Tirana Today
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing
No Result
View All Result
Tirana Today
No Result
View All Result
Home Bota

Pse Erdogani kërkon pajisjen e Turqisë me armë bërthamore

6 vjet ago
in Bota, Editorial - Opinione, Të Gjitha, W-Instant
Pse Erdogani kërkon pajisjen e Turqisë me armë bërthamore

Nga: James Dorsey “Lobelog”

Presidenti turk, Rexhep Tajip Erdogan, nuk ka të ngjarë të provokojë zemërimin e bashkësisë ndërkombëtare, me synimin e tij për një program të armëve bërthamore. Megjithatë, kërkesa e tij që Turqia të ketë të drejtë ta bëjë këtë, nxjerr në pah sfidën ndaj rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla, si dhe ndryshimin e realiteteve rajonale.

Vënia në pikëpyetje e rendit ndërkombëtar nga ana e Erdoganit, mund të reflektojë mendimin e pashprehur të liderëve të tjerë rajonalë, mbi një botë në të cilën Shtetet e Bashkuara janë tërhequr nga Traktati i Forcave Bërthamore me Rreze të Mesme me Rusinë.

Uashingtoni u largua në mënyrë të njëanshme nga marrëveshja bërthamore e vitit 2015 mbi programin bërthamor të Iranit. Ndërsa vende si Kina dhe Rusia, janë të gatshëm t’i shesin vendeve të tjera teknologji bërthamore. Shtojini kësaj dështimin e komunitetit ndërkombëtar, për të parandaluar Pakistanin dhe Korenë e Veriut të bëhen fuqi bërthamore, dhe standardet e tij të dyfishta teksa Izraeli zhvilloi një arsenal bërthamor të vetin.

Tërheqja e SHBA-së nga marrëveshjet me Rusinë dhe Iranin, janë vetëm 2 nga shembujt e një shkelje shumë më të gjerë të ligjit, normave dhe procedurave ndërkombëtare. Kjo e nxitur nga përbuzja e presidentit amerikan Donald Trump, për shtyllat kryesore të rendit të pas Luftës së Dyë Botërore të udhëhequr nga SHBA-ja.

Trump është larguar nga Marrëveshja e Parisit për ndryshimin e klimës, nga Partneriteti Trans-Paqësor, teksa ka hedhur dyshime mbi angazhimin e SHBA-së ndaj shumë marrëveshjeve shumëpalëshe, përfshirë Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), Bashkimin Evropian dhe G7, që bën bashkë ekonomitë më të mëdha të Perëndimit.

Rivalet e Amerikës, Kina dhe Rusia, por edhe Irani, Turqia dhe Arabia Saudite, e kanë kundërshtuar njëanshmërinë e SHBA-së, duke bërë thirrje për forcimin e multilateralizmit. Në këtë të fundit, ata mund ta përdorin tregtinë e armëve për të forcuar peshën e tyre gjeopolitike. Por edhe për të zhvilluar luftëra me një mosrespekt absolut mbi pasojat njerëzore, si dhe duke shtypur brutalisht minoritetet e çdo lloji, etnik, fetar apo politik.

Qasja e Trump “Amerika e Para”, ka inkurajuar të tjerët që mbështeten nga Rusia dhe Kina, përfshirë edhe Erdoganin, që të sfidojnë në një mënyrë më agresive rendin ekzistues, dhe dhunuar më me ngulm themelet e tij. Sigurisht, në pamje të parë deklarata e fundit e Erdogan, se është e papranueshme që vendet që kanë aktualisht armë bërthamore, ta pengojnë vendin e tij të ketë armët e saj bërthamore bën, duket se ka kuptim.

Turqia jeton në një rajon plot me konflikte të dhunshme, në të cilin gara e armatimeve është aktiviteti kryesor. Si të mos mjaftonte kjo, Turqia është e rrethuar nga fuqi de fakto apo fuqi që do të bëhen një ditë bërthamore, teksa bashkësia ndërkombëtare vazhdon të zbatojë standarde të dyfishta.

Shtetet e Gjirit Persik, dy prej të cilave, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, që nuk kanë raporte shumë të mira me Turqinë, janë ndër vendet që shpenzojnë më shumë për ushtritë e tyre në botë. Izraeli, një komb tjetër i Lindjes së Mesme, me të cilin Turqia ka mosmarrëveshje, e sheh epërsinë e vet ushtarake dhe teknologjike, si thelbin e strategjisë së vet të mbrojtjes.

Dhe ky vend e ka lënë prej kohësh të nënkuptohet, por nuk e ka konfirmuar publikisht, se zotëron armë bërthamore. Ndërkohë një fuqi bërthamore është edhe Pakistani,  i mbërthyer aktualisht në një tension të përshkallëzuar me Indinë mbi çështjen e rajonit të Kashmirit. Megjithë mohimin e prerë, Irani dyshohet se dëshiron të jetë një fuqi bërthamore, dhe ka aftësinë ta arrijë diçka të tillë, sidomos nëse hedh përfundimisht poshtë marrëveshjen e 2015-ës.

Një zëdhënës iranian tha këtë fundjavë, se Irani ka nisur të përdorë një grup centrifugash të përparuara për të pasuruar uraniumin, në shkelje të hapur të marrëveshjes bërthamore.

