Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Kryesore

Ju kanë vjedhur Facebook-un? Ekspertja tregon sekretin e fjalëkalimit

4 vjet ago
in Kryesore, Shqipëria, Të Gjitha, Teknologji, TT, W-Instant
Ju kanë vjedhur Facebook-un? Ekspertja tregon sekretin e fjalëkalimit

Nga: MARSELA SINANI

Jetojmë në një botë digjitale, ku teknologjia në jetën urbane është kthyer tashmë në një mjet jetik e të pazëvendësueshëm. Varësia e internetit na ka kthyer nga bota reale në atë virtuale. Rrjetet sociale janë një nga format më të përdorura për të komunikuar. Përpos përfitimeve që kjo ka sjellë, ekziston edhe një risk shumë i madh për sigurinë dhe privatësinë.

Këshilla e ekspertëve vlen për të gjithë: Mënjanoni ‘password’-et e thjeshta. Duke iu referuar një studimi, ka ende njerëz që përdorin në rrjetet sociale fjalëkalimet më të lehta për t’u hakuar si ‘123456789’, fjalën ‘fjalëkalim’ dhe ‘iloveyou’.

Për të mos rënë pre e hakersave në rrjetet sociale, ‘Tirana Today’ ka kërkuar disa këshilla të vlefshme nga Meri Roboçi, eksperte në ICT, MSc, Siguri Informacioni. Nëse e keni pësuar me rrjetet sociale, Meri na përcjell disa truke të cilat janë mëse të nevojshme.

                                             Meri Roboçi në foto

Ajo thotë se kur krijojmë fjalëkalimet, me rëndësi është që të shmangim përdorimin e vetëm numrave, sidomos në një rend të caktuar, rritës apo zbritës, psh: 12345678 apo 87654321. Fjalëkalime të tilla konsiderohen ndër më të dobëtit, pasi janë shumë të përdorshëm dhe të parashikueshëm nga kushdo. Po kështu, me mjaft risk janë edhe fjalëkalimet të cilat përmbajnë të dhëna personale tonat, si ditëlindja, emri, vendlindja apo vendbanimi.

Për të patur një fjalëkalim të sigurt, rekomandohet përdorimi i shkronjave, numrave dhe simboleve, duke zëvendësuar njëri-tjetrin apo dhe duke u kombinuar në mënyrë të paqartë për dikë tjetër. Ekspertja thotë se password-i duhet të ndryshohet çdo 60-90 ditë dhe asnjëherë të mos ripërdoret një password i vjetër, që askush të mos vihet në rrezik nga hakersat.

1- Cilët janë password-et që vidhen kollaj dhe ato të pathyeshëm?

Kur krijojmë fjalëkalimet tona, është e rëndësishme të shmangim përdorimin e vetëm numrave, sidomos në një rend të caktuar, rritës apo zbritës, psh: 12345678 apo 87654321. Fjalëkalime të tilla konsiderohen ndër më të dobëtit, pasi janë shumë të përdorshëm dhe të parashikueshëm nga kushdo.

Fjalëkalime të cilat gjithashtu mund të zbulohen lehtësisht nga të tjerë janë ata të cilët përmbajnë të dhëna personale tonat, si ditëlindja, emri, vendlindja apo vendbanimi. Gjithashtu, njerëzit kanë tendencë të vendosin si fjalëkalim emra apo data që lidhen me interesat e tyre, si psh: skuadra e preferuar e futbollit apo emrat e kafshëve shtëpiake. Për ta përmbledhur, çdo gjë e jona e cila na identifikon apo informacion i yni që është deri diku publik, duhet të mos përfshihet në fjalëkalimet që krijojmë. Për të patur një fjalëkalim të sigurt, rekomandohet përdorimi i shkronjave, numrave dhe simboleve, duke zëvendësuar njëri-tjetrin apo dhe duke u kombinuar në mënyrë të paqartë për dikë tjetër. Psh. zëvendësimi i shkronjës ‘i’ me numrin 1 apo shkronja ‘e’ me numrin 3, do ta transformonte fjalën ‘Lexim’ nga një fjalë e zakonshme në një fjalëkalim me të komplikuar – L3x1m.

2- Cilat janë ndër password-et më popullore e që shpesh njerëzit bien në grackë?

Ndër password-et më popullorë që njerëzit kanë tendencë të përdorin, përveç atyre të përmendur më lartë, janë passwordet që duken të komplikuar, por përfaqësojnë një kombinim të rastësishëm të tasteve të tastierës. Psh password-i ‘qwertz’, është kombinimi i të gjithë shkronjave të rreshtit të parë të tastierës, dhe si i tillë, edhe pse në dukje mund të mendohet si i komplikuar, është tepër i pasigurt. Shumë njerëz kanë rënë gjithashtu në grackën e vet fjalës ‘password’ duke vendosur këtë fjalë si fjalëkalim. Një zgjedhje që fillimisht dukej interesante apo e veçantë, por që ka humbur vlerë duke u bërë shumë password i përdorur.

3- Cili është kombinimi ose modeli më i mirë që njerëzit të mos bien pre e hakerave?

