Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Bota

Pesë mitet mbi spartanët, që duhet të ndaloni së besuari

4 vjet ago
in Bota, Të Gjitha, W-Instant
Pesë mitet mbi spartanët, që duhet të ndaloni së besuari

Filmi i famshëm “300” ngjalli një interes të madh të publikut mbi spartanët, dhe krijoi shumë fansa në mbarë botën. Ai i portretizon spartanët si luftëtarët e egër të botës së lashtë, të cilët nuk u dorëzuan asnjëherë, dhe që ata ishin njerëz fisnikë që i rezistuan një armiku despotik. Në fakt spartanët ishin mjeshtra të politikës, dhe jo të luftës. Ata mbështeteshin tek aleatët e tyre, dhe jetonin në një shoqëri shtypëse të bazuar tek skllavëria. Ja cilat janë 5 mitet e rreme mbi ta, të cilat ju nuk duhet t’u besoni më:

Miti nr.1: Spartanët ishin gati të pathyeshëm, dhe nuk u dorëzuan asnjëherë

Spartanët ishin një forcë luftarake e mirë–organizuar. Megjithatë, pjesa më e madhe e suksesit të tyre ishte për shkak të punës në grup dhe zgjuarsisë taktike, dhe jo ndonjë heroizmi të jashtëzakonshëm. Në kulturën popullore, spartanët tregohen si luftëtarë të guximshëm që mund të përballen me çdo ushtri. Por nuk ndodhte gjithmonë kështu.

Spartanët ishin më të aftë në manovra politike sesa shtetet e tjera greke, gjë që i ndihmoi ata të vendosnin hegjemoninë në Greqi. Sipas Herodotit, Sparta u përball me qytetin-shtetin e Argosit në vitin 546 Para Krishtit. Për të shmangur viktimat, secila palë vendosi në fushën e betejës 300 luftëtarët e saj më të mirë.

Ne e njohim këtë betejë si “Beteja e 300 kampionëve”. Në fund të betejës, mbijetoi vetëm 1spartan dhe 2 luftëtarë të Argosit. Spartanët korrën disa fitore të jashtëzakonshme kundër grekëve dhe persëve, por humbën po aq beteja ndaj tyre. Miti i luftëtarëve të pathyeshëm spartanë u formua shumë më vonë, falë letërsisë perëndimore, por edhe fuqive të mëdha tëkohës.

Miti nr. 2:300 spartanë ndalën një ushtri të madhe perse në Termopile

Beteja e Termopileve është shndërruar në një sinonim të heroizmit, me shumë poezi dhe tregime të panumërta kushtuar Leonidhës dhe njerëzve të tij, që vdiqën në betejë duke refuzuar të dorëzoheshin. Në fakt rezistenca rezultoi e pa vlerë, pasi persët i arritën synimet e tyre.

Miti thotë se grekët luftuan kundër persëve me 7000 burra. Ndërkohë 300 spartanë, 700 thespianë, 400 tebanë, 900 ilotë (skllevër spartanë) dhe 1000 fokianë refuzuan që të largoheshin nga beteja. Në fakt nuk ishin 300 spartanë ata që luftuan kundër 100.000 persianëve. 3000 trupa është një vlerësim më i saktë.

Shumë historianë modernë e kritikojnë Herodotin për nderimin e tepruar ndaj spartanëve. Mbreti spartan Leonidha, e udhëhoqi të gjithë ushtrinë greke. Spartanët ishin shumë të aftë nëpunën ekipore dhe koordinimin, ndaj ishin udhëheqës të natyrshëm. Për pasojë Leonidha mori shumë lëvdata për mbrojtjen.

Miti nr.3: Spartanët luftonin lakuriq, vetëm me shtiza dhe mburoja

Portretizimet artistike të luftëtarëve në qeramikën e lashtë greke, i përshkruanin ata si gjysmë të zhveshur, gjë që i nxiti njerëzit në Mesjetë dhe epokën moderne, të supozojnë se spartanët luftonin pa asnjë mbrojtje trupore. Në realitet, ata mbanin të njëjtin armaturë si çdo regjiment grek i asaj kohe.

Ata mbanin në kokë një helmetë bronzi. Një armaturë e njohur si ‘kuiras’ mbronte pjesën e sipërme të trupit. Ndonjëherë, spartanët mbanin veshur një ‘linotoraks’, dhe pajisje mbrojtëse për pjesën e poshtme të këmbëve. Ata e mbanin shpatën në brez. Pra ishin shumë larg imazhit që paraqitet në filmin “300”.

Miti nr.4: Spartanët mbrojtën kauzën e unitetit grek kundër persëve

Spartanët ishin ndër mendjet më të mëdha politike të kohës së tyre. Ata formuan Lidhjen Peloponeziane, duke krijuar një aleancë të pabarabartë me qytetet-shtetet greke përreth. Ky koalicion përfshinte gjithashtu Korintin, Kithirën, Melosin, Pilosin, Mantinenë, Elisin, Epidaurin, Beotinë, Lefkadhën dhe Ambrakinë.

Sparta besonte se demokracitë si Athina do ta shkatërronin mënyrën e tyre të jetesës, e cila ishte shijimi i kohës së lirë në kurriz të skllevërve të njohur si ilotë, si dhe kufizimi i shtetësisë vetëm tek elita politike. Por Sparta nuk iu bashkua një aleancë mbarë-greke kur persianët e pushtuan Greqinë në vitin 492 Para Erës Sonë, që solli edhe Luftën e Parë Greko-Persiane.

Gjatë Luftës së Dytë Greko–Persiane, Kserksi nisi të dërgonte lajmëtarë në shtete të tjera përveç Spartës dhe Athinës. Spartanët e dinin se nuk kishin zgjidhje tjetër veçse të luftonin. Përndryshe, statusi i aleancës së tyre të brishtë do të ishte në rrezik.

