Astronomët kanë zbuluar një lazer të fuqishëm radiovalë, të njohur si megamaser, në hapësirë. Ky megamaser që thyen rekordin është më i largëti i vërejtur ndonjëherë në 5 miliardë vite dritë larg nga Toka.
Drita nga ky lazer hapësinor udhëtoi 36 mijë miliardë miliardë milje (58 mijë miliardë miliardë kilometra) për të arritur planetin tonë. Një ekip ndërkombëtar astronomësh, i udhëhequr nga Marcin Glowacki, vëzhgoi këtë dritë, duke përdorur teleskopin MeerKAT të Observatorit të Radio Astronomisë së Afrikës së Jugut. (MeerKAT është stenografi për Teleskopin Karoo Array, i paraprirë nga fjala afrikane për “më shumë”)
Glowacki është një bashkëpunëtor kërkimor në nyjen e Universitetit Curtin të Qendrës Ndërkombëtare për Kërkimin e Radio Astronomisë në Australi.
Megamaserët krijohen kur dy galaktika përplasen me njëra-tjetrën. Është megamaseri i parë hidroksil që MeerKAT ka vëzhguar, tha Glowacki.
Hydroxl, një grup kimik i përbërë nga një atom hidrogjeni dhe një atom oksigjeni, mund të gjendet brenda bashkimeve të galaktikave.
“Kur galaktikat përplasen, gazi që ato përmbajnë bëhet jashtëzakonisht i dendur dhe mund të shkaktojë rrezet e përqendruara të dritës për të nxjerrë jashtë”, tha Glowacki në një deklaratë.
Ekipi hulumtues e ka quajtur lazerin Nkalakatha, që do të thotë “bos i madh” në isiZulu, gjuha bantu e zulusve në Afrikën e Jugut.
Astronomët zbuluan megamaserin në natën e parë të një sondazhi që përfshiu më shumë se 3000 orë kohë vëzhgimi duke përdorur MeerKAT.
“Është mbresëlënëse që, me vetëm një natë të vetme vëzhgimesh, ne kemi gjetur tashmë një megamaser që ka thyer rekord”, tha Glowacki. “Kjo tregon se sa i mirë është teleskopi”.
Ekipi hulumtues po vazhdon të përdorë MeerKAT për të vëzhguar nga afër zona të ngushta në qiell dhe për të kërkuar të njëjtat elementë të spiunuar në megamaser. Të bësh këtë mund të sigurojë më shumë njohuri se si ka evoluar universi.
“Ne kemi planifikuar vëzhgime të mëtejshme të megamaserit dhe shpresojmë të bëjmë shumë zbulime të tjera”, tha Glowacki.
MeerKAT është një pararendës i grupit transkontinental të kilometrave katrorë, ose SKA, një teleskop në ndërtim si në Afrikën e Jugut ashtu edhe në Australi. Grupi do të përfshijë mijëra pjata dhe deri në 1 milion antena me frekuencë të ulët në një përpjekje për të ndërtuar radio teleskopin më të madh në botë.
Pavarësisht se këto enë dhe antena do të jenë në pjesë të ndryshme të botës, së bashku do të krijojnë një teleskop që ka mbi 1 kilometër katror (0,39 milje katrorë) sipërfaqe grumbullimi. Si rezultat, astronomët mund të vëzhgojnë të gjithë qiellin shumë më shpejt sesa me teleskopët e tjerë.
Burimi i lajmit: CNN. Përshtatur nga Tirana Today
