Shqipëria shtrihet në pozita të frytshme gjeografike, ndërsa ajo që vihet re është moszbatimi efektiv i mekanizmave të eksportit apo rritjes së prodhimit të kulturave bujqësore. Kujtojmë këtu se tregu i fruta perimeve është një sektor që në dy vitet e fundit ka rritur aktivitetin prodhues, por ende mbetet problem gjetja e tregut dhe shitja e tyre.
Në të dhënat e publikuara nga INSTAT thuhet se eksportet e fruta perimeve janë rritur krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Ndërkohë sektori i bujqësisë në Shqipëri mbetet ende larg standardeve. Problemi më i madh i rritjes së prodhimit mbetet fragmentarizimi i sektorit dhe jo bashkëpunimi në nivel më të gjerë.
Pavarësisht se kryeministri Rama ka theksuar se sektori i bujqësisë do të ketë një rritje të konsiderueshme, realiteti është krejt tjetër pasi fermerët flakin prodhimet në rrugë, pasi mungon tregu për ta.
Kujtojmë se kultura e rritjes dhe prodhimit të patates në dy rajone kryesore të vendit si në Kukës dhe në Korçë hasin probleme të përvitshme në shitjen e kësaj kulture.Prodhimi bujqësor vendas vijon të vuaje fragmentarizimin e lartë të tokës dhe mungesën e theksuar të mekanizimit, por përparësitë që jep pozita gjeografike dhe klima i kanë rritur dukshëm eksportet e fruta dhe zarzavateve dy vitet e fundit.
Më 2017 për herë të parë që nga liberalizimi i tregtisë me jashtë, eksportet e fruta perimeve ishin 14 për qind më të larta se importet e këtij grupi. Rritja me ritme dyshifrore vitet e fundit ka bërë se, tregtia me jashtë në këto produkte të jetë me suficit me 2017.
Sipas INSTAT, eksportet e frutave dhe zarzavateve arritën në 9.6 miliardë lekë me një rritje 21 për qind nga viti 2016. Ndërsa importet arritën në 8.3 miliardë lekë me një rritje prej 0.2 për qind kundrejt vitit 2016. Si importet dhe eksportet kanë ardhur në rritje që nga viti 2012, por shitjet jashtë vendit janë rritur me ritme më të shpejta.
Në pesë vitet e fundit eksportet e frutave dhe zarzavateve janë pesëfishuar, nga 1.8 miliardë lekë më 2012 në 9.6 mld lekë në 2017. Ndërsa importet janë rritur në pesë vite me 11 %.
Rritja e eksporteve në këto artikuj ka shënuar presion në tregun vendas, i cili shpesh herë ka reflektuar me shtrenjtim të çmimeve.Mungesa e standardit në varietete dhe kultivimi i tyre nga njësitë fermerë në sipërfaqe në më pak si një dynym nuk garanton fitime për kultivuesit.
Në Verri të Fieri, në zemrën prodhuese të vendit fitimet për një dynym me domate qenë vetëm 20 mijë lekë vitin e kaluar. Kostot për një dynym serë domate arritën në rreth 80 mijë lekë, teksa të ardhurat nga shitja nuk ishim më shumë se 100 mijë lekë. Tregu nuk është garantuar dhe mungojnë kontratat e shitjes, shpesh ndodh që prodhimi të mos justifikojë kostot.
Por pavarësisht kësaj situate, perimet nga serat në Shqipëri mbeten një nga produktet me leverdi. Mirëpo që investimet të finalizohen, duhet që të sigurohet një sipërfaqe më e madhe toke sesa përpunojnë fermerët aktualisht. Duke kultivuar perime, më e pakta, fermerët do të mund të sigurojnë një pjesë të nevojave të veta për ushqime.
Familjet fermerë në Fier llogarisin se nuk ka asnjë fisibilitet në sera në më pak se 5 hektarë. Por për Ministrinë e Bujqësisë, për të filluar një biznes në bujqësi, duhen së paku 20 hektarë, teksa mesatarja e fermave bujqësore aktualisht nuk është më shumë se 1.2 hektarë.
