Shpërthimi në centralin bërthamor të Çernobilit në Ukrainë më 26 prill 1986, është më i madhi deri më sot i këtij lloji në historinë e njerëzimit. Ai çliroi nivele të larta të rrezatimit brenda atmosferës, duke imponuar zhvendosjen e qindra mijëra njerëzve. Një nga 4 reaktorët shpërtheu në orët e hershme të mëngjesit. Tre nga punëtorët, reaguan menjëherë duke aktivizuar sistemet ftohëse, edhe pse humbën jetën pas disa sekondash.
Nëse nuk do të kishte ndodhur kjo, ekspertët thonë se shpërthimi do të kishte qenë 40 herë më i madh, dhe pasojat shumë më katastrofike. Pavarësisht masave, shpërthimi lëshoi 400 herë më shumë rrezatim sesa bomba atomike e hedhur në Hiroshima gjatë Luftës së Dytë Botërore. Rreth 116. 000 njerëz që jetonin në atë zonë, u evakuuan brenda disa ditësh. OKB identifikoi 49 vdekje të menjëhershme, si pasojë e traumave të pësuara apo helmimit radioaktiv. Ndërkohë, më vonë llogaritet të jenë shkaktuar edhe 4000 vdekjeve të tjera të parakohshme.
Banorët nuk u lejuan të ktheheshin më në shtëpitë e tyre. Sipas disa vlerësimeve, Çernobili mund të jetë i banueshëm pas 20 mijë vjetësh. Efektet e Çernobilit, u ndjenë edhe në Shqipëri. Qeveria komuniste e kohës, urdhëroi groposjen e mijëra tonë produkteve bujqësore, kryesisht perime, të cilat u gjetën se ishin kontaminuar nga reja radioaktive që u përhap deri në Evropën Perëndimore. Sot në botë, vlerësohet se janë mbi 16 mijë armë bërthamore të gatshme për lëshim, përveç dhjetëra centraleve bërthamore që përdoren për prodhimin e energjisë. Frika nga holokausti bërthamor, e nxitur nga liderët autoritarë dhe shpesh të papërgjegjshëm, është më e madhe se kurrë më parë./ Përktheu për Tirana Today, Alket Goce
