Nga: Ervis Iljazaj
Si shumë herë të tjera, edhe kësaj herë mandati i qeverisë italiane nuk do të shkojë deri në fund, dhe me shumë gjasa vendi fqinj do të shkojë në zgjedhje të parakohshme. Mateo Salvini, një nga politikanët më në zë të Europës dhe një nga më të diskutueshmit, kërkon të shpërndajë parlamentin duke synuar kështu postin e Kryeministrit.
I fortë në sondazhet politike, Salvini mendon se forca e tij politike Lidhja e Veriut mund të fitojë zgjedhjet e vetme, e në këtë kuptim, nuk mund të qëndrojë pa e shfrytëzuar rastin për të qenë kryeministri i Italisë.
Pas zgjedhjeve parlamentare europiane, koalicioni çuditshëm qeverisës i Italisë midis Lidhjes së Veriut dhe Lëvizjes Pesë Yje filloi të përçahej për faktin se raportet e forcave ndryshuan. Në zgjedhjet parlamentare europiane Lidhja e Veriut e drejtuar nga kontraversi Salvini mori 34 % të votave, ndërsa Pesë Yje 17 %. Ndërkohë që, vetëm një vit më parë në zgjedhjet parlamentare italiane përqindjet e votave ishin po njësoj, vetëm se Lidhja e Veriut kishte 17 % dhe Pesë Yje 34 %. Në vetëm një vit, Pesë Yje humbën gjysmën e votuesve të saj, ndërsa Lidhja e Veriut e rriti mbështetjen e saj me 50 %.
Si ka mundësi që vetëm në një vit të ndryshonte në mënyrë drastike mbështetja për dy forcat e koalicionit të qeverisë ?
Për një arsye shumë të thjeshtë. Premtimet e Salvinit kishin të bënin me vendime politike siç ishin ato anti emigracion, të cilat nuk kërkon kosto financiare. Në këtë mënyrë Salvini u duk si një politikan që mban premtimet. Ndërsa ato të Pesë Yje ishin premtime elektorale që kishin kosto të larta financiare. Duke qenë se ekonomia italiane nuk mund t’i përballonte ato, shumë nga premtimet e lëvizjes Pesë Yje nuk u mbajtën, duke e bërë këtë forcë politikë në sytë e italianëve si një lëvizje e cila vetëm është e aftë të denoncojë dhe jo të qeverisë.
Dështimi i Lëvizjes Pesë Yjë në Itali, është rasti më flagrant dhe demostrues se të gjitha lëvizjet populiste të majta europaine kanë dështuar në vitet e fundit.
Fill pas krizës financiare të vitit 2008, që mbërtheu pothuajse të gjithë botën dhe kryesisht vendet europiane, sistemi kapitalist u vu në dyshim të thellë nga një pjesë e madhe e këtyre shoqërive. Kjo krizë u pa nga shumë si fundi i liberalizmit ekonomik, i cili i kishte sjellë Europës paqe dhe zhvillim ekonomik për 70 vite me radhë, si asnjëherë tjetër në historinë e saj. Pikërisht për këtë arsye, lindën shumë lëvizje intelektuale dhe politike që kërkuan të rikonceptonin ekonominë, shoqërinë dhe përfaqësimin politik si kundërvënie e liberalizmit.
Në disa vende europiane lindën lëvizjet e para populiste të majta, që për disa vite me radhë arritën kulmin e tyre. Këto lëvizje u formuan më së tepërmi në Europën e Jugut, ku varfëria ishte më e madhe dhe kriza financiare u ndie edhe më shumë.
I gjithë suksesi i tyre, duke filluar që nga Lëvizja Pesë Yje në Itali, Podemos në Spanjë dhe Ciriza në Greqi, u bazua te kritika e ashpër ndaj kapitalizmit, ndaj pabarazisë ekonomike dhe instalimit të drejtësisë sociale, duke propozuar një ekonomi shtetërore dhe shpërndarje të pasurisë. Po ashtu, një armë tjetër e fortë ishte kritika ndaj demokracisë përfaqësuese dhe propozimi i demokracisë direkte, ku populli do të merrte në duar fatin e tij.
Deri disa vite më parë, të gjitha këto alternativa u demonstruan të suksesshme, pasi në Greqi, Itali dhe disa vende të tjera lëvizjet populiste të majta arritën të merrnin pushtetin, pasi emocionet popullore që ngjallën ishin elektorale dhe sollën konsensus.
Mirëpo, në të gjitha këto vende parti të tilla në qeverisje dështuan me sukses. Sepse të gjitha idetë e tyre për shtetëzim të ekonomisë, të demokracisë direkte apo të fuqisë së popullit ishin thjesht një utopi.
Sigurisht që kapitalizmi dhe tregu i lirë mund të ketë krijuar pabarazi, por jo varfëri. Defekteve të kapitalizmit, populistët e majtë i ofruan si alternativë pothuajse komunizmin, ose për të qenë të saktë me termat, shtetëzimin e ekonomisë. Si politika ofruan më shumë ndihma sociale, ndërhyrje më të madhe në shtetin në ekonomi. Politikë e cila ka treguar historikisht që nuk prodhon zhvillim, por thjesht një pushtet më të madh për vetë politikanët sesa për njerëzit. Një alternativë e tillë, që ofron shtetëzimin e ekonomisë, është më e dëmshme sesa defektet e kapitalizmit dhe kjo nuk ka asnjë dyshim. Qytetarët europianë, sidomos ata të Europës së Jugut, e kuptuan shumë shpejt se lëvizje të tilla, jo vetëm që nuk kanë asnjë perspektivë për të rritur mirëqenien, por janë të dëmshme për ekonominë e atyre vendeve, prandaj edhe i dënuan me votë në zgjedhjet e Parlamentit Europian. /Gazeta Liberale
