Shtetet anëtare pritet të votojnë javën e ardhshme nëse do të hapin bisedimet e pranimit me Shqipërinë, siç rekomandon Komisioni. Vendi i Ballkanit ka bërë përparim në përmirësimin e sundimit të ligjit, por perspektivat e saj në BE mbeten të paqarta pasi disa kryeqytete të BE-së kanë kërkuar kujdes për planifikimin e zgjerimit të ardhshëm të bllokut.
“Në qoftë se hapja e negociatave nuk do të ndodhë, shqiptarët do të humbasin besimin e tyre rreth perspektivës së tyre evropiane,” tha ministri i drejtësisë i Shqipërisë Etilda Gjonaj para gazetarëve të enjten (21 qershor) përpara një samiti vendimtar të BE-së në Bruksel më 28-29 qershor .
“Ne jemi në fazën e parë, nuk do të thotë që ne të bëhemi anëtar menjëherë, jemi të gatshëm të angazhohen për të filluar diskutimet me BE, jemi gati të tregojmë se kemi arritur disa rezultate dhe procesi i nisur i reformës do të ndihmojë na me këtë, “tha Gjonaj.
Ajo më tej vuri në dukje se gjashtë muajt e ardhshëm mund të jenë vendimtarë për Shqipërinë:
“Ne jemi aktualisht në një gjendje të zbatimit të reformës në drejtësi – është e vështirë të hartohet një sistem i ri i drejtësisë, por është edhe më vështirë ta zbatojmë atë – prandaj nevojitet mbështetje nga BE“.Evropa ka nevojë për Ballkanin dhe Ballkani për Evropën, thotë Kryeministri i Shqipërisë
Kryeministri shqiptar Edi Rama bën thirrje për perspektivë më të qartë të zgjerimit për Ballkanin Perëndimor, duke thënë se do të ishte një “gabim i madh” për BE që të mos vazhdonte angazhimin e saj me vendet e rajonit.
Në vitin 2017, kryeministri Edi Rama nisi një sërë reformash që synonin të hapnin rrugën drejt anëtarësimit në BE. Vendi është futur në një operacion ndërkombëtar të monitorimit në kushtetutën e tij, i përbërë nga gjyqtarë dhe prokurorë në pension nga shtetet anëtare të BE-së, të cilët po ndihmojnë kolegët e tyre shqiptarë në vlerësimin e gjyqtarëve të vendit.
Proçesi i verifikimit në progres
Ministrja shqiptare e drejtësisë vuri në dukje se rezultatet e para të reformës së drejtësisë janë tashmë të dukshme: Shtatë gjyqtarë (duke përfshirë gjykatësit dhe prokurorët e nivelit të lartë) janë shkarkuar dhe 19 kanë dhënë dorëheqjen pasi nuk kanë dashur të pranojnë procesin e verifikimit.
“Ne presim krijimin e institucioneve të reja; ne kemi hartuar një sistem të drejtësisë ku politika nuk ka asgjë të bëjë me drejtësinë, “tha ajo.
Një nga këto institucione është Zyra Shumë e Pritur e Prokurorisë Speciale (SPAK) e Shqipërisë. Ajo ka për qëllim të hetojë krimin e organizuar dhe korrupsionin e nivelit të lartë. Trupi është modeluar në përvojën e mirë të agjencisë kundër korrupsionit të Kroacisë (USKOK) si dhe Drejtorisë anti-korrupsion të Rumanisë (ADN).
Një takim i ministrave në Tiranë në tetor synon të shohë një marrëveshje bashkëpunimi me EUROJUST në mënyrë që të forcojë përpjekjet e autoriteteve shqiptare në luftën kundër krimit të organizuar transnacional. Më parë, ka pasur qasje të përbashkëta në luftën kundër ekstremizmit dhe terrorizmit me vende si Franca.
“Ne kemi bërë më shumë se vendet e tjera kandidate për anëtarësim, madje kemi bërë më shumë se disa shtete që tanimë janë anëtare“, tha ajo, duke nënkuptuar në mënyrë të nënkuptuar gishtin në shtetet anëtare me “një sistem të brishtë të drejtësisë” në Lindjen e Evropës.
Shpresat e shtrëngimit të anëtarësimit?
Megjithatë, oferta e anëtarësimit të Shqipërisë përballet me një ndarje në mbështetje ndërmjet shteteve anëtare veriore dhe jugore. Franca thuhet se është ndër ata që janë mjaft skeptikë ndaj një marrëveshjeje të mundshme të zgjerimit që duhet të merret vesh në Këshillin Evropian të javës së ardhshme.
Duke ju drejtuar Parlamentit Evropian më parë, presidenti francez Emmanuel Macron tha se BE-ja fillimisht duhej të reformohej përpara se anëtarët e rinj të mund të futeshin dhe ai do të mbështeste vetëm zgjerimin pas një thellimi të Bashkimit.
“Nuk dua që një Ballkan të kthehet drejt Turqisë apo Rusisë, por nuk dua që një Evropë që, duke funksionuar me vështirësi në 28 … do të vendoste që ne të mund të vazhdojmë të garantojmë, të nesërmen 30 ose 32, me të njëjtat rregulla,” tha kryeministri shqiptar.
Franca, megjithatë, nuk është e vetmja në rezervat, ka edhe Holanda, Danimarka dhe pjesërisht edhe Gjermania. Pritet që Këshilli i Punëve të Jashtme më 25-26 qershor, në prag të Këshillit Evropian, do të sjellë më shumë qartësi.
Ndikimi i çështjes së migrimit
Ndërkohë, bazuar në një projekt-propozim të Presidentit të Këshillit Europian Donald Tusk, Shqipëria duket se është konsideruar paraprakisht të bëhet një nga dy vendet pritëse për “platformat e zbrazjes rajonale”, qendrat e migrimit jashtë BE. Sipas draftit, njëri duhet të ndërtohet në Afrikën e Veriut dhe një në Ballkan, me qëllim mbledhjen dhe përpunimin e emigrantëve që kërkojnë të hyjnë në BE.
“Deri tani nuk është vendosur akoma, qeveria shqiptare do të konsultohet me vendet anëtare të BE. Vendimi do të bazohet në kapacitetin tonë dhe në nevojat e azilkërkuesve, por para se të bëhet një analizë e tërë për këtë, “theksoi Gojnaj.
Ajo përjashtoi çdo lidhje të mundshme midis çështjes së migracionit dhe perspektivës për një “dritë jeshile” për bisedimet e pranimit.
“Zakonisht nuk është e drejtë të bësh marrëveshje. Nëse diçka do të vendoset, nuk është për shkak të një marrëveshje, por sepse ne besojmë në të drejtat e njeriut, nga ana e BE-së nuk duhet të jetë vetëm një “marrëveshje.”
Burimi: euractiv.com
Përshtati: Tirana Today