Nga Stéphane Foucart “Internazionale”
Gati e harruar në debatin publik prej më shumë se 1 viti, hipoteza e një aksidenti laboratorik si origjina e pandemisë së Covid-19 po diskutohet gjithnjë e më shumë nga media por edhe nga bota akademike. Hipoteza e një transmetimit të virusit nga kafshët tek njeriu mbetet më e besueshme për shumë shkencëtarë.
Presidenti amerikan Xho Bajden njoftoi në fund të majit se ka kërkuar një raport të detajuar mbi këtë çështje nga shërbimet sekrete. Ja cilat janë pyetjet kryesore që presin të marrin përgjigje:
Kur filloi në fakt përhapja në masë e Covid-19 në Vuhan?
Rastet e para me Covid-19 të regjistruara zyrtarisht në Vuhan datojnë më 8 dhjetor 2019. Por ka nga ata që hipotezojnë se virusi qarkullonte tashmë që në tetor dhe nëntor të atij viti pa u zbuluar. Shkencëtarët në laboratorin e Virologjisë në Vuhan që u sëmurën në nëntor mund të kenë marrë sëmundjen jashtë vendit të punës.
Si mund të kuptohet nëse virusi qarkullonte që në tetor dhe nëntor? Mikrobiologu Dejvid Relman i Universitetit të Stanfordit, Kaliforni, thotë se për këtë duhet qasje “në të dhënat individuale origjinale dhe të ndara nga agjencitë e shëndetit publik dhe spitalet në lidhje me prevalencën dhe karakteristikat klinike të sindromave të gripit, në Vuhan dhe në qytete të tjera kineze gjatë vitit 2019”.
A po qarkullonte ndërkohë virusi jashtë Kinës që në vjeshtën e vitit 2019?
Në Itali, SHBA dhe Francë, studiuesit kanë kryer studime mbi ujërat e zeza dhe mostrat e gjakut, duke arritur në përfundimin se në të tria vendet koronavirusi i ri po qarkullonte të paktën që në nëntor 2019, përpara se të regjistroheshin rastet e para zyrtare në Vuhan.
Por këto studime – veçanërisht ato të kryera në Itali – janë pritur me një farë skepticizmi nga ekspertët. Studimi që cilësohet më i besueshëm është bazuar në analizën e 9.144 mostrave të gjakut të marra në Francë. Autorët e studimi kryen teste serologjike në mostrat për antitrupa që neutralizojnë Sars-cov-2.
Rezultatet tregojnë se virusi po qarkullonte tashmë gjerësisht në territorin francez që në nëntor të vitit 2019, me 1 rast në 1000 banorë. Por një qarkullim në këtë normë, cilësohet si i pamundur nga studiuesit e tjerë, të cilët dyshojnë për ndërhyrje të fenomeneve të ndër-imunitetit me viruset e tjerë.
Cili është në fakt, kushëriri më i afërt i Sars-Cov-2?
Më 3 shkurt 2020, studiuesit e laboratorit të Vuhanit botuan në revistën “Nature”, përshkrimin e virusit më të ngjashëm me Sars-Cov-2, koronavirusin e quajtur Ratg13. Shkencëtarët kinezë thanë se e kishin marrë atë nga një lakuriq nate në provincën Junan, pa dhënë detaje të mëtejshme mbi vendin e zbulimit.
Gjenoma e Ratg13 është 96.2 për qind identike me virusin që shkakton Covid-19. Pra, është i afërt, por jo aq sa të jetë paraardhësi i tij i drejtpërdrejtë. Në realitet, të dy viruset ndahen nga 30-50- vjet evolucion natyror.
Pse autoritetet kineze po ndalojnë hyrjen në minierën e Mojiang?
Në vitin 2016, kur Ratg13 u përmend për herë të parë në revistën “Virologica Sinica”, studiuesit e Vuhanit, theksuan se e kishin marrë virusin në një minierë bakri të braktisur në qarkun Mojiang po në provincën e Junanit, ose rreth 1.500 kilometra në jugperëndim të Vuhanit.
Tunelet e minierës janë të populluara nga kolonitë e lakuriqëve, dhe studiuesit kinezë të Vuhanit dhe laboratorëve të tjerë marrin rregullisht mostra virusesh. Por që nga fillimi i pandemisë, autoritetet kineze e kanë penguar hyrjen në minierë. Në tetor 2020, reporterët e Associated Press dhe BBC u përpoqën të vizitojnë minierën, por pa sukses.
Ata raportuan një seri hilesh, ndjekje nga makina të paidentifikueshme, rrugë të bllokuara nga automjete të prishura, ndërhyrje direkte ushtarake, vetëm për të penguar hyrjen në tunele.
Vetëm një reporter i “Wall Street Journal” arriti të thyejë bllokadën. Më vonë ai u arrestua dhe u mor për 5 orë në pyetje nga policia, e cila i fshiu një foto të realizuar në minierë nga telefoni i tij.
Banorët vendas i thanë reporterit se autoritetet lokale i kishin nxitur ata që të mos flisnin me të huajt mbi minierën. Por këto pengesa mund të lidhet me një ngjarje që ka ndodhur prej 1 dekade:formën e rëndë të pneumonisë, nga e cila u prekën disa punëtorë të minierës në pranverën e vitit 2012.
Nga çfarë sëmundje u prekën minatorët e Mojiang në pranverën e vitit 2012?
Në prill 2012, 6 punëtorë që punonin në tunelet e minierës së Mojiang u shtruan në spitalin Kunming për shkak të një forme të rëndë të pneumonisë. Tre prej tyre vdiqën. Versioni që mbështet edhe sot nga drejtuesit e laboratorit të Vuhanit dhe autoritetet kineze, është se punëtorët ishin infektuar me një kërpudhë patogjene.
Por 2 studime të realizuara në vitet 2010 dhe 2016, dhe të publikuara në pranverën e vitit 2020 në rrjetet sociale, e kundërshtojnë këtë version. Ato sugjerojnë një infeksion të mundshëm nga një ose disa koronavirusë. Studimi i vitit 2016, pretendon se paktën 4 prej tyre kishin antitrupa neutralizues (IgG) kundër koronavirusëve të tipit sars.
Çfarë virusesh ruhen në Institutin e Virologjisë në Vuhan?
Numri dhe natyra e viruseve të ruajtura nga dy institutet e Vuhanit janë në qendër të spekulimeve të shumta. Dyshimet shtohen nga fakti që arkivi i tyre është nxjerrë jashtë rrjetit? Kërkimet tregojnë se ai ishte shkëputur më 12 shtator 2019. Në një sqarim të botuar nga “Nature” në nëntor 2020, studiuesit kinezë thanë se kishin mbledhur 8 viruse të tjerë të lakuriqëve të natës në minierën Mojiang.
Mbi çfarë po punonin studiuesit e Vuhanit në vitin 2019?
Një shënim zyrtar i ruajtur në një uebsajt, flet në detaje për fillimin e një programi kërkimor në vitin 2018, të financuar me rreth 35 mijë euro, me qëllim “studimit të patogjenitetit të dy koronavirusëve të rinj të lakuriqëve në natës, të ngjashëm me SARS-in”. Në fakt për studime të tilla të diskutueshme, laboratori kinez ka marrë fonde nga Institutet Kombëtare të Shëndetit në SHBA dhe nga qendra kërkimore mjekësore të financuara në mënyrë federale, përmes një OJQ-je, aleanca “Ecohealth”.
Marrë me shkurtime
Përshtatur për TIRANA TODAY
