Nga Andrew Foxall, “CAPX”/Çështja e shtyrjes së rinovimit të vizës së qëndrimit në Britani të Roman Abramoviç, do të jetë një kambanë alarmi për miqtë e tij oligarkë.
Për vite me radhë, ky grup biznesmenësh jashtëzakonisht të pasur, dhe me shumë lidhje politike, ka jetuar midis Rusisë dhe Perëndimit. Ata kanë gëzuar frytet e sistemit perëndimor, ndërsa Rusia është kthyer ngadalë në një kleptocraci groteske.
Ata s’duan të jetojnë në Rusi. Dhe as nuk duan të mbajnë atje paratë e tyre, apo t’i edukojnë fëmijët e tyre.
Mbretëria e Bashkuar, ka qenë prej kohësh një destinacion i favorizuar. Sundimi i së drejtës (mirë për biznesin), shtëpitë cilësore (të mira për investime), restorantet e klasit të parë (të mira për socializim), dhe shkollat private lidere në botë (të mira për fëmijët), e kanë bërë Londrën një vend popullor për të pasurit e huaj.
Dhe Mbretëria e Bashkuar, i mirëpriti krahëhapur oligarkët. Siti i Londrës (qendra financiare e Britanisë), i lejoi kompanitë e tyre të listoheshin në bursën e saj.
Bankierët, financuesit, avokatët, kontabilistët dhe agjentët e formimit të shoqërive, i ndihmuan të kanalizonin paratë e tyre përmes llogarive bankare në parajsat fiskale.
Agjentët e pasurive të paluajtshme, lehtësuan blerjet e pasurive të tyre. Qeveritë e njëpasnjëshme britanike, e mundësuan gjithë këtë.
Në vitin 2008, vizat e nivelit të parë – të ashtuquajturat “viza të arta” u lëshuan për të inkurajuar individë nga jashtë Bashkimit Evropian (dhe Zvicra), që të investonin të paktën 1 milion paund këtu. Kjo skemë ekzistoi deri në vitin 2015.
Sipas “Transparency International”, gati një e katërta e të gjitha vizave të shpërndara gjatë kësaj periudhe 7-vjeçare iu dhanë rusëve, duke llogaritur së paku 729 milionë paund investime. Individëve që përfituan nga kjo skemë, iu bënë shumë pak pyetje.
Ashtu si oligarkët e tjerë, Abramoviç e bëri pasurinë e tij në Rusi në dekadën që pasoi shembjen e Bashkimit Sovjetik. Ishte një periudhë kur asetet shtetërore – nga ofruesit e shërbimeve deri te kompanitë e gazit dhe naftës dhe gjithçka midis – u privatizuan me shpejtësi.
Brenda një dekade, Abramoviç u bë një miliarder, me pasuri të konsiderueshme të privatizuara kohët e fundit – të cilat ai më vonë ia shiti Kremlinit, me një fitim të madh – dhe me lidhjet me nivelet më të larta të pushtetit në Rusi.
Me kalimin e kohës, Mbretëria e Bashkuar është ndërgjegjësuar për problemet që ka shkaktuar kjo skemë. Duke folur në mars, sekretari i atëhershëm i vendit, Amber Rud tha se Britania do të shqyrtojë të gjitha “vizat e arta” të shpërndara për të huajt.
Shuma e investimit tani është rritur në 2 milionë paund, dhe aplikantëve u kërkohet të provojnë se kjo shumë është e fituar në mënyrë ligjore. Sipas gazetës “The Telegraph”, Abramoviç është penalizuar nga kriteri i dytë, për shkak të të cilit nuk i është rinovuar ende viza, edhe pse kjo nuk sugjeron domosdoshmërisht ndonjë shkelje ligji nga ana e tij.
Pas ngjarjes së Salisbërit, qeveria britanike shpalli synimin e saj për të vëzhguar më nga afër rusët e pasur, që ia detyrojnë pasurinë e tyre lidhjeve që kanë me presidentin rus Putin.
Më herët gatë këtij viti, Abramoviç u përmend në “Raportin e Kremlinit” të Departamentit të Thesarit të Shteteve të Bashkuara, mbi individët dhe subjektet e lidhura ngushtë me Putinin.
Sigurisht, mund të ketë arsye krejtësisht procedurale për vonesën e vizës së Abramoviç. Mund të jetë për shkak të vonesave të zakonshme të Home Office, të cilat janë shtuar gjatë javëve të fundit për shkak të skandalit të fundit që preku gjeneratën ‘Windrush’.
Por mund të jetë për shkak të vonesave në Ambasadën Britanike në Moskë, e cila ka 23 diplomatë më pak se zakonisht, pas dëbimeve që pasuan helmimin e Sergei dhe Julia Skripal.
Por potencialisht mund të thuhet se kur iu kërkua një koment, Home Office ofroi një deklaratë jo nga Ministrja e Emigracionit, Karolin Noaks, por nga Ministri i Sigurisë, Ben Uollas.
Po atë ditë, Komiteti i Punëve të Jashtme në parlamentin britanik, paralajmëroi se qeveria po e
vë në rrezik sigurinë kombëtare, duke e lejuar “presidentin Putin dhe aleatët e tij… të vazhdojnë” biznesin si zakonisht”, duke fshehur dhe pastruar pasuritë e tyre korruptive në Londër”.
Nëse rezulton se Britania e Madhe po i kërkon Abramoviçit – njeriu i 13-të më i pasur në Mbretërinë e Bashkuar, me një pasuri prej 9.3 miliardë dollarësh – të shpjegojë se si e ka vënë pasurinë e tij, atëherë nuk ka gjasa që ai të jetë i vetmi oligark që do t’i kërkohet ta bëjë këtë.
Shënim: Dr Andrew Foxall, është Drejtor i Qendrës së Studimeve mbi Rusinë dhe Euroazinë në “The Henry Jackson Society”, instituti i ekspertëve të çështjeve ndërkombëtare me seli në Londër.
PËRSHTATI TIRANA TODAY
