kuptuan që 80 për qind e paracetamolit të shitur në kontinentin e vjetër prodhohet në Indi.
Së katërti, komuniteti politik global mund të dalë nga kjo pandemi edhe më i përçarë.
Nga rivaliteti i kohëve të fundit midis Kinës dhe Amerikës, tek lufta globale tregtare dhe nacionalizmi në rritje, njerëzit po rrezikojnë të përfundojnë në kapanone të ndara, qofshin këto blloqe politike ose ekonomike. Dhe e gjitha kjo, po ndodh për fatin e keq para sfidës së përbashkët me të cilën po përballet njerëzimi.
Së pesti, ky është një moment “bëje ose prishe” për BE-në. Kjo është një situatë ideale për institucionet evropiane: të ndihmojnë në koordinimin e masave anti-epidemike, për të parandaluar instiktet e fqinjit tënd lypës në nivelin kombëtar, shpërndarjen e fondeve të rimëkëmbjes në nivelin e BE-së, dhe bashkërendimin e paketave të stimujve fiskalë.
Së gjashti, modelet demokratike perëndimore, do të vihen së shpejti nën një shqyrtim edhe më të afërt. Pse disa shoqërive u ka munguar disiplina për të praktikuar distancimin shoqëror, kur virusi mund të ishte ndaluar që në fillim? A është demokracia perëndimore vërtet më superiore se sa modelet autokratike siç pretenduan disa ekspertë? Cili është niveli i pranueshëm i ndërhyrjes së teknologjisë në jetën e përditshme?
Së shtati, populistët do ta kenë të vështirë të justifikojnë shpërfilljen e tyre të pamatur të fakteve dhe ekspertëve për publikun. Ajo që funksionoi në kohërat e prosperitetit – ofensivat simpatike, bllofet – nuk do të funksionojë me një popullsi të irrituar që kërkon punë, strehim ose siguri themelore. Në të njëjtën kohë, shoqëritë e lodhura dhe të frikësuara po kërkojnë zgjidhje të lehta, që do të thotë që manipuluesit e turmave nuk do të zhduken.
Së teti, të gjitha problemet që na lanë pa gjumë para se virusi të shfaqej – terrorizmi, krimi kibernetik, deficiti i solidaritetit evropian dhe diktatorët e armatosur bërthamorë, janë ende atje. Dhe do të jetë edhe më e vështirë për t’i rregulluar këto probleme.
Pas Luftës së Parë Botërore, piktori norvegjez Edvard Mynsh u sëmur nga Gripi Spanjoll në një kohë kur sëmundja po i shkaktonte një dëm shkatërrimtar të gjithë popullatës evropiane. Ndoshta në mesin e dëshpërimit, artisti vizatoi një autoportret në të cilin ai studioi gjendjen e tij të vështirë.
Në një pikë kaq të ulët, Mynsh e pa me vlerë të thellohej në gjendjen e tij mendore dhe fizike. Në mënyrë analoge, koha e kaluar sot në vetë-reflektim nuk është e humbur. Pandemia ka mprehur instiktet, duke nxjerrë në pah forcën e ekzistencës së individit, shoqërive dhe shteteve. Ku do shkojmë nga këtu? E ardhmja është e lakueshme, dhe problemet mbartin brenda tyre potencialin për zgjidhje.
Burimi i lajmit: https://www.euractiv.com/section/global-europe/opinion/what-will-the-post-pandemic-world-look-like
Përshtatur nga TIRANA TODAY