Lëvizja e Teheranit në këtë drejtim, shton rrezikun e një gare bërthamore në Lindjen e Mesme. Arabia Saudite, besohet se ka nisur tashmë ndërtimin e impianteve për pasurimin e uraniumit. Pretendimi i Erdoganit për të drejtën e Turqisë për të ndërruar armë bërthamore, është sa një përgjigje ndaj zhvillimeve rajonale dhe globale, aq edhe një përpjekje oportuniste për të forcuar pozitat e lëkundura, dhe për ta pozicionuar Turqinë si një udhëheqëse të botës myslimane.

Kjo ambicie është e ndërlikuar nga mosmarrëveshja me Shtetet e Bashkuara, për blerjen e një sistemi anti-raketor rus, dhe konflikti me Rusisë mbi fushatën ushtarake ruso-siriane në Idlib, fortesa e fundit e rebelëve sirianë.

Brenda vendit, kjo kërkesë i mundëson Erdoganit ta projektojë veten si një udhëheqës që lufton për atë, që Turqia mendon se duhet të jetë vendi i saj i duhur në rendin e sotëm ndërkombëtar. Në nivel global, ajo është një mënyrë për të sfiduar hapur një rend ndërkombëtar, të cilin Erdogan gjykon se po e mban prapa vendin e tij.

TIRANA TODAY

 

 

 

Tags: Rexhep Tajip ErdoganTrumpTurqia

TË LIDHURA

Shpërthen një nga vullkanet më aktivë në botë në mbi 100 metra në lartësi
Bota

Shpërthen një nga vullkanet më aktivë në botë në mbi 100 metra në lartësi

23:03 | 12/06/2025
Eksperti ngre dyshime pas tragjedisë: Pse goma e uljes ishte ende jashtë?
Bota

Eksperti ngre dyshime pas tragjedisë: Pse goma e uljes ishte ende jashtë?

21:17 | 12/06/2025
Trump bën deklaratën e fortë: Një sulm ndaj Iranit është në horizont
Bota

Trump bën deklaratën e fortë: Një sulm ndaj Iranit është në horizont

21:01 | 12/06/2025
Next Post
1966: Bota pranë Luftës së Tretë Botërore, për shkak të disa bombave bërthamore amerikane (video)

1966: Bota pranë Luftës së Tretë Botërore, për shkak të disa bombave bërthamore amerikane (video)

Shkarkohet kryeprokurorja speciale, Katica Janeva

Shkarkohet kryeprokurorja speciale, Katica Janeva

Keqkuptimi i madh me komisionin antiPresident

Keqkuptimi i madh me komisionin antiPresident

JU REKOMANDOJMË

Tragjedi: Foshnje dhe grua të pajeta, trupa të braktisur në shkurre!

Tragjedi: Foshnje dhe grua të pajeta, trupa të braktisur në shkurre!

22:29 | 07/06/2025
Radari kapi rrugën e avionit para tragjedisë, piloti arriti të thoshte vetëm një gjë

Radari kapi rrugën e avionit para tragjedisë, piloti arriti të thoshte vetëm një gjë

13:54 | 12/06/2025
Përbërësi që largon gjarpërinjtë më shpejt se çdo gjë tjetër

Përbërësi që largon gjarpërinjtë më shpejt se çdo gjë tjetër

15:02 | 11/06/2025
Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

Valeri i Big Brother vjen plot surpriza, firmos kontratë me spektaklin e njohur

15:27 | 21/06/2019




TË FUNDIT

Shpërthen një nga vullkanet më aktivë në botë në mbi 100 metra në lartësi
Bota

Shpërthen një nga vullkanet më aktivë në botë në mbi 100 metra në lartësi

by mirseda
23:03 | 12/06/2025
0

Një nga vullkanet më aktivë në botë, Kilauea, ka rifilluar me intensitet të lartë aktivitetin e tij...

Një i vdekur dhe 3 të plagosur në aksidentin Milot-Thumanë; identifikohen personat

Një i vdekur dhe 3 të plagosur në aksidentin Milot-Thumanë; identifikohen personat

22:59 | 12/06/2025
Rrëzohet në banesë 43-vjeçari në Pogradec, humb jetën në vend

Rrëzohet në banesë 43-vjeçari në Pogradec, humb jetën në vend

22:57 | 12/06/2025
Apeli në Tiranë liron Jeton Dervishin, rrëzon ekstradimin në Serbi

Apeli në Tiranë liron Jeton Dervishin, rrëzon ekstradimin në Serbi

22:54 | 12/06/2025
Gjesti nuk i reziston Kaderit, “shpërthejnë” fansat!

Gjesti nuk i reziston Kaderit, “shpërthejnë” fansat!

22:17 | 12/06/2025

Tirana Today


© 2024 TiranaToday Dev By: Techzero1.com


© TIrana Today. All rights reserved.

Kontakt

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

Follow Us

Tirana Today

© TIrana Today. All rights reserved.

EMAIL : redaksia@tiranatoday.com

Cel: +355694040005

© 2022 TiranaToday Dev By: wearedope.com

Follow Us

No Result
View All Result
  • Fillimi
  • Kryesore
  • Aktualitet
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Opinion
  • Rajoni
  • Bota
  • Showbizz
  • Sport
  • Kulturë
  • Kuriozitete
  • Teknologji
  • Vox Pop
  • Media Marketing

© 2024TiranaToday Dev by : Techzero1.com