Nga: Florian Çullhaj PhD
Në vitin 1957-të psikologu social Leon Festinger formuloi konceptin e Disonancës Konjitive. Sipas tij, kjo formë shqetësimi psikologjik përjetohet kur një individ ka një përplasje midis ideve dhe veprimeve të tij personale. Për shembull, është shqetësimi që një votues përjeton kur partia për të cilën ai ka votuar kryen një veprim të cilin ai e konsideron të papranueshme. Kjo gjendje mund të tejkalohet, ose duke modifikuar mjedisin politik të votuesit, ose kur votuesi modifikon sjelljen e tij, ose kur modifikon interpretimet njohëse personale. Përkatësisht, një votues i zhgënjyer nga partia e tij mund të shkëputet nga burimet e informacionit që i shkaktojnë shqetësim, mund të vendosë të mos votojë më për atë parti, ose të mund të ndryshojë bindjet e tij.
Që prej rikonfirmimit në pushtet të Rilindjes, me “timonin” e qeverisjes vetëm në duart e saj, ata që së fundmi e votuan atë, kanë përjetuar forma të forta të disonancës konjitive. Ky shqetësim është përsëritur sa herë që partia ka thënë, apo ka vepruar për diçka që ata e kanë gjykuar në kundërshtim me sistemin e tyre të vleror. Imagjinoni që ka patur shumë shqiptarë që kanë votuar për Rilindjen dhe që nuk e dëshironin kanabizimin e vendit, as PPP-të pa kriter me kosto shumë të rënda mbi buxhetin e shtetit, ku sipas Bankës Botërore në raportin e saj të fundit, jemi vendi i dytë me borxhin publik më të lartë në rajon. Nuk do dëshironin as emigrimin masiv të shqiptarëve ku 40% syresh është me arsim të lartë; as ankesat e 44% të bizneseve për korrupsion të Administratës Tatimore, ku 34.6% e tyre ju është dashur të japin ryshfet; as refuzimin nga Franca dhe e disa vendeve të tjera evropiane për hapjen e negociatave. Lista mund të vazhdoj ad infinitum me kushtet që janë krijuar për përjetimin e disonancës konjitive të votuesit të majtë.
Në këto rrethana, opozita është ajo e cila duhet të kujdeset për këtë shqetësim. Të kujdesesh për të do të thotë të mos akuzosh votuesin e majtë dhe t’u thuash, “mirë t’ju bëhet, vetë e votuan!”. Kohët e fundit, ky është një qëndrim konstant i disa mediave pranë të djathtës, zelli i tepërt i të cilave duket sikur e ndihmon kauzën e opozitës, kur në fakte e dëmton edhe më tepër atë. Përkatësisht, kjo frazë nuk është se e zvogëlon shqetësimin e votuesve të majtë, të cilët edhe mund të “pendohen” për zgjedhjen që kanë bërë. Por, përkundrazi, ata sapo e dëgjojnë e rrisin disonancën konjitive dhe reagimi i tyre ndaj opozitës është mos dëgjimi i alternativës së saj. Limonti! Të kujdesesh për shqetësimin e tyre do të thotë të lejosh votuesit kundërshtarë të gjejnë diçka të votueshme tek opozita, një element i cili është aq bindës sa t’i shpie ata në atë gjendje sa të ndryshojnë mendim.
Detyra e parë e opozitës, – paralelisht me betejën politike – është të kuptojë momentin. Sepse ka votues mirëqenia e të cilëve, – duke e çuar PS-në dhe Ramën në opozitë – është më e madhe se rreziku i ndjenjës së shqetësimit nga disonanca konjitive për të votuar për Partinë Demokratike dhe opozitën në tërësi. Pra, është imperative rindërtimi i kushteve për të krijuar një opozitë të votueshme, e cila lehtëson zgjidhjen e disonancës jo përmes mbylljes në vetvete, por përmes një ndryshimi në ide dhe rrjedhimisht një ndryshimi në votë.
Sot, i gjithë vendi po përjeton një klimë zhgënjimi të thellë. Kjo sigurisht për shkak të keqqeverisjes, e cila po paketon me ngut të njëjtat premtime të mëparshme, si ilaç për të minimizuar rrezikun e të shkuarit e papërgatitur në zgjedhje të parakohshme. Rilindja, tradhtoi çdo pritshmëri të votuesve të saj, sepse nuk arrit të siguronte as për një hop Qeverisjen cilësore që pat premtuar.
Si përfundim, roli i opozitës bëhet edhe më jetik për aq kohë sa palët kanë treguar se nuk kanë dallime ideologjike të theksuara. Për pasojë, lind nevoja që opozita të zbulojë ndryshimin që mbart në raport me pozitën, për të lënë hapësirën e mjaftueshme që votuesi të kuptojë se cila parti i përket atij kalibri që beson dhe lufton për interes publik. Përndryshe, nëse nuk hapet ndaj alternativave të reja dhe nuk ndryshon qëndrim ndaj elektoratit në tërësi dhe atij të majtë në veçanti, ajo do përcjellë idenë se i takon llojit të asaj opozite, që e shohin politikën si një mundësi për të garantuar biznes personal apo miqësi, duke e thelluar edhe më tej disonancën konjitive të elektoratit të majtë. /Gazeta Liberale
