Ndërsa qeveritë perëndimore kërcënojnë Rusinë me një paketë sanksionesh të paprecedentë që synojnë të pengojnë presidentin Vladimir Putin të urdhërojë një pushtim të Ukrainës, ka një masë në veçanti që duket se shkakton frikë në zemër të Kremlinit: shkëputja e vendit nga sistemi bankar global.
Ligjvënësit amerikanë kanë sugjeruar javët e fundit se Rusia mund të hiqet nga SWIFT, një rrjet i sigurisë së lartë që lidh mijëra institucione financiare në mbarë botën. Ligjvënësit e lartë rusë janë përgjigjur duke thënë se dërgesat e naftës, gazit dhe metaleve në Evropë do të ndaleshin nëse kjo ndodh. “Nëse Rusia shkëputet nga SWIFT, atëherë ne nuk do të marrim valutë, por blerësit, vendet evropiane në radhë të parë, nuk do të marrin mallrat tona – naftë, gaz, metale dhe komponentë të tjerë të rëndësishëm”, tha Nikolai Zhuravlev, zëvendëskryetar i dhomës së lartë të parlamentit të Rusisë.
Çfarë është SWIFT?
Shoqëria për Telekomunikacionin Financiar Ndërbankar në mbarë botën u themelua në vitin 1973 për të zëvendësuar teleksin dhe tani përdoret nga mbi 11,000 institucione financiare për të dërguar mesazhe të sigurta dhe urdhërpagesa. Heqja e Rusisë nga SWIFT do ta bënte pothuajse të pamundur për institucionet financiare dërgimin e parave brenda ose jashtë vendit, duke shkaktuar një tronditje të papritur për kompanitë ruse dhe klientët e tyre të huaj – veçanërisht blerësit e eksporteve të naftës dhe gazit në dollarë amerikanë.
“Ndërprerja do të përfundonte të gjitha transaksionet ndërkombëtare, do të shkaktonte paqëndrueshmëri të monedhës dhe do të shkaktonte dalje masive të kapitalit,” shkroi Maria Shagina, një bashkëpunëtore vizitore në Institutin Finlandez të Çështjeve Ndërkombëtare, në një punim vitin e kaluar për Carnegie Moscow Center. Përjashtimi i Rusisë nga SWIFT do të bënte që ekonomia e saj të tkurret me 5%, vlerësoi ish-ministri i Financave, Alexei Kudrin në 2014.
SWIFT drejtohet nga një bord i përbërë nga 25 persona, duke përfshirë Eddie Astanin, kryetar i bordit drejtues në Qendrën Qendrore të Pastrimit të Kundërpartive të Rusisë. SWIFT, i cili e përshkruan veten si një “shërbim neutral”, është inkorporuar sipas ligjit belg dhe duhet të jetë në përputhje me rregulloret e BE-së.
Çfarë ndodh nëse Rusia largohet?
Ka precedent për heqjen e një vendi nga SWIFT. SWIFT shkëputi bankat iraniane në vitin 2012. pasi ato u sanksionuan nga Bashkimi Evropian për programin bërthamor të vendit. Irani humbi pothuajse gjysmën e të ardhurave të tij nga eksporti i naftës dhe 30% të tregtisë së jashtme pas shkëputjes, sipas Shagina.
“SWIFT është një kooperativë globale neutrale e krijuar dhe operuar për përfitimin kolektiv të komunitetit të saj,” tha organizata në një deklaratë të mërkurën. “Çdo vendim për vendosjen e sanksioneve ndaj vendeve ose subjekteve individuale, varet vetëm nga organet kompetente qeveritare dhe ligjvënësit në fuqi”.
Nuk është e qartë se sa mbështetje ka në mesin e aleatëve të SHBA, për të ndërmarrë veprime të ngjashme kundër Rusisë. Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kanë më shumë për të humbur nëse Rusia shkëputet, sepse bankat e tyre janë përdoruesit më të shpeshtë të SWIFT për të komunikuar me bankat ruse, sipas Shagina.
Banka Qendrore Evropiane ka paralajmëruar huadhënësit me ekspozim të konsiderueshëm ndaj Rusisë, që të përgatiten për sanksione kundër Moskës, sipas Financial Times. Zyrtarët e BQE-së kanë pyetur gjithashtu bankat se si do t’i përgjigjeshin skenarëve, duke përfshirë një masë për të parandaluar hyrjen e bankave ruse në SWIFT.
Bashkimi Evropian është i gatshëm t’i përgjigjet një pushtimi rus të Ukrainës me “sanksione gjithëpërfshirëse të papara më parë”, tha të hënën ministri i Jashtëm danez Jeppe Kofod. Kryediplomati i BE-së Josep Borrell tha të martën se sanksionet do të ishin “leva më e rëndësishme që Perëndimi, ose të paktën Bashkimi Evropian ka”.
Kryeministri britanik Boris Johnson u tha ligjvënësve të martën se qeveria e tij po diskutonte mundësinë e ndalimit të Rusisë nga SWIFT me Shtetet e Bashkuara.
“Nuk ka dyshim se kjo do të ishte një armë shumë e fuqishme [kundër Rusisë]. Kam frikë se mund të vendoset vërtet vetëm me ndihmën e Shteteve të Bashkuara. Ne jemi në diskutime për këtë,” tha Johnson.
Burimi i lajmit: CNN. Pershtatur nga Tirana Today
