Nga: Monika Stafa
6 Dhjetori do te shenohet si nje date e rendesishme ne kalendarin e historise se fundtranzicionit shqiptar.
E kush do e mendonte pas shekujsh histori refuzimi nga ana e perendimit dhe jo vetem, kancelarite europiane te nenshkruajne ne tryezen e shtetit shqiptar rikonfirmimin e nje kombi.
Me poshte me nje kryeshenje shqiptare me kontribut te pacmuar jo vetem letrar por dhe ate politik.
…
Ne kemi hyrë tashmë në bisedë. Pas përshëndetjeve, që ne i quajmë “të rastit”, por që e bëjnë një shtëpi të jetë shtëpi, ambasadori Aliçkaj nis të tregojë rreth një takimi që ka pasur me homologë të tij të vendeve të Ballkanit, ku është diskutuar për Kosovën:
“Folën të gjithë, përveç ambasadorit të Beogradit, shpjegon Aliçkaj. Atëherë unë e pyeta homologun serb drejtpërsëdrejti: Po ti, ç’mendon? Dhe ai m’u përgjigj: Ja, ato që thanë kolegët e mi parafolës”.
Nuk është aspak e vështirë të provokosh zemërimin, apo “mëninë” e I. Kadaresë. Doni ta provoni?! Bëni një lëshim për Kosovën! Në vështrimin e I. Kadaresë s’është aspak e vështirë të lexosh pakënaqësinë.
“Po ti, çfarë u the?!”, i drejtohet ai ambasadorit, i cili parashtron me kujdes gjithë argumentin e tij. Dhe mua më duket se po lexoj në mendjen e tij një dëshirë të sinqertë që diplomati të ketë dhënë përgjigjen më të mirë, më të merituar. Ai do të kënaqej nga kjo, padyshim.
Puna është se tani Kosova nuk është më çështje jugosllave, dhe duhet dalë prej kësaj kornize”.
“Ja, kjo i duhet thënë atij të Beogradit, merr tonalitet zëri i Kadaresë. Ata duhet ta kuptojnë se kanë humbur jo vetëm të drejtën politike, por edhe atë historike e kulturore. Serbët kanë mbetur të izoluar edhe në shkrim, jo më në të tjera gjëra. Një shekull më parë shqiptarët kishin dy alfabete latinë, domethënë dy alfabete europianë. Qysh në kohën e Buzukut shqipja është shkruar si në Europë. A e dini se interneti i kthen në shenja të pakuptueshme germat e alfabetit cirilik që përdorin serbët”.
Kadare duket sikur kërkon pëlqimin tonë me sy.
Në të vërtetë biseda për Kosovën dhe për imazhin e Shqipërisë sundojnë gjithë mbrëmjen. Gjatë “çajit”, që zgjat gati tri orë, flitet herë me gjuhë e terma diplomatikë, herë me gjuhë e terma më të lirshëm, se si do të jetë e ardhmja e çështjes shqiptare.
Kadare mendon se nuk ka pasur një çast më të lartë për shqiptarët. Ky është apogjeu. Asnjëherë shqiptarët s’kanë qenë kaq dinamikë dhe energjikë në rajon, asnjëherë s’kanë pasur aq ndikim e fuqi “për të bërë vetveten” sa tani.
“Ju të diplomacisë si mendoni ?”, i drejtohet ai ambasadorit Aliçkaj.
“Eshtë pak e ndërlikuar, thotë ai, ka mendime të ndryshme dhe të kundërta, kështu ndodh gjithnjë kur vendoset një kufi”.
Por shkrimtari në këtë diskutim nuk ka ndërmend të pajtohet kollaj.
Janar 2008, Paris.
