Nga Albert Z. Zholi
Një histori e pabesueshme madje që ja kalon dhe imagjinatës së filmave të Hollivudit. Një ngjarje sa tragjike po aq dhe komike. Një ngjarje që kushdo ta dëgjoj sot nuk do ta besoj dhe do ta quaj si një trillim të rastit. Por duke e njohur për vite seriozitetin, korrektësinë, arritjet në jetë dhe nivelin intelektual të mikut tim Robert Maliqit dyshimi i trillimit mu fashit menjëherë. Ai e tregonte ngjarjen rrjedhshëm dhe sipas rastit herë qeshte dhe herë nevrikosej. Shkak për këtë u bë shkrimi I Artistit të Popullit Luftar Paja për shkrimtarin e madh Dritëro Agollin. Duke komentuar këtë rast të Luftarit me Agollin, Roberti më thotë që edhe unë kam një rast si ky por edhe më të pabesueshëm. Rrëfimi i rrjedhshëm, saktësimi i detajeve dhe kohës patjetër të hiqnin çdo dyshim për trill…
-Robert më thatë që keni një rast të ngjashëm si i Luftar Pajës me Dritëro Agollin, për ku dhe kur bëhet fjalë?
(Qesh). E di që edhe mund të mos e besosh se takon shumë njerëz, por edhe sot kur e kujtoj vetë them me vete se disa herë bota ka të drejtë që na quan delja e zezë dhe kjo për faj vetëm të politikave jo korrekte në drejtim të ekonomisë, mos respektit të institucioneve dhe përfitimeve nga posti shtetëror. Në atë kohë punoja te Reparti i BRISKU-t. Ishte fund korriku 1992. Shqipëria po zbrazej për çdo ditë. Pak të rinj shikoje në qytete. Të gjithë e kishin mendjen vetëm dhe vetëm të iknin. Polici në kufi për 10 mijë dhrahmi mbyllte sytë dhe as të pyeste se ku dhe si do shkoje. Mjerim në ekstrem. Dyqanet të boshatisur dhe pse vinin shumë ndihma humanitare. Shumë nga këto nuk dihej nga shkonin. Policia ishte si mos më keq. Asnjë trajtim dhe pse luhej me kokën. Policët ndoshta ishin më të persekutuarit e kohës. Mezi mbanin familjen dhe pse punonin pa orar. Nuk paguheshin jashtë orarit dhe pse kishin detyrë të vështirë. Atë ditë fund korriku nga ora 15-00 vijnë dhe më thërrasin në repart se duhet të shkosh patjetër në Rajonin 3 të Policisë në rrugën “Mine Peza” se është një rast disi i veçantë.
-Pse ju thirrën konkretisht ju dhe paraprakisht nuk ju thanë se për çfarë rasti bëhej fjalë?
Më thirrën të shkoja unë pasi dija italisht dhe bëhej fjalë për një person që dyshohej se ishte shqiptar por që thoshte jam i huaj. Mua nuk më thanë asgjë paraprakisht vetëm më thanë se do shkosh ti se din italisht. Me makinë më çuan në Rajonin e Policisë Nr. 3. Hyra në zyrën e oficerit të rojës dhe shikoj policin roje me këmishë të hequr, me kanotiere dhe përballë tij një burrë rreth të 60 me një pamje fisnike, me këmishë me baltë që rrinte si i ngrirë. Sa u futa unë ai u ngrit në këmbë dhe më shikonte me besim te drejtësia që mund të sillja. Më bëri përshtypje ai njeri. Në fytyrë tregohej fisnikëria dhe pafajësia e tij. Pyeta policin e rojës si qëndron puna:
-Po ja shef, ky personi hiqet sikur s’është shqiptar por që di shqip. Unë mendoj se është nga ata që ka tentuar të emigrojë dhe tani që e kontrollova shoh se s’ka asnjë dokument dhe është pa asnjë gjë identifikimi. Besoj ka ardhur këtu që ta pajisim me ndonjë dokument dhe ta lëmë, por unë mendoj se ka diçka tjetër në këtë mes. Do ketë ndonjë kleçkë. Do jetë besoj nga veriu dhe kushedi si është puna. Nuk ka të huaj pa dokumente, kurrë nç botë. Ata nga koka tek kçpucçt vetëm dokumente kanë. Por unë këmbëngul që nuk është i huaj pasi shikoj e nuhas që di shqip…
-Nga e nuhat ti?- i them.
