Në kafenetë e Novi Pazarit, një qytet kryesisht boshnjak në Serbinë jugore, shpesh ka më shumë mbështetës për klubet turke të Fenerbahçes apo Galatasaray se sa për Starin e Kuq apo Partizanin e Beogradit.
Kryeqyteti i Sanxhakut, Novi Pazar sapo ka bërë qytetar nderi Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan.
“Që nga fundi i botës bipolare, Turqia ka pasur një politikë shumë aktive në Ballkan,” vëren Jean Marcou studiuese bashkëpunëtore në Institutin Francez të Studimeve Anatoliane. Ankaraja ka kontribuar “në stabilizimin e konflikteve” dhe “përpjekjet për rindërtim”, duke udhëhequr një politikë të jashtme të ngjyrosur me “neo-otomanizëm”.
Politika
Kjo ndonjëherë është politike. Në fund të marsit, gjashtë turq janë dëbuar nga Kosova për në vendin e tyre, pasi paraqiten si mbështetësit e predikuesit Fethullah Gulen, të akuzuar nga Ankaraja për organizimin e grushtit të shtetit të muajit korrik 2016.
Operacioni u krye nga të dy shërbimet e inteligjencës jashtë proceseve gjyqësore. Duke denoncuar një operacion “kundër” Kosovës, Kryeministri Ramush Haradinaj shkarkoi ministrin e tij të brendshëm dhe shefin e inteligjencës.
“Kush ju dha urdhër për të bërë një hap të tillë?”, tha pastaj Presidenti Erdogan. Z. Erdogan, që ngjalli reagime në media por jo vetëm. Zemërimi ishte i ngjashëm, ku në shkurt Sarajeva i hoqi dekoratën shkrimtarë ndëri, turkut Orhan Pamuk. Zbulimi i një “frike nga zmbrapsja e z. Erdogan”, opozita komunale e denoncoi “një politikë vazale”.
Partneriteti Ekonomik
Ashtu si Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, edhe Kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama dhe liderit politik i Bosnjës Bakir Izetbegoviç, ishin të ftuar në dasmën e vajzës së Rexhep Erdogan Teyyip në maj 2016, duke treguar afërsinë e tyre ndaj presidentit turk.
Pesha e historisë i bën serbët, të krishterët ortodoksë, instinktivisht më dyshues. Në takimet politike të serbëve të Bosnjës, thuhet lehtë se “Republika Srpska nuk është Turqia”. Sipas Jean Marcou, vdekja në nëntor 2014 e një tifozi serb të basketbollit në Stamboll në luftime kishte pasur “efekte shkatërruese”.
Por sipas studiuesit, “partneriteti Turqi-Serbi u ruajt në fund, sidomos me afrimin ruso-turke, nga viti 2016” dhe për Beogradin, kjo “është një ndihmë, sidomos ekonomike.”
Ministri serb i Tregtisë Rasim Ljajiç kohët e fundit tha se “nuk kalonte as një javë pa një investitor turk që mbërrinte në Serbi”. Vendi i tij tashmë është shtëpi për 400 kompani turke dhe presidenti Aleksandar Vuçiç bëri një ndalesë më 6 maj në Turqi në rrugën e tij drejt Moskës.
Xhamia e Tiranës
Kompanitë turke kontrollojnë aeroportin e Prishtinës, do ndërtojnë aeroportin e Vlorës në jug të Shqipërisë, do ndërtojmë autostradën në Kosovë, që është favoritë për tregun mes të Beogradit dhe Sarajevës.
Sipas Jean Marcou, turqit nuk “ndihmojnë vetëm për zhvillimin ekonomik, por edhe të rehabilitojnë trashëgiminë otomane dhe të krijojnë bashkëpunim kulturor”. Në shkollat e Bosnjës, turqishtja mësohet në 10,000 studentë në 150 institucione, gjuha e tretë e huaj pas anglishtes dhe gjermanishtes.
Xhamia në Mitrovicë, është financuar në 2 milion $ nga turqit, të cilët gjithashtu shpenzuar 30 milionë $ për atë të Tiranës, e destinuar për t’u bërë vendi më i madh mysliman i adhurimit në Ballkani.
Në sytë e Enver Robelli, dëbimi i gjashtë turqve ilustron “ndikimin e vërtetë” të Ankarasë. “Kosova, Bosnja, Shqipëria dhe Maqedonia konsiderohen territore të lashta të Perandorisë Osmane” dhe “trajtohen si pjesë e botës neo-otomane”. Dhe “mos u mashtroni”, thotë Enver Robelli: “Kosova nuk është e armatosur si Gjermania për t’i rezistuar presionit turk”.
Burimi: (Ats / nxp)
Përktheu: Tirana Today
