“Serbia nuk do të jetë në gjendje të sigurojë zhvillimin e saj të ardhshëm ekonomik, politik dhe ushtarak pa u mbështetur në një bllok gjeopolitik”, tha për EADaily, eksperti serb në marrëdhëniet ndërkombëtare Srdjan Perishiç.
Siç vuri në dukje eksperti, qëllimi i artikuluar qartë i Serbisë për t’u bërë anëtare e BE nuk ka rezultuar me prosperitet ekonomik për të. Përkundrazi, qendrat ekonomike globale po shkon drejt lindjes. Bashkimi Evropian nuk ka as aftësi, as gatishmëri për të mbështetur ekonominë serbe. Siç thotë Perisiç, Serbia shihet si një treg i vetëm për mallrat evropiane.
“Kjo është arsyeja pse nuk do të ketë pranim te Serbisë në BE, as nuk do të ndodhë për të ashtuquajturin Ballkanin Perëndimor. Ballkani Perëndimor konsiderohet si një fortesë që supozohet të mbrojë Evropën nga Rusia dhe Kina. E gjithë kjo thotë se perspektivat ekonomike të Serbisë duke u mbështetur në BE janë të zymta,”-thotë analisti.
Sipas Perisiç, përveç kësaj, ata pretendojnë se Beogradi “ndaloi” bashkëpunimin e tij ekonomik me Moskën dhe Pekinin. Balancimi ushtarak i Serbisë midis Rusisë dhe NATO-s nuk mund të zgjasë përgjithmonë, sidomos duke pasur parasysh se NATO mbështetet te shqiptarët dhe kroatët, paralajmëron ai.
“Shqipëria dhe Kroacia janë leva kryesore e Perëndimit në Ballkan. Nuk ka vend për Serbinë këtu. Përkundrazi, Serbisë dhe serbëve u jepet roli i një territori të përhershëm të ndarë dhe të kontrolluar, dhe Shqipëria dhe Kroacia përdoren për këtë qëllim. Nuk duhet të harrojmë për boshnjakët. Pra, e vetmja zgjidhje për Serbinë është forcimi i lidhjeve ekonomike dhe ushtarake me Rusinë dhe lidhjet ekonomike me Kinën,”-thotë Srdjan Perishiç.
Ai beson se kjo do t’i japë Beogradit një shans për të shpëtuar Republikën Sërbska dhe t’i tregojë shtetasve të Malit të Zi se Rusia nuk është larguar nga Ballkani.
“Nëse Serbia do të krijojë lidhje më të ngushta ushtarake me Rusinë, do të varet nga kuptimi i saktë i situatës së saj nga autoritetet. Rusia duhet gjithashtu të ofrojë një mundësi për një bashkëpunim më të thellë ekonomik për Serbinë, deri në hapjen e një baze ushtarake [ruse], “- theksoi eksperti.
Sipas tij, një bazë ushtarake ruse do të forconte sigurinë e Serbisë dhe Rusisë, veçanërisht nëse sistemet e reja ruse të mbrojtjes ajrore vendosen në territorin serb. Serbia do të bëhet një faktor sigurie, ndërsa Rusia do të marrë mbrojtje efektive në drejtimin jugperëndimor, thotë Perisiç. Baza ushtarake mund të nxisë rritjen ekonomike serbe, pasi Serbia dhe Rusia do të duhej të lidhnin bashkëpunimin ekonomik dhe ushtarak midis dy vendeve në një paketë të vetme, mendon eksperti.
“Një bazë ushtarake në Serbi nuk do të ishte shumë e shtrenjtë për Rusinë. Ajo mund të vendoset në një strukturë të ushtrisë serbe. Nëse Rusia dhe Serbia do të vendosin ta ndërtojnë atë në një vend të ri, nuk do të ketë nevojë për investime të mëdha. Baza ruse do të ishte pjesë e sistemit të mbrojtjes ajrore ruse. Nuk do të ishte një bazë profesionale, kështu që nuk do të kishte nevojë për infrastrukturë ose investime të gjera, ndryshe nga ato ushtarake amerikane. Dhe do të ishte e vendosur në një mjedis miqësor, ” tha nërpërfundim Srdjan Perishiç.
Një vëzhgues ushtarak rus Viktor Litovkin beson se mundësia e pranisë ushtarake ruse në Serbi varet para së gjithash nga gatishmëria dhe iniciativa e udhëheqjes serbe dhe popullit serb.
“Nëse Serbia dëshiron, atëherë po. Por askush nuk e di ende nëse dëshiron. Presidenti serb nuk ka thënë asgjë për këtë çështje, nuk ka pasur ndonjë sondazh për këtë. Pra, gjithçka është e mundur, por nuk ka pasur një vendim të tillë, me sa di unë “, ka thënë Litovkin për EADaily.
Sipas ekspertit rus, nga pikëpamja ushtarake, Rusia do të kishte një bazë në Ballkan dhe mund të kontrollonte një pjesë tjetër të Mesdheut. Do të kishte kuptim për aviacionin ushtarak, thotë ai.
“Serbia nuk ka dalje në det; Moska mund të ndihmojë Beogradin të mbështesë pavarësinë e saj dhe t’i rezistojë përpjekjeve të NATO-s dhe Shteteve të Bashkuara për të angazhuar Serbinë në një aleancë anti-ruse,”- vazhdon Litovkin.
Ai gjithashtu thekson se nuk do të ishte e lehtë të organizohej një bazë e tillë në Serbi, duke marrë parasysh se vendi është i rrethuar nga anëtarë të NATO-s. Megjithatë, ka mënyra për ta kapërcyer atë.
“Për shembull, Greqia mund të lejojë që avionët rusë të fluturojnë në Serbi. Për shkak se Greqia madje është pjesë e NATO-s po luan një rol të veçantë. Maqedonia nuk është ende anëtare e NATO-s, kështu që mund të ndihmojë Rusinë edhe në disa kushte të caktuara. Mbajmë mend se kur trupat ruse hynë në Kosovë, mirëmbajtja e furnizimit të tyre u pengua për shkak të disa vendeve. Por përmes Maqedonisë, Greqisë, Bullgarisë që nuk ishte anëtare e NATO-s atëherë arritëm të furnizonim trupat tona. Unë nuk përjashtoj që ne mund të gjejmë një mënyrë për të furnizuar trupat tona në Serbi,”- thotë Viktor Litovkin. TIRANA TODAY