-Po ja sa herë i them unë çohu dhe ngre dorën lart ai çohet. Sa herë ul dorën poshtë dhe i them ulu, ai ulet. Nënqesha me vete. Mirë i them dakord por vishe këmishën se je me shërbim dhe tregon figurë të keqe. E kush do më shohë këtu. Si jemi bërë ne as dreqi nuk na hedh sytë. Mirë mirë po vishu I them. Pastaj ju drejtova italisht personit që ndiqte me sy bisedën tonë:
– Nga Jeni Ju zotëri?
-Nga Franca! Profesor në Universitetin X…Shtanga! E dini mirë italishten i them, shumë më mirë se unë. Jo më thotë ju e dini më mirë. Por mund të flas dhe anglisht apo gjermanisht nëse mundeni. Pra zotëronte anglisht, italisht, gjermanisht dhe pse ishte Francez. Psherëtiva me vete. Çfarë gafe kishte bërë polici. Ndërkohë që e pyesja polici herë më shikonte mua herë i tundte kokën Profesorit. Ende shfaqte nuance mosbesimi. Shiko se të gënjen më thoshte mua. E pashë me inat. E kuptoi që s’po e përkrahja dhe tha e mirë bë si mendon vetë.
Fillova ta pyes Profesorin… Ku i kini dokumentet?
– Ah, !-dhe ishte gati të lotonte. Erdha nga Franca dhe zbrita në Rinas. Shikoja për ndonjë TAXI. Se dija që këtu s’ka vetura me ngjyrë të veçantë. Pranë meje qëndroi një veturë e vogël ku ishin dy veta. Ata ma bënë me shenjë për ku? Unë u thashë Tirana, Tirana. Ma bënë me dorë që hip. Njëri doli dhe më futi valixhen në bagazh. Sa ikëm disa kilometër devijuan nga rruga dhe u ndalën pranë një parcele me misër. Më kapën nga duart dhe filluan të më kontrollojnë. S’më lanë në xhepa asgjë. Asgjë! Edhe një pako çimçakiza ma morën. Madje edhe një prefëse thonjsh. Më lanë pa asgjë në xhep. Më morën të gjitha dokumentet, portofolin, lekët, biletat, të hollat as një mbeturinë s’më lanë në xhepa. Pastaj i hipën makinës duke marrë me vete dhe valixhen. Ngela si hosteni në diell. Nuk dija se çfarë të bëja. Këtë lloj grabitje se kam parë as në filma. Në mes të drekës, në mes të qarkullimit, disa kilometra larg kryeqytetit të grabitet një i huaj? Në Francë s’do ja them njeriu se do thonë ka lajthitur. Kaq i pabesueshëm është ky lajm. Por fukarallëku…
-Po pastaj ku shkuat?
-Dola në rrugë kryesore aty ku ata u kthyen dhe vazhdova rrugën. Pashë një urë dhe një tabelë të vjetër që shkruante Vora. U vara poshtë urës ku ishte një parcelë me shalqi, Aty kishte dy punëtorë që mblidhnin shalqi. Doja të vija patjetër në Tiranë po nuk kisha lekë. Asnjë nuk do më merrte pa lekë. Unë se mendoj të hip pa biletë në tren apo autobus. Rrija anës parcelës me shalqi sa mu afrua njeri. I fola anglisht dhe italisht se doja të punoja të fitoja ca para për një biletë në Tiranë. Nuk më kuptonin. Athere me shenjë I thosha punë, për lekë. Me shenja. U kuptuam si u kutuam, punova nja 4 orë, dhe kur do iknin ai personi më dha ca lekë dhe më çoi te stacioni trenit. Erdha në Tiranë dhe kudo thosha Policia, Policia të dorëzohesha derisa erdha këtu.
