Afro 800,000 vjet më parë Toka u prek nga një prej meteorëve më të mëdhenj të njohur. Por, vendi ekzakt se ku ai u përplas ne planetin tonë ka qenë një mister, deri tani.
Krateri mund të jetë nën lavë në një zonë prej 910 kilometra kub të fushës vullkanike në Bolaven Plateau, rajon në shtetin aziatik, Laos. Studimi është publikuar në revistën ‘Proceedings of the National Academy of Science’.
Meteoriti është një objekt nga hapësira që i mbijeton udhëtimit nëpër atmosferë dhe bie në sipërfaqen e Tokës. Meteori që u rrëzua në Tokë mbi 790,000 vjet më parë ishte 2 kilometra (1.2 milje) i gjerë, dhe ndikimi ishte aq i madh sa mbetjet u përhapën nëpër Azi, Australi dhe Antarktidë.
Të dhënat e para që i bënë shkencëtarët të kuptonin zonën e ndikimit, lidheshin me disa objekte të vogla qelqi, si guralecë. Këto të fundit janë të njohura si tektite. Shkencëtarët besojnë se tektitet të formuara nga materiali i Tokës, të cilat u shkrinë nga ndikimi i meteorit u hodhën në atmosferën tonë. Përpara se të binin përsëri në tokë.
“Ekzistenca e tyre do të thotë që meteori ndikues ishte aq i madh dhe shpejtësia e tij aq e shpejtë, sa arriti të shkrijë shkëmbinjtë që goditi,” tha profesori Kerry Sieh, studiuesi kryesor në Observatorin e Tokës në Singapor dhe një nga autorët e shkrimit.
Shkencëtarët kanë qenë kryesisht në gjendje të përcaktojnë kraterin e burimit për tektitët, me përjashtim të një, dhe ajo ishte fusha Australasiane. Ajo shtrihet në të gjithë rrugën nga Kina jugore në jug të Australisë. Bëhet fjalë për fushën më të madhe të njohur tektite, e cila mbulon rreth 10% të sipërfaqes së tokës.
“Ka pasur shumë përpjekje për të gjetur vendin e ndikimit dhe shumë sugjerime, duke filluar nga Kamboxhia veriore, deri në Laos qendrore. Madje edhe Kinë jugore, po ashtu nga Tajlanda lindore deri në Vietnam në det të hapur”, tha Sieh.
“Por studimi ynë është i pari që bashkon kaq shumë linja provash, duke filluar nga natyra kimike e tektiteve deri në karakteristikat e tyre fizike. Si dhe nga matjet e gravitetit deri në matjet e epokës së lavave që mund të groposnin kraterin”.
Edhe pse ka ende detaje që duhet të konfirmohen, shkencëtarët kanë bërë me dije se tashmë i duhet të ndërhyjnë. Ku i duhet të shpojnë disa qindra metra për të parë nëse shkëmbinjtë poshtë lavave janë në të vërtetë shkëmbinj./ Burimi: CNN Përshtati: TIRANA TODAY
