Pavarësisht se me vendim të Këshillit të Ministrave janë shpallur të mbrojtura disa zona të vendit, sot realiteti paraqitet krejt tjetër. Ndërtimi i HEC-eve është një dukuri, e cila nuk ka të ndalur. Me veprime të tilla të bekura nga strukturat qeveritare mjedisi shqiptar ndodhte në prag katastrofe.
Pas shkatërrimit të lumit të Valbonës, një tentativë tjetër është shënuar edhe me kanionet e Osumit, por pas denoncimeve nga media, qeveria ka anuluar një gjë të tillë. Gjithashtu erdhe banorët e Kukësit të zonave, Shishtavec, Topojan, Xhaferaj, Brekijë, Novosej dhe Turaj kanë protestuar kundër ndërtimit të HEC-eve në lumin Reka.
Në këtë zonë janë parashikuar të ndërtohen një sërë hidrocentralesh, por banorët vijojnë betejën e mbrojtjes së kësaj zone përmes protestave. Nga ana tjetër ende nuk ka patur një reagim zyrtar nga qeveria Rama, por ata që e ndiejnë më tepër janë banorët e asaj zone. Sa herë flasim për turizëm vetvetiu atë e identifikojmë me disa pika popullore siç është bregdeti i Jugut, Valbona, Apolonia apo Kruja por jo vetëm kaq.
Krahas kësaj, janë përcaktuar edhe disa zona me prioritet turistike, po pyetja lind se a mjaftojnë kaq sa janë dhe si mund të ndalet shkatërrimi i biodiversitetit natyror. Një përgjigje të tillë, banorët e presin nga shtetit pasi jeta e tyre është e lidhur pazgjidhshmërisht me ujin dhe florën e faunën.
Në draft strategjinë e fundit për turizmin identifikohen disa zona që kanë pikërisht këtë pikë të fortë, potencialin e zhvillimit turistik. Referuar dokumentit lista e zonave të identifikuara me përparësi turizmin, përfshin: Brezin bregdetar, Parkun e Alpeve, Parkun e Bunës, Parkun e Vjosës, të gjitha njësitë administrative (në kufijtë e ish-komunave dhe ish-bashkive) me dalje në det, rrjedhat lumore dhe zona buferike rreth tyre, itineraret turistike dhe zona buferike përreth tyre dhe ishujt.
E njëjta strategji identifikon edhe disa itinerare që mund të ndahen në turistike, kulinare liqenore. “Turistiket identifikohen me Via Egnatia, Via Skënderbeg, Itinerari alpino – liqenor që lidhet përtej kufirit me itinerarin turistik të maleve Dinarike, Itinerari vozitës përgjatë liqeneve artificiale Koman – Fierzë, Itinerari kulinar – agroturistik” thuhet në dokument.
Po kështu janë marrë në analizë edhe akset rrugore panoramike dhe zonat e tyre buferike ku përfshihet aksi Përmet – Ersekë, Aksi Gjirokastër – Sarandë, Aksi e Qafë-Kërrabës, aksin Elbasan – Librazhd.
Në grupin e zonave me përparësi turizmin janë identifikuar disa zona në brendësi të territorit si Tërbufi, Mali i Dajtit, Liqenet e Lurës, Liqenet e Belshit, Liqeni i Shkodrës, Liqeni i Ohrit dhe i Prespës, Dardha, Voskopoja, Gjinari dhe Mali i Lënies, në afërsi të Rehovës.
Të fundit ndër kategoritë e përmendura në strategji janë sitet e UNESCO ekzistuese dhe të propozuara që nisin nga Gjirokastra dhe vijojnë me Beratin, Butrintin, Apoloninë, Varrezat e Selcës së Poshtme, zona natyrore dhe kulturore të Ohrit dhe Amfiteatri i Durrësit.
Zhvillimi i një pjese të këtyre zonave të identifikuara parashikohet që të mbështetet edhe me programe të tjera. Zona e Alpeve vetë si dhe Bregdeti kanë secila nga një plan të integruar për zhvillimin, kurse në mënyrë më periferike pritet që një ndikim të ketë edhe ndërhyrja përmes projektit “100 fshatrat”.