-Po ç’tu desh që erdhe këtu? Cila është arsyeja?
-Po kam një mik të madh. Kam mik Dritëro Agollin. A e njeh? E ke dëgjuar? Pasi më prêt sot te 15-katshi.
-Sa dëgjova emrin e Dritëroit shtanga.
-Bobobo thashë më vet ku jemi futur!
-Dua të njihem më mirë me veprën e tij. Kisha kohe që përgatitesha. Ai është një shkrimtar I madh dhe ju duhet të krenoheni me të.
-Ai fliste unë ktheva kokën nga polici. Ai po hante bukë me domate dhe këmishën se kishte mbërthyer ende. Kur dëgjoji emrin e Dritëroit i ngeci buka në grykë. Mu këputën gjunjët. Ku ishim katandisur. Vjen një profesor i nderuar dhe ne e trajtomë si kafshë. Më vinte turp nga vetja. Më dukej se e kisha bërë unë atë padrejtësi. Ishte e pafalshme. Trupi më dridhej. Asgjë nuk mund ta justifikonte këtë rast. Sado mirësjellje të tregoja ngjarja ishte bërë. Një situatë e nderë. Për disa momente heshta. Ç’të thoshja? Polici rrinte si i nemitur. Marr në tavolinën e shërbimit numëratorin e telefonit të Tiranës dhe gjej emrin e shkrimtarit të madh. I bie numrit..
-Urdhëro dëgjoj zërin e tij në anën e tejme…
– Zoti Dritëro, ju jeni?
– Po unë jam, më thotë.
-Të lutem në Polici është një profesor francez që ju kërkon. I ka ndodhur një incident i vogël por….
– A është gjallë? Gjallë a është? Kjo është kryesorja- më thotë ai me nxitim….
-Po gjallë është por e kanë grabitur!
– S’ka problem, kryesorja që është gjallë. Ne të grabitur jemi të gjithë në këtë vend. Kur grabisin ata që na drejtojnë ç’pret nga ata që janë poshtë. Po këputi një kokërr mollë gjenerali, ushtria sheshon gjithë plantacionin. Më thoni ku jeni?
– Në Rajonin e Policisë Nr, 3 tek “Mine Peza” – i them.
– Të lutem ma trajto mirë deri sa të vij. Për 5 minuta jam aty. Kam tërë ditën që e pres, Isha në merak. Thosha diçka i ka ndodhur. Dhe ashtu është ….Erdha, erdha…!
Lashë receptorin dhe u lehtësova.
-Ju drejtova profesorit:
Agolli po vjen tani. Ai buzëqeshi. Fytyra i mori një pamje engjëllore. Të falënderoj shumë, shumë. Të dy u treguat shumë korrekt me mua. Sa fisnik. Nuk donte ta hidhte poshtë policin pasi e dinte mirë ç’e priste po të ankohej tek Agolli. Polici rrinte me gojë hapur dhe s’u besonte syve se çfarë po ndodhte. Ndërkohë përpara Rajonit ndalon një Fiat i kuq. Prej andej zbriti Agolli. Polici u fsheh pas dritares mos ta shikonte. E shoqërova profesorin deri te makina. Agolli sa e pa ju hodh në qafë. As e vuri re ishte larë apo ishte pis. E mori për krahu dhe e futi në makinë. Pastaj erdhi më dha dorën duke më falënderuar. Më hoqët një siklet të madh më tha. S’dija ku të shkoja. Nuk dija. Zemra po më çahej…Por ja…. Më tha disa herë faleminderit dhe u largua. Ky ishte takimi i parë dhe i fundit nga afër me Agollin e madh.