Modeli më i mirë i një password-i do të ishtë një password pa një kuptim logjik. Pra një kombinim unik i numrave, simboleve dhe shkronjave, të cilat nuk kanë asnjë kuptim të veçantë. Megjithatë, duke patur parasysh që një kombinim i tillë është i vështirë për tu mbajtur mend, sugjerohet të bëhen kombinimet e numrave me shkronjat dhe simbolet, si zëvendësimet e përmendura më sipër, si dhe përdorimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla në mënyrë rastësore- psh, password-i L3x1m më sipër, do bëhej edhe më i ndërlikuar nëse do të ishte psh. l3X1m, pasi shkronja e madhe në fillim të fjalës mund të parashikohet më lehtë se sa në mes të saj, duke u nisur nga rregullat e gjuhës. Pra në përgjithësi, për një password të sigurt do duhet thyerje e disa rregullave logjik apo gjuhësor dhe kreativitet për të menduar në mënyrë sa më unike kombinimin e radhës.

4- Ekspertët e sigurisë kibernetike këshillojnë përdoruesit që të jenë të kujdesshëm me fjalëkalimet e tyre. A duhet që password-i të ndërohet shpesh, për të qenë më të sigurte? Sa karaktere duhet të ketë password-i? 

Këshillohet që password-i të ndryshohet çdo 60-90 ditë dhe asnjëherë të mos ripërdoret një password i vjetër. Kjo duhet bërë edhe më shpesh sidomos nëse i përdorim llogaritë tona nga një internet publik apo kompjutera të ambienteve të përbashkëta, si psh në punë ku pajisjet mund të mos jenë personale. Gjithashtu, nëse hapësira për të cilën po krijojmë password-in e lejon, duhet krijuar fjalëkalim i gjatë në deri 12 karaktere pasi sa më i gjatë password-i, aq më shumë mundësi kombinesh të veçanta do të ketë./TIRANA TODAY 

Tags: Meri Roboçipaswordrrjetet sociale

TË LIDHURA

Shitet dr*gë në Vlorë, arrestohet 58-vjeçari, mbante edhe a*më pa leje
Aktualitet

Shitet dr*gë në Vlorë, arrestohet 58-vjeçari, mbante edhe a*më pa leje

10:25 | 27/06/2025
Gjykata e Lartë vendos mospranimin e rekursit të Ajola Xoxës
Aktualitet

Gjykata e Lartë vendos mospranimin e rekursit të Ajola Xoxës

10:21 | 27/06/2025
Lëkundje tërmeti në Rumani, sa ishte magnituda
Aktualitet

Lëkundje tërmeti në vend, ja sa ishte magnituda

09:06 | 27/06/2025
Next Post
Rashiti: Java e ardhshme, vendimtare për dialogun Kosovë-Serbi

Kurti e pyet përballë "Kur do ta njohësh Kosovën?" Vuçiç i jep përgjigjen

Champions/ Shorti i plotë i raundit të parë. Uzuni mund të presë Prishtinën

Champions/ Shorti i plotë i raundit të parë. Uzuni mund të presë Prishtinën

Kronovizor: Makina mitike e kohës, që mbahet sekret nga Vatikani

Kronovizor: Makina mitike e kohës, që mbahet sekret nga Vatikani

JU REKOMANDOJMË

Operohet Luiz Ejlli: Ja ku më filluan krizat

Operohet Luiz Ejlli: Ja ku më filluan krizat

11:16 | 24/06/2025
Ishte deklaruar i vd*kur nga Izraeli dhe Irani,Jam gjallë dhe gati të…

Ishte deklaruar i vd*kur nga Izraeli dhe Irani,Jam gjallë dhe gati të…

14:49 | 20/06/2025
Trump i habitur nga Putini: “Është e vërtetë apo ëndërr? Më njoftoni menjëherë!”

Trump i habitur nga Putini: “Është e vërtetë apo ëndërr? Më njoftoni menjëherë!”

20:11 | 23/06/2025
VIDEO/ Çnjerëzore në Rusi – bjellorusi 31-vjeçar përplas fëmijën iranian që i shpëtoi bombardimeve

VIDEO/ Çnjerëzore në Rusi – bjellorusi 31-vjeçar përplas fëmijën iranian që i shpëtoi bombardimeve

20:02 | 25/06/2025




TË FUNDIT

Shitet dr*gë në Vlorë, arrestohet 58-vjeçari, mbante edhe a*më pa leje
Aktualitet

Shitet dr*gë në Vlorë, arrestohet 58-vjeçari, mbante edhe a*më pa leje

by mirseda
10:25 | 27/06/2025
0

Njoftimi: Goditet një rast i shitjes së lëndëve të forta narkotike, në qytetin e Vlorës. U kap...

Gjykata e Lartë vendos mospranimin e rekursit të Ajola Xoxës

Gjykata e Lartë vendos mospranimin e rekursit të Ajola Xoxës

10:21 | 27/06/2025
Hajdutët hyjnë me forcë në shtëpinë e Brad Pitt.

Hajdutët hyjnë me forcë në shtëpinë e Brad Pitt.

10:02 | 27/06/2025
E trishtë/ Ndahet nga jeta kompozitori i njohur amerikan

E trishtë/ Ndahet nga jeta kompozitori i njohur amerikan

10:00 | 27/06/2025
Japonia ekzekuton ‘vrasësin e Twitterit’ që i mori jetën 9 personave

Japonia ekzekuton ‘vrasësin e Twitterit’ që i mori jetën 9 personave

09:59 | 27/06/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com