Pra megjithëse spartanët iu bashkuan luftës kundër persëve, kjo ishte për interesat e tyre vetjake, dhe jo për konceptin e kombësisë “greke”, siç interpretohet zakonisht sot. Më vonë spartanët bashkuan forcat me persët, për t’i mposhtur athinasit në Luftën e Peloponezit.

Miti nr.5: Shoqëria spartane, përbëhej nga njerëz të lirë që mbrojtën kauzën e lirisë

Skllevërit, të njohur si ilotë, ishin ata që mbanin në këmbë shoqërinë spartane. Trajtimi ndaj tyre i tmerrshëm. Ilotët ishin skllevër grekë nga rajonet e Lakonisë dhe Mesenisë të shtetit spartan. Spartanët i skllavëruan vendasit, dhe i detyruan të bënin punë të rëndomta si ndërtimi, peshkimi, bujqësia, blegtoria e kafshëve dhe punët e shtëpisë për llogari tëqytetarëve spartanë. Synimi i ekzistencës së ushtrisë spartane, nuk ishte të zmbrapste pushtuesit apo të ndërmerrte pushtime të rëndësishme ushtarake. Ajo u trajnua se si të shtypte revoltat e ilotëve dhe si t’i mbante ata nën kontroll.

Por ilotët shërbyen gjithashtu edhe si një këmbësori ndihmëse për ushtrinë kryesore spartane,dhe 900 ilotë vdiqën në Betejën e Termopileve. Ndaj kur Leonidha i referohet “burrave të lirë” në filmin “300”, ai i drejtohej në fakt elitës skllavopronare ku bënte pjesë edhe vetë. / History of Yesterday – Bota.al

Tags: Beteja e Termopilevespartanet

TË LIDHURA

Rutte udhëton për në Uashington, do të takohet me Trump, një njoftim i rëndësishëm pritet nga SHBA
Bota

Rutte udhëton për në Uashington, do të takohet me Trump, një njoftim i rëndësishëm pritet nga SHBA

08:25 | 14/07/2025
Trump Tower ndërtohet në Bukuresht, familja Trump zgjeron praninë në Europë
Bota

Trump Tower ndërtohet në Bukuresht, familja Trump zgjeron praninë në Europë

22:04 | 12/07/2025
Valë rekord nxehtësie në Britaninë e Madhe, me temperatura deri në 33°C
Bota

Valë rekord nxehtësie në Britaninë e Madhe, me temperatura deri në 33°C

21:50 | 12/07/2025
Next Post
Krimet kibernetike, arrestohen 28 persona në bashkëpunim me EUROPOL

Krimet kibernetike, arrestohen 28 persona në bashkëpunim me EUROPOL

“U dërgua në gjendje kome në spital”, 6-vjeçarja nga Kamza del nga reanimacioni

"U dërgua në gjendje kome në spital”, 6-vjeçarja nga Kamza del nga reanimacioni

“Konflikte me grupe kriminale”, ish-polici u eleminua nga vrasës me pagesë

“Konflikte me grupe kriminale”, ish-polici u eleminua nga vrasës me pagesë

JU REKOMANDOJMË

37 tërmete brenda pak orësh tronditin vendin – raportohet për viktima dhe dëme

37 tërmete brenda pak orësh tronditin vendin – raportohet për viktima dhe dëme

20:55 | 09/07/2025
Shkopet: U prezantuan si policë, detaje të reja për rrëmbimin e vrasjen e Renis Dobrës

Shkopet: U prezantuan si policë, detaje të reja për rrëmbimin e vrasjen e Renis Dobrës

18:22 | 09/07/2025
Fifi konfirmon ndarjen nga bashkëshorti në TikTok: “Do të doja të mos të të kisha njohur kurrë”

Fifi konfirmon ndarjen nga bashkëshorti në TikTok: “Do të doja të mos të të kisha njohur kurrë”

14:35 | 08/07/2025
Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

15:27 | 21/06/2019




TË FUNDIT

Arbana Osmani rikthehet në shtator me dy projekte të reja
Showbizz

Arbana Osmani rikthehet në shtator me dy projekte të reja

by mirseda
08:31 | 14/07/2025
0

Moderatorja e njohur Arbana Osmani ka zbuluar planet e saj televizive për sezonin e ri, duke konfirmuar...

Për vrasjen e saj u paguan 30 mijë euro nga bashkëshorti/ Vijon sot seanca për vrasjen e Liridona Ademajt, pritet dëshmia e vëllait të saj

Për vrasjen e saj u paguan 30 mijë euro nga bashkëshorti/ Vijon sot seanca për vrasjen e Liridona Ademajt, pritet dëshmia e vëllait të saj

08:29 | 14/07/2025
Rutte udhëton për në Uashington, do të takohet me Trump, një njoftim i rëndësishëm pritet nga SHBA

Rutte udhëton për në Uashington, do të takohet me Trump, një njoftim i rëndësishëm pritet nga SHBA

08:25 | 14/07/2025
Horoskopi i së hënës/ Java nis me ndryshime dhe emocione të forta për shenjat

Horoskopi i së hënës/ Java nis me ndryshime dhe emocione të forta për shenjat

08:22 | 14/07/2025
Rama kërkon dorëheqjet e krerëve të njësive administrative, sot afati i fundit: “S’mund të përsërisim gabimet në ‘Shqipërinë 2030’”

Rama kërkon dorëheqjet e krerëve të njësive administrative, sot afati i fundit: “S’mund të përsërisim gabimet në ‘Shqipërinë 2030’”

08:20 | 14/07/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : [email protected]

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com