Ende ekziston një hendek i thellë mes marrëdhënieve të shqiptarëve dhe serbëve. Akuzat reciproke, mosbesimi dhe të menduarit bardh e zi peshojnë mbi marrëdhëniet. Një gazetare e re dëshiron ta ndryshojë këtë, shkruan Tirana Today.
Për disa ajo është “një shqiptare e mallkuar që urren serbët”, për të tjerët një “tradhtare, një mike e serbëve”. Gazetarja 25-vjeçar kosovare Una Hajdari nuk dëshiron të jetë e njëjtë me të tjerët. Ajo është fëmija i një martese të përzier dhe flet – ndryshe nga shumica e kolegëve të saj në Kosovë – shqip dhe serbisht dhe shkruan për mediat në të dyja gjuhët. Në një botë të perceptimit bardhë e zi Hajdari, tregon hije gri, raporton mdr.de.
Në zjarrin e nacionalistëve
Në shoqërinë etnike të ndarë të Kosovës, ajo është e kapur në zjarrin e nacionalistëve mes shqiptarëve dhe serbëve.
“Fenomeni më i keq në Kosovë është se nacionalizmi nuk është kritikuar mjaftueshëm”, thotë Hajdari. Grupet etnike jetojnë në një “vakum të komunitetit të tyre” dhe dëmtojnë komunitetet e tjera, duke shkuar deri në kufijtë e racizmit.
Hajdari e përjeton këtë kur ajo kritikohet nga shpërthime nacionaliste nga të dyja palët: ajo u keqtrajtua dhe kërcënua si nga shqiptarët ashtu dhe nga serbët. Ata që e kritikojnë janë “njerëzit e vet”. Sidoqoftë, meqë gazetarja Hajdari nuk dëshiron të mbajë anën e askujt, ajo vazhdimisht hyn në mes të fronteve. Veçanërisht pasi ajo gjithashtu raporton për mediat angleze dhe gjermanishtfolëse.
NATO bombardon Kosovën për pavarësi
Deri në 1999, shqiptarët e Kosovës ishin një pakicë kombëtare në Kosovën e kontrolluar nga serbët. Në atë kohë, NATO bombardoi për tre muaj, Republika Federale e Jugosllavisë – e përbërë sot nga shtetet si Serbia dhe Mali i Zi u tërhoq nga Kosova.
Trupat jugosllave serbe luftuan atje që nga viti 1998 kundër “Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës” (UÇK), një organizatë paraushtarake shqiptare, tërheqja e detyruar e forcave serbe-jugosllave nga Kosova ccoi në pavarësinë e saj.
Kosova ishte zyrtarisht nën Administrata e Kombeve të Bashkuara. Më pas, misioni i BE-së EULEX mori një rol të madh në Kosovë.
Popullsia e mbetur serbe ishte një pakicë kombëtare. Megjithatë, dhuna nuk u ndal, por u kthye kundër popullsisë. Qeveria e Serbisë kishte shtypur popullsinë shqiptare për vite me radhë dhe gjatë bombardimeve të NATO-s në vitin 1999 u përpoq të kryejë pastrimin etnik në Kosovë.
Kështu, pas tërheqjes së serbëve, pati dhunë kundërshtuese, shkatërrim në masë të kishave dhe manastireve ortodokse serbe, si dhe sulme ndaj popullatës serbe. Serbët ishin viktima të nacionalizmit shqiptar. Sipas burimeve serbe, deri në 200,000 serbë kanë ikur nga Kosova në Serbinë Qendrore që nga viti 1999.
“Marrëdhënie të normalizuara” si kusht i BE-së
Më 17 shkurt 2008, qeveria në Prishtinë shpalli pavarësinë. Serbia është akoma kundër kësaj. Beogradi nuk i trajton serbët në Kosovë si një pakicë kombëtare në një vend fqinj, por si heronj kombëtar – si “mbrojtës të shtetit serb” në “djepin eisundimit serb”. Serbët dhe shqiptarët akoma nuk jetojnë bashkë atje, por më së shumti krah për krah.
Nën udhëheqjen e Bashkimit Evropian, Serbia dhe Kosova po mbajnë bisedime në Bruksel “për normalizimin e marrëdhënieve të ndërsjella”. Ky është një kusht i patjetërsueshëm i BE-së në negociatat e pranimit të Serbisë. Kosova duhet të kontribuojë në bisedimet në mënyrë që të marrë statusin e vendit kandidat të BE-së. Megjithatë, bisedimet po përparojnë ngadalë. Për më tepër, ka akuza të ndërsjellta për krime lufte.
Hendeku i thellë edhe në media
“Media shqiptare ka raportuar vetëm në mënyrë sipërfaqësore për të mbijetuarit serb në Kosovë, sepse gazetarët shqiptarë nuk e duan Serbinë”, deklaroi Una Hajdari në Prishtinë. “Në anën tjetër të mediat serbe në lidhje me ngjarjet në Kosovë, ne të cilët asnjëherë flitet në gjuhën shqipe “, thotë Hajdari.
Mund ta imagjinojmë se çfarë vjen prej kësaj? “Kosova është Serbi” është parimi gazetarëve, të cilët refuzojnë të merren me realitetin në terren. Në këtë mënyrë, si qytetarët e Serbisë, ashtu edhe serbët që jetojnë në Kosovë do të manipuloheshin”, thotë Una Hajdari. Për interesat politike të Beogradit dhe jo interesat e serbëve që jetojnë në Kosovë janë në plan të parë.
Asnjë vullnet për komunikim
Hajdari nuk mund ta kuptojë se serbët që jetojnë në Kosovë nuk duan të mësojnë shqip dhe të rinjtë shqiptarë nuk duan të mësojnë gjuhën serbe. Me këtë ata mund të komunikojnë në të gjithë rajonin e Ballkanit, por shpesh mungon vullneti për ta bërë këtë.
“Dhe kështu, shoqëritë etnike paralele – serbët do të jetojnë në enklava të mbyllura dhe do të informohen për ngjarjet në lagjen e tyre, nëpërmjet transmetimeve të lajmeve nga Beogradi. Mosbesimi po bëhet më i madh, toleranca po bëhet më e vogël”, thotë ajo.
Mosbesimi në të gjitha anët
Nëse ajo hulumton në një fshat serb, gjithçka është në rregull derisa bashkëbiseduesit mësojnë se ajo vjen nga kryeqyteti i Prishtinës, ku pothuajse asnjë serb nuk jeton më. Pastaj ata menjëherë do të dyshonin, e pyesin gazetaren për motivin e saj, dhe heshti.
100,000 serbë dikur jetonin në kryeqytetin e Kosovës por e shohin atë si një “territor armiqësor”.
Gazetarja e re në Prishtinë has reaksione të ngjashme kur të njohurit e saj mësojnë se ajo është “serbe”. Pastaj ata e ata se çfarë po kërkon. Kohët e fundit, një tabloid serb e quajti “Una Hajdari” një “hacer serb” vetëm për shkak se ajo u tall me presidentin serb Aleksandër Vuçiç, gjatë një deklarate. “Unë me të vërtetë duhet të qesh, ku unë jam quajtur “mik serbëve” nga shqiptarët,” buzëqesh Hajdari. TIRANA TODAY
